گفتار دوم : نسخه هاى خطّى «رجال النجاشى»
در كتابخانه هاى ايران ، تا كنون سى نسخه خطّى از رجال النجاشى شناسايى شده است كه در اين جا گزارش آنها را بر اساس قدمتشان ارائه مى نماييم :
1 . نسخه شماره 202 كتابخانه مولوى عبد المجيد ، به خطّ نَسخ ابو الفتح بن مسعود تبريزى ، 935 ق ، مقابله شده است . (نشريه نسخه هاى خطّى : ش 5 / 29)
2 . نسخه شماره 6666 كتابخانه آية اللّه مرعشى نجفى ، به خطّ نستعليق علاء الملك بن عبد القادر بن شكر اللّه بن عبد القادر بن منصور حسينى مرعشى ، جمعه 10 جمادى ثانى 967 ق ، 164 برگ . (فهرست نسخ خطّى كتابخانه آية اللّه مرعشى نجفى : 17 / 232)
3 . نسخه شماره 27 رجال و انساب كتابخانه آستان قدس رضوى ، به خطّ نستعليق ، 967 ق ، 159 برگ . (فهرست نسخه هاى خطّى كتابخانه آستان قدس رضوى : 2 / 361)
4 . نسخه شماره الف ـ 56 كتابخانه فرهنگ و هنر مشهد . ميكروفيلم شماره 2163 دانشگاه تهران . از اوّلْ افتادگى دارد ، به خطّ نَسخ شكر اللّه بن قوام الدين حسن شيرازى خاكى ، 10 رمضان المبارك 979 ق ، 226 برگ . (فهرست نسخ خطّى كتابخانه فرهنگ و هنر مشهد : 108 ؛ فهرست ميكروفيلم هاى كتابخانه دانشگاه تهران : 1 / 331)
5 . نسخه شماره 3132 كتابخانه ملّى تبريز . نسخه عكسى شماره 6176 كتابخانه دانشگاه تهران . به خطّ نَسخ نعمة اللّه عميدى حسينى ، 981 ق ، مقابله شده با نسخه خطّ مؤلّف ، 326 برگ . (فهرست نسخه هاى خطّى كتابخانه ملّى تبريز : 2 / 709 ؛ فهرست ميكروفيلم هاى كتابخانه دانشگاه تهران : 3 / 243)
6 . نسخه شماره 426 كتابخانه دانشكده الهيّات مشهد ، به خطّ نَسخ قاضى ابو الفتح بن مسعود تبريزى ، 985 ق ، 225 برگ . (فهرست نسخه هاى خطّى كتابخانه دانشكده الهيّات مشهد : 315)
7 . نسخه شماره 5113 كتابخانه مجلس شوراى اسلامى ، به خطّ نستعليق عزيز اللّه بن حبيب اللّه ، 989 ق ، رساله اوّل مجموعه ، 200 برگ . (فهرست نسخه هاى خطّى كتابخانه مجلس شوراى اسلامى : 15 / 71)
8 . نسخه شماره 2629 ـ ع كتابخانه ملّى تهران ، به خطّ نَسخ عبد الحسين بن عبد العلى بن عبد الحسين بن محمود مازندرانى ، 996 ق ، 165 برگ . (فهرست نسخه هاى خطّى كتابخانه ملّى تهران : 13 / 43)
9 . نسخه شماره 5381 كتابخانه آية اللّه مرعشى نجفى ، به خطّ نَسخ ابراهيم بن يوسف كليب السبط الثانى ، 1010 ق ، رساله اوّل مجموعه ، 241 برگ . (فهرست نسخه هاى خطّى كتابخانه آية اللّه مرعشى نجفى : 14 / 170)
10 . نسخه شماره 4062 ـ ع كتابخانه ملّى تهران ، از اوّلْ افتادگى دارد ، به خطّ نَسخ و نستعليق محمّد رضا رازى ، 1014 ق در مشهد ، با تصحيح و حواشى ، رساله دوم مجموعه ، 137 برگ (25 ـ 161) . (فهرست نسخه هاى خطّى كتابخانه ملّى تهران : 17 / 385)
11 . نسخه شماره 2172 مركز احياء ميراث اسلامى ، به خطّ نَسخ فضل بن محمّد بن فضل عبّاسى ، 14 ربيع الأوّل 1021 ق ، عناوين با شنگرف مشخّص شده اند ، در برگ آخرْ كاتب تصريح كرده كه اين نسخه را با نسخه استادش عبد النبى بن سعد جزايرى و وى با نسخه محمّد بن على بن ابى الحسن حسينى عاملى و وى با نسخه معتبرى از خزانه امير مؤمنان عليه السلام ـ كه ظاهرا به خطّ محمّد بن ادريس بوده و خطّ ابن طاووس و محمّد بن مَعد موسوى نيز بر آن بوده ـ مقابله كرده است ، 188 برگ . (فهرست نسخه هاى خطّى مركز احياء ميراث اسلامى : 6 / مخطوط)
12 . نسخه شماره 372 ـ ع كتابخانه ملّى تهران ، به خطّ نَسخ عبد اللّه بن فضل ، 1024 ق ، 140 برگ . (فهرست نسخه هاى خطّى كتابخانه ملّى تهران : 7 / 324)
13 . نسخه شماره 3525 كتابخانه مَلِك تهران ، به خطّ نَسخ و بدون نام كاتب ، 1024 ق ، 149 برگ . (فهرست نسخه هاى خطّى كتابخانه ملك تهران : 1 / 239)
