پاسخی به كتاب «حديث های خيالی» - صفحه 172

أبوجعفر طبرى نسبت مى دهدـ قول مروىّ از امام محمّد باقر(ع) به حساب مى آورد و آن را حديث امام معصوم تلقّى مى كند و در نتيجه، يك حديث خيالى ديگر منسوب به امام باقر(ع) به وجود مى آيد. و بايد دانست كه اشتباه مرحوم طبرسى، در اين جا، يك اشتباه دو درجه اى است؛ يعنى در درجه اوّل، اشتباه از شيخ طوسى سر زده و برخلاف واقع، قولى را به أبوجعفر طبرى نسبت داده است و در درجه دوم، طبرسى أبوجعفر طبرى را در كلام شيخ به أبوجعفر باقر(ع) اشتباه كرده است.
و صاحب تفسير نورالثقلين نيز ،در تفسير سوره انعام، عبارت مجمع البيان را به عنوان حديث امام محمّد باقر(ع) به شماره 363 نقل كرده و اشتباه مجمع البيان را بى توجّه به كتاب خود، منتقل نموده است!

دفاع ما

اگر منظور از أبوجعفر، أبوجعفر باقر(ع) باشد كه هست، چه مشكلى دارد كه شما منظور از أبوجعفر را أبوجعفر طبرى مى گيريد. آنچه كه به أبوجعفر در التبيان نسبت داده شده، در طبرى نيست. بعد مجبور مى شويد كه بگوييد شيخ هم مسامحه كرده است.
بنگريد چه مى نويسد:
با اين كه عبارت طبرى پيش چشم شيخ طوسى بوده است چگونه مورد غفلت او واقع شده است.
و باز ناقد محترم از امين الاسلام طبرسى غافل شده، و اشكال را متوجه شخص شيخ طوسى مى كند و در مقام توجيه مى گويد شايد كثرت مشغله و گرفتارى مرجعيت تقليد ـكه موجب سرعت در تأليف مى شودـ سبب اين غفلت شده باشد. بعد ناقد محترم از وجود اين غفلت در كلام شيخ طوسى پندى عبرت آميز مطرح مى گيرد و آن را هشدار دهنده براى اهل علم مى داند.
مگر شيخ طوسى اين قول را به أبوجعفر باقر(ع) نسبت نداده است و مگر اين قول در تفسير على بن ابراهيم نيست، پس چه اشتباهى شيخ طوسى كرده است؟
اين ناقد محترم است كه به آنچه در حق شيخ طوسى نوشته، خود دچار شده است. مگر ناقد، در توصيه مقدماتى خود، در مقدمه كتاب، به ما نگفته بود كه اگر شيخ به أبوجعفر گفته اى را نسبت داد و آن گفته را در تفسير الطبرى يافتيد ،بدانيد كه منظور شيخ از أبوجعفر، أبوجعفر طبرى است.
هم اكنون كه اين گفته را ما در تفسير الطبرى نيافته ايم، پس چرا ايشان مى نويسد كه قطعاً منظور از أبوجعفر، أبوجعفر طبرى است. بگذريم كه وجود در تفسير الطبرى نيز دليل اين تطبيق نيست؛ در

صفحه از 179