گفتار چهارم : كتاب هاى نگاشته شده بر محور «رجال الطوسى»

از آن جا كه رجال الطوسى يكى از اصول پنجگانه رجال شيعه بوده است ، بديهى است كه عدّه اى از علما در جهت استفاده بهتر و آسان تر از آن ، به : ترتيب آن ، تلفيق آن با ساير منابع رجالى ، انتخاب بخش هايى از آن و يا ترجمه آن ، همّت گمارده باشند. اينك كارهايى از اين دست را كه شناسايى شده اند، معرّفى مى نماييم:

الف . ترتيب

1 . ترتيب رجال شيخ الطائفة (تأليف ملاّ عناية اللّه قُهپايى) .
قهپايى (زنده در 1016 ق) از شاگردان : ملاّ احمد مقدّس اردبيلى (م 993 ق) ، ملاّ عبد اللّه شوشترى (م 1021 ق) و شيخ بهايى (م 1030 ق) بوده است .
او عناوين موجود در رجال الطوسى را بر اساس ترتيب الفبايى در تمام حروف آنها ، مرتّب ساخته است . ^۱
2 . مجمع الرجال (تأليف ملاّ عناية اللّه قهپايى) .
قهپايى ، پس از اين كه تمام اصول رجالى شيعه را بر اساس ترتيب الفبايى
مرتّب ساخت ، آنها را در هم آميخت و عناوين هر يك از كتاب ها را به ترتيب ، در كنار هم آورد . در اين مجموعه ، ترتيب رجال الطوسى نيز آورده شده است .
وى تأليف اين كتاب را در سال 1016 ق به پايان رساند . قهپايى ، خود بر اين كتاب ، حواشى نگاشته است . ^۲