ثانى و همراه وى در سفرهاى مختلف بوده است. وى نسخه اى از تهذيب الأحكام طوسى (م 460 ق) را با نسخه نوشته شده توسط شيخ طوسى موجود در نزد شهيد ثانى ، مقابله كرده ^۱ و شهيد ثانى ، اجازه نقل روايت مفصّلى را به شيخ حسين داده كه صورت اجازه در بحار الأنوار آمده است. ^۲

شاگردان و مُجازان حديثى حسين بن عبدالصمد

علماى بزرگ آن دوره ، همچون : سيّد ماجد بحرانى در شيراز ، ملاّ خليل قزوينى در قزوين ، شيخ محمّد ، نواده شهيد ثانى در حجاز ، و ملاّ محمّد تقى مجلسى در اصفهان ، از شاگردان او بوده اند. ^۳
همچنين ، صورت اجازه هايى كه شيخ به افراد مختلف در زمينه نقل حديث داده ، در كتاب هاى حديثى ثبت شده است. ^۴

آثار حديثى

شيخ عزّالدين ، داراى تأليفات بسيار در فقه ، اصول ، كلام ، حديث و دراية الحديث است كه برخى از مورّخان براى او بيش از سى اثر نام برده اند. به لحاظ تناسب بحث ، فهرستى از آثار شناخته شده حديثى وى ذكر مى گردد.
1. الأربعون حديثا. ^۵ اين مجموعه شامل احاديث منتخب اخلاقى است و چهل حديث مستند و احاديث منتخب ذيل آن را با حذف اسانيد در بر مى گيرد كه از ابواب مختلف الكافى انتخاب و در چهل عنوان ، تبويب شده است. چند نسخه خطّى از آن

حديثى در آن زمان ، گلايه نموده و چنين آورده است:
بررسى احاديث وارد شده از ائمه معصوم ، از بزرگ ترين مهمّات است و اهمال كردن نسبت به آن ، خصوصا در اين زمان ، از بزرگ ترين زيان هاست. بر هر كسى به اندازه توانش واجب است به احاديث اهل بيت عليهم السلام و چگونگى استدلال به آنها بپردازد؛ چرا كه مى بينم اصول حديث و نام و رسم آن ، از ميان رفته است؛ چيزى كه علماى گذشته ، اهمّيت فراوانى به آن مى دادند و از روايات ، در بيان قواعد ، استفاده هاى بسيار مى كردند. ^۱
شيخ حسين ، بيشتر اوقات خود را در تدريس و مقابله و تصحيح كتب حديثى گذرانيد. وى كلاس درس بزرگى داشت و در خانه پسرش درس مى داد ، وى بعدا به هرات رفت و پسرش در قزوين ، ماندگار شد. ^۲
از آن جا كه بيشتر اهل هرات از معرفت و شناخت ائمّه اثنا عشر عاجز بودند ، شيخ حسين بنا به دستور شاه طهماسب ، براى ارشاد مردم آن ناحيه به هرات رفت و در طول اقامت هشت ساله خويش در اين خطّه ، به نشر علوم دينى و اجراى احكام شرعى پرداخت و طلاّب و حتّى فقها و علما ، از نواحى مختلف ايران و ماوراءالنهر براى مقابله حديث و اخذ علوم دينى و تحقيق معارف شرعى به نزد او مى رفتند. ^۳

اساتيد و مشايخ حديثى حسين بن عبدالصمد عاملى

1. سيّد حسن بن جعفر حسينى كَرْكى. ^۴
2. زين الدين بن على عاملى (شهيد ثانى). شيخ حسين ، بارزترين شاگرد شهيد