149
تاريخ حديث شيعه در سده های هشتم تا یازدهم هجری

طرق هفتگانه وى ، به علاّمه حلّى ختم مى شود . وى سپس طُرُق علاّمه به شيخ طوسى را بيان مى كند و سپس ، اسانيد شيخ را به دو طريق ، به ائمه عليهم السلام مى رساند و پس از آن ، تأكيد مى كند :
فبهذه الطرق و بما اشتملت عليه من الأسانيد المتّصلة المعنعنة الصحيحة الاسناد المشهورة الرجال بالعدل و العلم و صحّة الفتوى و صدق اللهجة أروى جميع ما أرويه و أحكيه من أحاديث الرسول و أئمة الهدى ـ عليه و عليهم أفضل الصلاة والسلام ـ المتعلّقة بالفقه والتفسير والحكم والآداب والمواعظ و سائر فنون العلوم الدنيويّة والأخروية. ۱
در فصل دوم مقدّمه ، هشت روايت در باب فضيلت و ضرورت دستگيرى علمى عالمان دينى از شيعيان و ايتام آل محمّد عليهم السلام ، به نقل از فضل بن حسن طبرسى مفسّر نقل كرده است . ۲
در فصل سوم ، ده حديث مسند در موضوعات پراكنده نقل كرده است .
فصل چهارم مقدّمه ، شامل 166 حديث نبوى مرسل است كه نويسنده ، با تكيه بر طُرُقى كه پيش تر ياد شد ، نقل كرده است . اين روايات ، در موضوعات پراكنده فقهى و كلامى است . از آن جا كه احتمال دارد برخى روايات اين فصل با يكديگر يا با دليل عقلى تعارض داشته باشند ، ابن ابى جمهور ، در پايان اين فصل ، تأكيد كرده كه خواننده بايد در اين تعارض ها تأمّل كند و وجه جمع را بيابد كه جمع ميان دليلين ، مقدّم بر فرو گذاشتن يكى از آنهاست . ۳
فصول پنجم ، ششم و هفتم نيز شامل احاديث پراكنده در موضوعات مختلف است .

1.همان ، ج ۱، ص ۱۳ ـ ۱۴.

2.همان، ص ۱۶ ـ ۱۸. همه اين احاديث از الاحتجاج احمد بن على طبرسى است كه به طبرسى مفسّر، نسبت داده شده است.

3.همان، ص ۷۹ ـ ۸۰ .


تاريخ حديث شيعه در سده های هشتم تا یازدهم هجری
148

3 . أرجوزة فى مقتل الحسين عليه السلام و أصحابه

اين چكامه از شيخ كفعمى و شامل هزار بيت شعر درباره مقتل امام حسين عليه السلام و اصحاب آن بزرگوار و ذكر نام شهدا و اشعار ايشان است . نويسنده ، در كتاب فرج الكرب و فرح القلب خود، اين چكامه را بى نظير و برگرفته از كتاب هاى متعدّد، دانسته است. ۱

متون فقهى

1. عوالى اللئالى ۲

نام كامل كتاب ، عوالى اللئالى العزيزيّة فى الأحاديث الدينيّة و نوشته شيخ محمّد بن على بن ابراهيم بن ابى جمهور احسايى است كه آن را به نام سيّد نقيب طاهر عزيز حسينى رضوى نگاشته است . ۳ نسخه اى از آن ، در حضور مؤلّف ، در سوم رجب 899 كتابت شده و داراى حواشى بسيار از نويسنده است . ۴ نويسنده الذريعة تصريح كرده كه نام كتاب ، «عوالى» صحيح است نه «غوالى» .
نسخه اصل عوالى ، در كتاب خانه آستان قدس ، موجود است . ۵
ابن ابى جمهور ، تصريح كرده كه نگارش كتاب را در 23 صفر سال 837 ، در مشهد مقدّس به پايان برده است . ۶
كتاب عوالى اللئالى ، داراى يك مقدّمه درازْدامن ، شامل ده فصل است . در فصل اوّل ، ابن ابى جمهور ، طُرُق و اسانيد خود را در نقل احاديث كتاب ، ذكر كرده است .

1.رياض العلماء ، ج۱ ، ص۲۵ ؛ موسوعة مؤلفى الأماميّة ، ج۱ ، ص۳۱۲ (ش ۱۴) .

2.رياض العلماء، ج ۵ ، ص ۵۰ ؛ أمل الآمل، ج ۲، ص ۲۵۳ (ش ۷۴۹)؛ الذريعة، ج ۱۵، ص ۳۵۸؛ الكنى والألقاب، ج ۱، ص ۱۹۲.

3.الذريعة، ج ۱۵، ص ۳۵۸.

4.همان جا.

5.عوالى اللئالى، ج ۴، ص ۱۴۷.

  • نام منبع :
    تاريخ حديث شيعه در سده های هشتم تا یازدهم هجری
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1385
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 84696
صفحه از 461
پرینت  ارسال به