پاسخی به كتاب «حديث های خيالی» - صفحه 161

در كتابخانه آيه اللّه العظمى مرعشى نجفى(قده) موجود است. هر كس بخواهد، مى تواند به اين نسخه كه بر خود جناب شيخ طوسى قرائت شده، مراجعه كند.
ما در مركز احياء ميراث اسلامى به نسخه عكسى آن دست يافتيم و ديديم كه در بسيارى از مواردى كه ناقد محترم در كتاب حديث هاى خيالى آورده، «عليه السلام» در آن نسخه خطى وجود دارد. خوانند گرامى مى تواند از نزديك شاهد اين قرينه مهم باشد.
ت. نويسنده نقد روي سخن خويش را متوجه مرحوم طبرسى و كتاب وى، مجمع البيان كرده است و در پى مجمع البيان به نورالثقلين اعتراض دارد و اعلام كرده كه حريم شيخ طوسى از اين اشكال منزّه است؛ ولى گفتنى است كه شيخ طوسى را هم بى نصيب از اتهاماتى چون غفلت، بى دقّتى، تسامح، سرعت در تأليف و مانند آن نگذاشته است.
ما سه گروه از موارد قطعى داريم كه همه موارد فرياد مى كنند كه منظور از أبوجعفر، حضرت باقر(ع) است:
گروه اوّل، مواردى كه شيخ طوسى در يك موضوع هم از أبو جعفر مطلبى مى آورد و هم از طبرى؛ به گونه اى كه تعدّد اين دو و اين كه مراد از أبوجعفر، امام باقر(ع) است، روشن و قطعى مى شود. ۱
گروه دوم، مواردى است كه آنچه به أبوجعفر نسبت داده شده، در طبرى نيست و يا مختار طبرى نيست و يا از نظر طبرى مردود است. در اين موارد هم، قطعاً منظور از أبوجعفر، طبرى نيست، بلكه امام محمّد باقر(ع) است. ۲
گروه سوم، مواردى است كه أبو جعفر در كنار أبي عبداللّه قرار گرفته و يا وصف باقر و نام محمّد بن عليّ در كنار آن ديده مى شود و يا آن كه أبوالجارود و يا جابر از أبو جعفر روايت مى كنند، كه اينها همه گوياى آن است كه منظور از أبو جعفر، امام محمّد باقر(ع) است، نه طبرى. ۳

1.فهرست موارد قطعى گروه اوّل: التبيان، ج ۲، ص ۲۴۸؛ التبيان، ج ۲، ص ۷۷؛ التبيان، ج ۲، ص ۱۱۷؛ التبيان، ج ۳، ص ۱۵۰؛ التبيان، ج ۲، ص ۱۱۲ و ۱۱۳؛ التبيان، ج ۳، ص ۲۴۵؛ التبيان، ج ۳، ص ۳۴۴؛ التبيان، ج ۳، ص ۴۳۱ و ۴۳۲؛ التبيان، ج ۳، ص ۵۰۲ و ۵۰۳؛ التبيان، ج ۶، ص ۲۲۳؛ التبيان، ج ۳، ص ۴۳۵؛ التبيان، ج ۳، ص ۵۴۹؛ التبيان، ج ۳، ص ۱۰۹؛ التبيان، ج ۳، ص ۲۳۶؛ التبيان، ج ۳، ص ۳۱۳؛ التبيان، ج ۳، ص ۳۴۹؛ التبيان، ج ۵، ص ۷۳؛ التبيان، ج ۵، ص ۱۹۰؛ التبيان، ج ۳، ص ۵۲۲؛ التبيان، ج ۵، ص ۴۶۰؛ التبيان، ج ۳، ص ۵۴۶.

2.برخى از موارد قطعى گروه دوم: التبيان، ج ۳، ص ۲۷۳؛ التبيان، ج ۲، ص ۱۶۰؛ التبيان، ج ۲، ص ۱۴۲؛ التبيان، ج ۲، ص ۱۳۲؛ التبيان، ج ۲، ص ۱۱۷. مواردى از اين دست به ۱۴۶ مورد مى رسد.

3.برخى از موارد قطعى گروه سوم: التبيان، ج ۱، ص ۴۴۸؛التبيان، ج ۲، ص ۱۶؛ التبيان، ج ۲، ص ۴۴؛التبيان، ج ۲، ص ۸۶؛ التبيان، ج ۲، ص ۹۷. گروه سوم در حدود صد مورد است.

صفحه از 179