فخر المحقّقين ، در اجازه خود به شهيد با تعابير : «الإمام العلاّمة الأعظم ، أفضل علماء العالم ، سيّد فضلاء بنى آدم ، مولانا شمس الحق والدين» ، از او ياد كرده است . ^۱ صاحب روضات الجنّات ، درباره وى گفته است .
كان رحمه الله بعد مولانا المحقّق على الإطلاق، أفقه جميع فقهاء الآفاق، وأفضل من انعقد على كمال خبرته واستاذيته اتّفاق أهل الوفاق. ^۲
شهيد اوّل ، به سال 734 ق ، در جزين به دنيا آمد و در اوان بلوغ به عراق مسافرت كرد . على بن مؤيّد ، پادشاه سربدارى خراسان ، در نامه اى از او خواست كه به خراسان برود . شهيد ، نتوانست دعوت او را اجابت كند و كتاب اللمعة الدمشقيّة را نگاشت و توسّط شمس الدين محمّد آوى براى او فرستاد . ^۳
شهيد ، به وسيله اجازه ، از عالمان و فقيهانى چون : فخر المحقّقين (به تاريخ 2 شعبان 751 و 756) ، عميدالدين عبد المطّلب بن اعرج (به تاريخ 19 رمضان 751) ، ضياء الدين عبد اللّه بن اعرج ، محمّد بن قاسم بن سعيد (در حلّه به تاريخ شوّال 753 و شعبان 754) ، احمد بن محمّد بن حسن بن زهره ، مهنّا بن سنان مدنى ، قطب رازى ، على بن احمد مزيدى ، على بن طراد مطار آبادى (در حلّه به تاريخ 6 ربيع ثانى 754) ، محمّد بن احمد بن ابوالمعالى ، عبد الحميد بن فخار بن معد ، على بن محمّد بن حسن بن زهره ، حسن بن احمد بن محمّد بن نما (در حلّه در ربيع ثانى 752) و محمّد بن محمّد كوفى ، ^۴ روايت مى كند .
شهيد ، در اجازه خود به ابن خازن ، درباره مشايخ اهل سنّت خود ، گفته است كه از حدود چهل تن از مشايخ اهل سنّت در شهرهاى مكّه ، مدينه ، بغداد ، مصر ، دمشق

ابن عشره ، على بن هلال جزائرى ، عبد السميع بن فيّاض اسدى ، رضى الدين حسين قطيفى معروف به ابن راشد ، زين الدين على بن محمّد بن طى عاملى ، على بن فضل بن هيكل حلّى ، سيّد محمّد نوربخش (رئيس سلسله صوفيه همدانيه) ، محمّد بن فلاح بن محمّد موسوى حويزى واسطى (بنيانگذار سلسله مشعشعيه در خوزستان) و مفلح بن حسن صيمرى . ^۱
ابن فهد ، داراى آثار ارزشمندى در زمينه متون دعايى و اخلاقى است كه در زير از آنها ياد مى شود .
الف. آثار چاپى: 1 . عدّة الداعى ونجاح الساعى ، 2 . التحصين فى صفات العارفين ، 3 . نبذة الباغى فى ما لا بدّ منه من آداب الداعى ، 4 . التعقيبات والدعوات .
ب. خطّى و منسوب: 1 . استخراج الحوادث ، 2 . كتاب الأدعية والختوم ، 3 . تاريخ الأئمّة عليهم السلام ، 4 . التواريخ الشرعيّة عن الأئمّة المهديّة .

حوزه جبل عامِل

مهم ترين شخصيت هاى حديث پژوهى كه در قرن هشتم و نهم هجرى از حوزه جبل عامل برخاسته اند ، عبارت اند از : 1 . شهيد اوّل (مقـ 786ق) ، 2 . بياضى نباطى (م 877 ق) ، 3 . كفعمى (م 905 ق) .

1. شهيد اوّل (734 ـ 786 ق) ^۲

شمس الدين ابو عبد اللّه محمّد بن مكّى عاملى جزينى ، معروف به شهيد اوّل ، فقيه سرشناس ، متكلّم برجسته و حديث شناس بزرگ اماميه در قرن هشتم هجرى است .