131
تاريخ حديث شيعه در سده های هشتم تا یازدهم هجری

دو ترجمه فارسى از اين كتاب ، در دسترس است . يكى ترجمه مجتبى علوى تراكمه اى به نام آينه يقين كه توسّط انتشارات هجرت ، منتشر شده است و ديگرى به نام ترجمه كشف اليقين فى فضائل أميرالمؤمنين ، كه توسّط حميدرضا آژير ، انجام يافته و با تحقيق حسين درگاهى و به همّت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى ، منتشر شده است .

2. مشارق أنوار اليقين فى حقائق أسرار أميرالمؤمنين عليه السلام ۱

اين كتاب ، اثر معروف حافظ رجب برسى ، عالم قرن هشتم هجرى است . نويسنده در اين كتاب با استفاده از مبانى علم حروف و اعداد و مطالب عرفانى ، به نقل و شرح احاديث در فضايل امير مؤمنان پرداخته است .
برسى در اوايل كتاب ، پس از بيان دشوارى فهم و تحمّل احاديث در فضايل امير مؤمنان و نكوهش غلو و تقصير در اين زمينه ، به انگيزه خود از نگارش كتاب مى پردازد كه عبارت است از بيان گوشه اى از اسرار مكنون مولاى متقيان :
فوجب عليّ تنزيهاً للدين عن ظنّ الملحدين و شكّ الجاحدين... ان أورد فى هذه الرسالة لمعة من خفى الأسرار ومكنون الآثار و بواطن الأخيار (الأخبار)... . ۲
نويسنده ، در فصلى به بيان اسرار علم حروف مى پردازد و تأكيد مى كند كه اسرار الهى در گنجينه علم حروف ، نهفته است كه آن هم ، دانشى مخزون در كتاب مكنون است كه جز دست پاكان ، بدان نمى رسد . ۳ او در ادامه ، به تبيين جايگاه حروف در آفرينش مى پردازد . از نظر وى ، معانى حروف ، در عقل و لطايف آن در روح ، و صور آن در نفس ، و انتقاش آن در قلب ، و قوّه ناطقه آن در لسان ، و سرّ مشكل آن در گوش است . ۴

1.أمل الآمل، ج ۲، ص ۱۱۷؛ الذريعة، ج ۲۱، ص ۳۴ (ش ۳۸۲۶)؛ إيضاح المكنون، ج ۲، ص ۴۸۴.

2.مشارق أنوار اليقين، ص ۱۸.

3.همان جا.

4.همان، ص ۱۹.


تاريخ حديث شيعه در سده های هشتم تا یازدهم هجری
130

فضايل آن حضرت در حال بلوغ و كمال است .
فصل چهارم نيز به فضايل آن حضرت پس از وفات ، اختصاص يافته است .
فصل سوم ـ كه گسترده ترين فصل كتاب است ـ داراى دو «باب» و هر باب ، شامل چند «مطلب» و هر مطلب ، مشتمل بر چند «بحث» است . مصادر علاّمه در نگارش كتاب ، جز در برخى موارد ، منابع حديثى اهل سنّت است . ايشان در مواردى نام مصادر را ذكر مى كند و در مواردى هم بدون ذكر مصدر ، مطلب و گزارش تاريخى را نقل مى كند كه محقّق كتاب ، مصادر اهل سنّت آنها را معرّفى كرده است كه از جمله آنها مسند ابن حنبل ، ۱ سنن النسائى ، ۲ حلية الأولياء حافظ ابو نعيم ، ۳ تفسير الثعلبى ، ۴ المناقب خوارزمى ۵ ، المناقب ابن مغازلى ۶ ، المناقب ابن مردويه ، ۷ الخصائص نطنزى ۸ و سنن الترمذى ۹ را مى توان نام برد . از منابع شيعه نيز الإرشاد مفيد ، ۱۰ نهج البلاغة ۱۱ و الأربعين شيخ منتجب الدين ۱۲ و بشارة المصطفى ۱۳ شايان ذكر است .
اين كتاب ، با تحقيق على آل كوثر و تهيه فهارس توسّط فارس حسّون كريم ، به سال 1413 ق ، توسّط مجمع احياء الثقافة الإسلاميّة منتشر شده است .

1.كشف اليقين، تحقيق: على آل كوثر، ص ۳۷، ۴۰، ۴۹، ۶۴ ، ۱۴۵، ۲۴۵ و ۲۵۵.

2.همان، ص ۵۵ و ۲۸۰.

3.همان، ۵۲ .

4.همان، ص ۴۶، ۵۱ ، ۱۱۶ و ۱۲۰.

5.همان ص ۲۶، ۱۲۷، ۲۶۲، ۲۸۵، ۲۹۹ و ۳۱۸.

6.همان، ص ۲۰۷، ۲۴۶، ۲۴۹ و ۳۵۰.

7.همان، ص ۲۹۱، ۲۹۲ و ۳۰۵.

8.همان، ص ۳۸، ۴۶ و ۴۷.

9.همان، ص ۵۷ ، ۲۷۶، ۲۷۸ و ۲۸۰.

10.ر.ك : همان ص ۲۱۵ به بعد.

11.ر.ك : همان جا .

12.همان، ص ۳۱.

13.همان، ص ۴۷۳.

  • نام منبع :
    تاريخ حديث شيعه در سده های هشتم تا یازدهم هجری
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1385
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 102464
صفحه از 461
پرینت  ارسال به