14 . نسخه شماره 2194 مركز احياء ميراث اسلامى ، به خطّ نَسخ نور الدين محمّد بن محمّد مؤمن ، 17 جمادى اوّل 1055 ق ، تصحيح و مقابله شده است . (فهرست نسخه هاى خطّى كتابخانه مركز احياء ميراث اسلامى : 6 / مخطوط)
15 . نسخه شماره 26 كتابخانه آستان قدس رضوى ، به خطّ نَسخ محمّد تقى ، 1072 ق ، 216 برگ . (فهرست نسخه هاى خطّى كتابخانه آستان قدس رضوى : 2 / 361)
16 . نسخه شماره 1076 ـ ع كتابخانه ملّى تهران ، به خطّ نَسخ و بدون نام كاتب ، قرن 11 ق ، 181 برگ . (فهرست نسخه هاى خطّى كتابخانه ملّى تهران : 9 / 69)
17 . نسخه شماره 1301 ـ ع كتابخانه ملّى تهران ، به خطّ نَسخ و بدون نام كاتب ، قرن 11 ق ، رساله اوّل مجموعه ، 180 برگ . (فهرست نسخه هاى خطّى كتابخانه ملّى تهران : 9 / 286)
18 . نسخه شماره 154 / 22 / 4434 الف تا ص كتابخانه آية اللّه گلپايگانى قم ، از آخرْ افتادگى دارد ، بدون نام كاتب ، قرن 11 ق ، 94 برگ . (فهرست نسخه هاى خطّى كتابخانه آية اللّه گلپايگانى : 2 / 83)
19 . نسخه شماره 15 مدرسه ميرزا جعفر (مشهد) ، به خطّ نَسخ و بدون نام كاتب ، قرن 11 ق ، رساله اوّل مجموعه . (فهرست نسخه هاى خطّى چهار كتابخانه : 39)
20 . نسخه شماره 4870 كتابخانه دانشگاه تهران ، به خطّ نَسخ و بدون نام كاتب ، قرن 12 ق ، 307 برگ . (فهرست نسخه هاى خطّى كتابخانه دانشگاه تهران : 14 / 3903)
21 . نسخه شماره 3519 كتابخانه ملك تهران ، به خطّ نستعليق نصر اللّه بن ابى القاسم ، 1342 ق ، 175 برگ . (فهرست نسخه هاى خطّى كتابخانه ملك تهران : 1 / 239)
22 . نسخه شماره 7820 كتابخانه مجلس شوراى اسلامى ، به خطّ نَسخ اسماعيل بن ميرزا ابو طالب طباطبايى ، 1244 ق ، 216 برگ . (فهرست نسخه هاى خطّى كتابخانه مجلس شوراى اسلامى : 26 / 302)
23 . نسخه شماره 182 ـ ج كتابخانه دانشكده ادبيّات دانشگاه تهران . ميكروفيلم
شماره 1812 كتابخانه دانشگاه تهران . نسخه عكسى شماره 960 كتابخانه آية اللّه مرعشى نجفى ، به خطّ نَسخ على رضا قمى ، جمادى اوّل 1264 ق ، رساله اوّل مجموعه ، 89 برگ . (فهرست نسخه هاى خطّى كتابخانه دانشكده ادبيّات دانشگاه تهران : 1 / 283 ؛ فهرست ميكروفيلم هاى كتابخانه دانشگاه تهران : 1 / 330 ؛ فهرست نسخه هاى عكسى كتابخانه آية اللّه مرعشى نجفى : 2 / 441)
24 . نسخه شماره 2868 كتابخانه مجلس شوراى اسلامى ، به خطّ نَسخ و بدون نام كاتب ، قرن 13 ق ، 170 برگ . (فهرست نسخه هاى خطّى كتابخانه مجلس شوراى اسلامى : 10 / 212)
25 . نسخه شماره 667 كتابخانه شيخ على حيدر مؤيّد ، به خطّ نَسخ ابراهيم بن سارى ، جمعه 21 شوّال 1314 ق ، 141 برگ . (فهرست نسخه هاى خطّى كتابخانه شيخ على حيدر مؤيّد : 2 / 174)
26 . نسخه شماره 5238 كتابخانه آية اللّه مرعشى نجفى ، به خطّ نَسخ و بدون نام كاتب ، 122 برگ . (فهرست نسخه هاى خطّى كتابخانه آية اللّه مرعشى نجفى : 14 / 34)
27 . نسخه شماره 6617 كتابخانه آستان قدس رضوى ، به خطّ نستعليق و بدون نام كاتب ، بدون تاريخ كتابت ، افتادگى دارد ، 154 برگ . (فهرست نسخه هاى خطّى كتابخانه آستان قدس رضوى 6 : 608)
28 . نسخه شماره 1606 كتابخانه مجلس شوراى اسلامى ، به خطّ نَسخ و بدون نام كاتب ، 290 برگ . (فهرست نسخه هاى خطّى كتابخانه مجلس شوراى اسلامى 4 : 305)
29 . نسخه شماره 1379 كتابخانه مسجد گوهرشاد مشهد . ميكروفيلم شماره 2155 كتابخانه دانشگاه تهران . از اوّلْ افتادگى دارد ، بدون نام كاتب ، بدون تاريخ كتابت . (فهرست ميكروفيلم هاى كتابخانه دانشگاه تهران : 1 / 330)
30 . نسخه شماره 405 كتابخانه مدرسه مروى، بدون نام كتاب، بدون تاريخ كتابت، رساله سوم مجموعه. (فهرست نسخه هاى خطّى كتابخانه مدرسه مروى تهران : 280).
بر اساس برخى از اين نسخه هاى خطّى ، تصحيحاتى از اين كتاب ارائه شده كه در فصل پايانى اين نوشتار خواهد آمد .
