درآمد

حديث ، دومين منبع معارف اسلامى ، پس از قرآن كريم است . اعتبار و جايگاه خاصّ حديث در ميان منابعِ معارف دينى ، پرداختن به سرگذشت شگفت و دل انگيز آن را به ضرورتى انكارناپذير ، بَدَل ساخته است .
اهتمام به كار حديث نزد شيعه ، از همان سده هاى نخستين و با راهنمايى هاى امامان معصوم آغاز شد .
در جريان بررسى ابعاد گوناگون حديث ، دانش هاى حديثى شكل گرفت و رو به گسترش نهاد . بدين سان ، حديث و متون حديثى به مثابه پديده اى فرهنگى و مقوله اى تاريخى ، در بستر زمان ، با تحوّلات بسيار ، همراه بوده است .
در تعبيرى كلّى ، دانش هاى حديثى به چهار دسته : فقه الحديث ، درايه يا مصطلح الحديث ، رجال و تاريخ حديث ، بخش پذير است . تاريخ حديث ، عهده دار بررسى احوال محدّثان ، متون و مكتوبات حديثى ، حوزه ها و مراكز حديثى ، نحوه انتقال متون و دانش هاى حديثى (حلقه هاى شاگردى و استادى) و همچنين ، بررسى سير تطوّر سه دانش حديثى ياد شده ديگر و شناسايى آثار مربوط به اين سه حوزه است .
موضوع نوشتار حاضر ، تاريخ حديث شيعه در سده هاى هشتم و نهم هجرى است كه بر