نسب شناس معروف قرن هشتم و نهم هجرى است .
ابن عنبه ، دانش هاى اسلامى از جمله فقه و نسب شناسى را به مدّت دوازده سال نزد پدرزن خود ، تاج الدين محمّد بن معيّه ، فراگرفت و از ملازمان او شد . او پس از فوت ابن معيّه ، به مسافرت پرداخت و به اصفهان ، مكّه ، هرات و سمرقند ، سفر كرد . مذهب ابن عنبه ، محلّ تأمّل است . برخى او را زيدى دانسته اند . ۱
سيّد محسن امين ، شيخ عبّاس قمى و آقاى على دوانى ، او را امامى دانسته اند . ۲ ابن عنبه ، در طبقه شهيد اوّل قرار دارد و هر دو از طريق ابن معيّه از علاّمه حلّى روايت مى كنند .
آثار چاپ شده ابن عنبه در علم انساب ، عبارت اند از : 1 . عمدة الطالب فى أنساب آل أبى طالب (عربى) ، 2 . الفصول الفخرية (فارسى) .
4. واعظ كاشفى (م 910 ق) ۳
كمال الدين حسين بن على بيهقى سبزوارى ، اديب ، مفسّر ، محدّث ، جامع فنون مختلف و واعظ معروف سده نهم هجرى است . او در سبزوار به دنيا آمد ؛ ولى بيشتر عمر خود را در هرات ، سپرى كرد . مذهب او به روزگار خود او پوشيده بود . او در هرات به تشيّع و در سبزوار به تسنّن ، متّهم بود . پس از او نيز راز مذهب او براى كسى آشكار نشد . برخى به استناد قرائنى مانند : استفاده از مصادر و طُرُق اهل سنّت در آثار خود ، معاشرت با امير على شيرنوايى و خويشاوندى با جامى (شاعر معروف) ، او را سنّى دانسته اند . برخى نيز به قرينه پاره اى آثار وى ، مانند كتاب روضة الشهدا ، و شعرى
1.دائرة المعارف الشيعيّة العامة، ج ۲، ص ۵۷۱ .
2.ر.ك : أعيان الشيعة، ج ۳، ص ۴۰؛ الفوائد الرضوية، ص ۲۱؛ مفاخر اسلام، ص ۳۱۷.
3.ر.ك : رياض العلماء، ج ۲، ص ۱۸۵ ـ ۱۹۲؛ روضات الجنّات، ج ۳، ص ۲۳۵ ـ ۲۳۸؛ إحياء الداثر، ص ۶۹ و ۷۰؛ الكنى و الألقاب، ج ۳، ص ۱۰۵؛ ريحانة الأدب، ج ۵ ، ص ۲۲ ـ ۲۹، روضة الشهداء، (مقدّمه آقاى شعرانى) ، تاريخ ترجمه از عربى به فارسى ، ص۲۳۳ .
