سخنى با خواننده

نقد و ارزيابى حديث، از ديرباز، مورد توجه حديث پژوهان شيعه بوده است. اصول و معيارهاى به كار گرفته شده در نقد حديث، به گونه اى طراحى شده اند كه هم در حوزه سند و هم در حوزه متن حديث، با اصول جداگانه ، قابل اجرا باشند. در حوزه نقد سندى احاديث و تحقيق درباره صدور آنها ، دانش رجال ، نقش عمده و اساسى را بر عهده دارد .
تحقيق در تاريخ و منابع و مبانى هر دانشى ، از اركان پژوهش در آن دانش شمرده مى شود . تحقيق در دانش رجال يا راوى شناسى نيز نيازمند شناخت دقيق منابع و اسنادِ شناسايى راويان است ؛ چرا كه راه ديگرى در شناخت هويت يك يك راويان و تعيين ميزان اعتبار و قابل اعتماد بودن آنها وجود ندارد .
مجموعه منابع رسمى رجال شيعه را مى توان به ترتيب تاريخى و اعتبارى به چهار دسته تقسيم كرد :
1 . اصول اوّليه رجالى كه غالباً منابع تأليف شده در قرن 4 و 5 هجرى هستند ؛
2 . اصول ثانويه رجالى ، كه در قرن هشتم هجرى تأليف شده اند ؛
3 . جوامع رجالى كه پس از قرن دهم هجرى تا كنون تأليف شده اند ؛
4 . تك نگارى هاى موضوعى كه در چند قرن اخير ، در جهت تحقيق قواعد رجالى و يا شرح حال برخى راويان بحث انگيز و يا ديگر موضوعات خاصّ رجالى (چون تمييز مشتركات) نگاشته شده اند .
گروه رجال مركز تحقيقات دار الحديث، با هدف شناخت هر چه بيشتر و علمى ترِ اين منابع ، در اولين قدم، بازشناسى اصول اوّليه رجالى (در قالب چهار كتاب اصلى رجال شيعه) را در دستور كار قرار داد و كتاب حاضر، محصول مطالعات دقيق در اين حوزه است.
بديهى است كه اين حركت در جهت نقد و بررسى منابع رجالى ، گام اول بود و گام هاى آينده بايد قوى تر و استوارتر برداشته شود .
در اين جا بر خود لازم مى دانيم كه از مدير اين پژوهش و همكار ايشان ـ كه زحمت اين مهم را بر خود هموار ساختند ـ تشكر و قدردانى نماييم و آرزومند توفيق روزافزونشان باشيم .
گروه رجال
مركز تحقيقات دار الحديث