سبعمئة (709) از نام صحابه با نام اميرالمؤمنين. «حىّ على خيرالعمل» در اذان اظهار كردند. و در تمامت ممالك اولجايتو سلطان، اين معنى منتشر شد...». ^۱
ابن كثير ، تصريح مى كند كه سلطان محمّد خدابنده ، تا آخر عمر بر مذهب تشيّع ، پايدار مانْد . ^۲
سيّد تاج الدين آوجى ، از عالمان آن روز شيعه ، در شيعه شدن خدابنده ، نقش داشته است ؛ ^۳
امّا در اين ميان ، نقش علاّمه حلّى در شيعه شدن خان مغول ، از سايرين بيشتر است .
علاّمه حلّى ، سه كتاب به نام هاى نهج الحق وكشف الصدق ، منهاج الكرامة و كشف اليقين را به نام سلطان محمّد خدابنده نگاشته و به او تقديم كرده است . ^۴
ابن بطوطه ، مسبّب شيعه شدن خدابنده را علاّمه حلّى دانسته و به دنبال آن ، نوشته است :
پادشاه، دستور داد مردم را به تشيّع وا دارند و در اين باب، به عراق عرب و عجم و فارس و آذربايجان و اصفهان و كرمان، نامه نگاشت. ^۵
علاّمه حلّى ، پس از ورود به سلطانيه ، پايتخت سلطان محمد خدابنده ، به دستور پادشاه ، ملازم او گشت و در پى آن ، مدرسه اى تأسيس شد كه همواره ، همراه اردوى پادشاهى بود .
علاّمه حلّى ، در اين مدرسه ـ كه مدرسه سيّاره نام داشت ـ تدريس كرده است . در اين دوره ، بسيارى از آثار علاّمه حلّى در شهرهاى مختلف ايران ، نگارش و استنساخ

اوّل در سال 786 هجرى ^۱ .
براى آشنايى بيشتر با وضعيت سياسى شيعيان در اين دوره ، رخدادهاى مهم اين دو قرن را بررسى مى كنيم .

رخدادهاى سياسى مهم ايران

1. حكومت ايلخانان

قرن هشتم هجرى ، مقارن با حكومت ايلخانان مغول در ايران است . از رخدادهاى مهم اوايل اين قرن ، شيعه شدن برخى از ايلخانان مغول است كه زمينه گرايش بيشتر ايرانيان به تشيّع را فراهم نمود و موجب گسترش فعّاليت هاى علمى و فرهنگى شيعيان شد . بر پايه گزارش منابع تاريخى ، سلطان محمود غازان (ح 694 ـ 703 ق) در دهم ذى حجّه سال 694 هجرى وارد تبريز شد و در نوروز آن سال به عنوان «ايلخان» ، جلوس نمود . نخستين فرمانى كه به دست او در همان روز جلوس ، امضا گرديد ، فرمانى بود داير بر وجوب پذيرش اسلام براى مغول و اجراى آداب دينى و رعايت جانب عدالت و منع حاكمان و بزرگان از ظلم نسبت به زيردستان . ^۲
غازان خان ، پس از پذيرش اسلام ، در برابر تشيّع و تسنّن ، موضع ميانه اى انتخاب كرد . برخى گفته اند كه وى ، به تشيّع گرايش داشته است . ^۳ پس از غازان خان، اولجايتو، معروف به سلطان محمّد خدابنده (ح 703 ـ 716) به تشيّع گرويد و بدين ترتيب، چنان كه در كتاب هاى تاريخى آمده: «حكم رفت كه در تمامت ممالك ايران زمين ، تغيير كنند خطبه را، و نام صحابه سه گانه از خطبه بيندازند و بر نام اميرالمؤمنين على بن ابى طالب و حسن و حسين اختصار نمايند. و تغيير سكّه كردند در سنه تسع و