171
تاريخ حديث شيعه در سده های هشتم تا یازدهم هجری

سفارش پيامبر خدا به اميرمؤمنان است ، جداگانه نگاشته و روايت كرده است . ۱ در ابتداى اين روايت آمده است :
يا على! من حفظ من أمّتى أربعين حديثاً يطلب بذلك وجه اللّه والدار الآخرة ، حشره اللّه مع النبيّين والصدّيقين و الشهداء والصالحين وحسن أولئك رفيقاً.
آن گاه ، پيامبر اكرم ، شمارى از احكام دينى را برشمرده و در پايان روايت فرموده است :
فهذه أربعون حديثاً ، من استقام عليها و حفظها عنّى من أمّتى ، دخل الجنّة برحمة اللّه ... . ۲
علاّمه مجلسى ، از اين روايت ، استظهار كرده كه براى حفظ چهل حديث ، جايز است بر حفظ حديث واحد ، كه مشتمل بر چهل حكم است ، بسنده شود ؛ زيرا بر روايت جداگانه هريك از آن احكام ، حديث صدق مى كند . ۳ نويسنده الذريعة با توجّه به سخن علاّمه مجلسى ، روايت اين حديث را چهل حديث دوم از شهيد اوّل دانسته است . بنا به گفته ايشان ، اين اربعين به سال 1314 ق ، چاپ شده است . ۴
3 . الرسالة العليّة فى الأحاديث النبويّة (شرح چهل حديث نبوى) ، از كمال الدين حسين واعظ كاشفى (م 910 ق) . ۵
نسخه هاى خطّى اين كتاب در كتاب خانه لعله لى استانبول و مجلس شوراى اسلامى و كتاب خانه محدّث اُرمَوى در تهران ، موجود است . نيز نسخه سيّد محمّد جزائرى در نجف به خطّ عبد الرضا بن عبد اللّه قاضى به سال 1063 ق ، كتابت شده

1.الذريعة، ج ۱، ص ۴۲۸ (ش ۲۱۸۶).

2.اين حديث در الخصال (ص ۵۴۳ ، ش ۱۹) آمده است.

3.بحار الأنوار، ج ۲، ص ۱۵۶. مقايسه شود با شرح أصول الكافى، ملاّ صالح مازندرانى، ج ۲، ص ۱۹۴.

4.الذريعة، ج ۱، ص ۴۲۹ (ش ۲۱۸۶).

5.همان، ج۱۱ ، ص۲۱۱ (ش ۱۲۶۲) . كشف الظنون، ج ۱، ص ۲۷۸، هدية العارفين، ج ۱، ص ۳۱۶.


تاريخ حديث شيعه در سده های هشتم تا یازدهم هجری
170

«عام البلوى» و بسيار مورد تشويق است . بقيه احاديث نيز درباره مسائل ديگر است . ۱
شيخ شهيد ، در ابتداى كتاب ، پس از تأكيد بر عنايت عالمان و فاضلان پيشين شيعه به گردآورى چهل حديث از احاديث پيامبر اكرم و ائمه عليهم السلام ، به دليل حديثى كه با نقل صحيح و به الفاظ مختلف ، درباره چهل حديث از پيامبر خدا ، شهرت يافته ، ۲ با سلسله اسناد خود ، حديث «من حفظ على اُمّتى أربعين حديثاً . . .» را نقل مى كند و سپس ، بقيه احاديث را مى آورد . شيخ شهيد ، در همه احاديث ، ملتزم است كه سلسله سند خود را تا معصوم عليه السلام ، نقل كند . مشايخ او در نقل احاديث اين كتاب ، عبارت اند از :
1 . سيّد عميدالدين عبد المطّلب حسينى حلّى ، معروف به «عميدى» ، 2 . فخر المحقّقين حلّى ، 3 . شيخ ابو محمّد حسن بن احمد بن نما حلّى ، 4 . زين الدين على بن احمد بن طراد مطار آبادى ، 5 . تاج الدين محمّد بن معيّه حسنى ، 6 . سيّد شمس الدين محمّد بن احمد بن ابى المعالى موسوى ، 7 . رضى الدين ابوالحسن على بن احمد ، معروف به «مَزيَدى» . ۳
از مصدريابى محقّقان كتاب بر مى آيد كه احاديث آن از منابع معتبر حديثى شيعه نقل شده است . نويسنده ، گاه درباره واژگان دشوار و احكام شرعى برگرفته از حديث ، توضيح مى دهد . ۴ ترجمه اى از اين كتاب به قلم آقاى محمّد على كوشا به وسيله انتشارات نهاوندى قم ، منتشر شده است .
2 . الأربعون حديثاً ، از شهيد اوّل (مق 786 ق) .
بنا به نقل شيخ آقا بزرگ ، شهيد اوّل ، حديث واحدى را با سند واحد كه شامل

1.الأربعون حديثاً، ص ۲۰.

2.همان، ص ۱۷.

3.ر.ك: همان، ص ۷ ـ ۸ (مقدّمه).

4.ر.ك: همان، ص ۲۲، ۲۳، ۳۴ و ۳۵.

  • نام منبع :
    تاريخ حديث شيعه در سده های هشتم تا یازدهم هجری
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1385
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 88411
صفحه از 461
پرینت  ارسال به