پيوست . راهنماى نرم افزارهاى متون حديثى سده هاى هشتم و نهم

خوش بختانه بسيارى از آثار حديثى چاپ شده سده هشتم و نهم هجرى ، در نرم افزارهاى علوم اسلامى عرضه شده است . فهرست متون و نرم افزارهاى مربوط ، از اين قرار است :
1 . الأربعون حديثا (از شهيد اوّل) در «معجم فقهى 3» .
2 . إرشاد القلوب در نرم افزار «نور 2» .
3 . إلزام النواصب در «معجم عقايدى» .
4 . إيضاح الاشتباه در «معجم فقهى 3» .
5 . أعلام الدين فى صفات العارفين در نرم افزارهاى «نور 2» و «معجم عقايدى» .
6 . البلد الأمين در «نور 2» .
7 . التحصين (از ابن فهد) در «نور 2» و «معجم فقهى 3» .
8 . خلاصة الأقوال (رجال العلامة الحلّى) در «نور 2» و «معجم فقهى 3» .
9 . رجال ابن داوود در «نور 2» و «معجم فقهى 3» .
10 . الرسالة السعدية در «معجم فقهى 3» .
11 . الصراط المستقيم در «نور 2» ، «معجم فقهى 3» و «معجم عقايدى» .
12 . العدد القويّة در «نور 2» و «معجم عقايدى» .

از ديگر ويژگى هاى اين دوره ، پيدايى رويكرد صوفيانه به حديث توسّط سيّد حيدر آملى است . هرچند ريشه هاى اين رويكرد در حوزه شيعه ، قبل از قرن هشتم و در آثار افرادى مانند ابن ميثم بحرانى قابل پيگيرى است ؛ امّا آملى در آثار خود (مانند جامع الأسرار) ، رويكردى مشخّصاً صوفيانه به حديث ، عرضه كرده است .
در زمينه اجازات نيز گفتنى است كه برخى از مهم ترين مشايخ اجازه در اين دوره مى زيسته اند و متون اجازه اى فراوانى توسّط ايشان صادر شده است . براى نمونه ، شيخ آقا بزرگ ، تصريح كرده كه طُرُق اجازات ، بالجمله به شهيد اوّل ختم مى شود . ^۱
به طور كلّى ، آثار حديثى اين دوره را مى توان به دو بخش تقسيم كرد : بخشى از كتاب ها ، شامل احاديثى اند كه برگرفته از مصادر حديثى پيشين اماميه است و با توجّه به وجود اصل آن مصادر ، اين نوع كتاب ها ، كتب حديثى واسطه به شمار مى روند . الصراط المستقيم بياضى عاملى ، مصابيح القلوب شيعى سبزوارى ، منهاج الكرامةى علاّمه حلّى ، الدرّة الباهرة ، وعدّة الداعى از جمله اين آثارند . ^۲
بخش ديگر از كتاب هاى حديثى ، آثارى هستند كه به سبب از ميان رفتن مصادر احاديث آنها ، خود آن كتاب ها ، متون حديثى مستقيم براى ما به شمار مى روند . نمونه اين كتاب ها المزار شهيد اوّل و مختصر اصل علاء بن رزين ، شايان ذكر است .
به هر روى ، آثار حديثى اين دوره ، مورد استفاده دانش نامه نگاران متأخّر مانند علامه مجلسى ، شيخ حرّ عاملى و ميرزا حسين نورى قرار گرفته است .