ابن فهد در نگاه ديگران

مرغان رهيده از بند و پرستوهاى عاشقى كه تا بيكران ها پركشيده اند و در سرزمين دوست فرود آمده اند، فارغ از توصيف ديگرانند وبه راستى در وصف نگنجند، امّا بى لطف نيست اگرنظر ديگران را درباره آنان بنگريم.
ميرزا حسين نورى درباره اش مى نويسد: «جمال الدين احمد بن فهد حلّى، صاحب مقامات عالى در ميدان علم و عمل و دارنده خصال روحى و باطنى يى بود كه در كمتر انسانى يافت مى شود…». ^۱ عارف والاتبار مولى محمد تقى مجلسى در اجازه اى از او با عنوان «شيخ ربانى و عالم صمدانى» ^۲ ياد مى كند. آرى، او پاكباخته اى از ديار خوبى ها بود كه در وصف او گفته اند: شهرت وى در فضل و استوارى نظر، ذوق، عرفان، زهد، اخلاق، خوف و اشفاق به اندازه اى است كه ما را از هرگونه تعريفى درباره اش بى نياز مى كند. او بين علوم معقول و منقول و نيز فروع واصول دين جمع كرد و هر دو را به دست آورد. وى قشر ولب، لفظ و معنى، ظاهر و باطن را درك كرده بود. او علم و عمل را به بهترين شيوه در خود جمع كرده بود. ^۳ محقق كاظمى در «مقابس الأنوار و نفائس الأسرار» درباره اش فرموده است: «شيخ با افتخار جليل، يگانه كامل، نيكبختى كه روشنايى مسلمين و راهنماى مؤمنين بود؛ عالمى كه پيشواى به وحدت رسيدگان و دلير عرصه هاى مناظره با مخالفين و دشمنان بود. الگوى عابدان و نادره عارفان و زاهدان، پدر فضايل و نيكويى ها، جمال الدين احمد بن