177

تاريخ حديث شيعه در سده های هشتم تا یازدهم هجری

شهر قم، شهر ما و شهر شيعه ماست. شهرى است پاكيزه و مقدّسه و مطهّره ، و ولايت و دوستى ما و اهل بيت ما قبول كرده است. هيچ جبّارى و ظالمى و سركشى بديشان قصد بد نكند و بديشان بد نخواهد، الاّ كه حق ـ سبحانه و تعالى ـ برو به تعجيل، عقوبت فرمايد، مادام كه به برادران خود، خيانت نكنند و نورزند... پس سرِ مبارك، سوى آسمان كرد و فرمود: «اللّهم اعصمهم من كلّ فتنة و نجّهم من كلّ هلكة»؛ يعنى: خداوندا، پاكا، منزّها! اهل قم را از هر فتنه و بلا ، نگاه دار و ايشان را از هلاك، رستگارى ده و بِرَهان! ^۱
چاپ دوم اين كتاب ، با تصحيح سيّد جلال الدين تهرانى ، توسّط انتشارات توس در تهران انتشار يافته است .

2. ترجمه كشف الغمّة

اين ترجمه ، از ابو سعيد حسن بن حسين شيعى سبزوارى است كه به رؤيت صاحب رياض ، رسيده است . ^۲

3. ترجمه عهدنامه مالك اشتر

مترجم كتاب ، حسين بن محمّد علوى آوى ، از عالمان قرن هشتم هجرى است . اين ترجمه ، به نام فرمان مالك اشتر ، با مقدّمه محمّدتقى دانش پژوه ، به سال 1359 ش ، به همّت بنياد نهج البلاغه ، انتشار يافته است . آوى ، اين ترجمه را براى شرف الدين على فامِنينى در حدود 729 هجرى انجام داده است . ^۳ براى آشنايى با نثر مترجم ، قطعه اى از آن نقل مى شود :
مالك اشتر ! بدان كه من تو را به اقليمى و ولايتى فرستادم كه پيش از

1.تاريخ قم، ص ۹۳.

2.رياض العلماء ، ج۱ ، ص ۱۷۷ ؛ الذريعة ، ج ۸ ، ص ۱۳۰ (ش ۶۱۹).

3.فرمان مالك اشتر، ص ۵۹ .

تاريخ حديث شيعه در سده های هشتم تا یازدهم هجری

176

متن المحتضر ، چاپ حيدريه نجف ، اين گونه از اين كتاب نقل كرده : «روى سعد الإربلى فى كتاب الأربعين قال ^۱ . . .» و پس از آوردن روايتى مى گويد : «و روى فيه عن سلمان الفارسى . . .» . ^۲
ظاهراً نسخه اى از اين كتاب ، گزارش نشده است .

ترجمه متون حديثى

از پديده هاى قابل توجّه در حديث شيعه در قرن هشتم و نهم هجرى ، ترجمه كتاب هاى حديثى به فارسى است . البته با توجّه به اين كه در ايران آن روزگار ، از يك سو حكومت ، و از سوى ديگر ، اكثريت با اهل سنّت بوده ، شمار ترجمه ها محدود است . در اين بخش ، به معرّفى ترجمه ها مى پردازيم .

1. تاريخ قم

اصل اين كتاب ، نوشته حسن بن محمّد بن حسن قمى است كه معاصر شيخ صدوق بوده است . اين كتاب ، توسّط حسن بن على بن حسن بن عبد اللّه قمى و به دستور خواجه فخرالدين ابراهيم ، پسر خواجه عمادالدين محمود ، به سال 865 ق ، به فارسى برگردانده شده است . ^۳
علاّمه مجلسى ، از آن جا كه به اصل كتاب ، دسترس نداشته ، در تدوين بحار الأنوار ، از برگردان فارسى آن بهره برده است . ^۴ براى آشنايى با روش كار مترجم تاريخ قم ، نمونه اى از ترجمه او را مى آوريم :
ايضاً به اسانيد از ابى عبد اللّه الصادق عليه السلام روايت است كه او فرموده كه

1.المحتضر، ص ۱۰۰.

2.همان، ص ۱۰۱.

3.رياض العلماء، ج ۱، ص ۳۱۹.

4.بحار الأنوار، ج ۱، ص ۴۲.

نام منبع :

تاريخ حديث شيعه در سده های هشتم تا یازدهم هجری

پدیدآورنده :

الیاس پوراکبر (پديدآورنده),علی نقی خدایاری (پديدآورنده)

تعداد جلد :

1

ناشر :

سازمان چاپ و نشر دارالحدیث

محل نشر :

قم

تاریخ انتشار :

1385

نوبت چاپ :

اوّل

نتیجه جستجو برای « »