فصل سوم : تفسير اذان
۱۰۷۱.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله ـ در پاسخ به پرسش امير مؤمنان عليه السلام از تفسير اذان ـ :اى على! اذان حجّتى بر امّت من است و تفسير آن ، چنين است :
هر گاه مؤذّن بگويد : «اللّه أكبر ، اللّه أكبر» ، در واقع مى گويد : خدايا! تو بر آنچه مى گويم ، گواهى . اى امّت محمّد! وقت نماز رسيده است . پس آماده شويد و كار دنيا را وا نهيد .
هر گاه بگويد : «أشهد أن لا إله إلاّ اللّه » ، در واقع مى گويد : اى امّت محمّد! من خدا و فرشتگان او را گواه مى گيرم كه شما را به فرا رسيدن وقت نماز ، آگاه مى سازم . پس فقط به نماز بپردازيد.
هر گاه بگويد : «أشهد أنّ محمّدا رسول اللّه » ، در واقع مى گويد : خداوند و فرشتگانش مى دانند كه من ، شما را از فرا رسيدن وقت نماز آگاه ساختم . پس فقط به نماز بپردازيد كه آن ، براى شما بهتر [از هر كارى] است.
هر گاه بگويد : «حىَّ على الصلاة» ، در واقع مى گويد : اى امّت محمّد! [اسلام، ]دينى است كه خدا و پيامبر او آن را براى شما پديد آوردند. پس ، آن را تباه نكنيد ؛ بلكه به آن بپردازيد تا خداوند ، شما را بيامرزد . به نمازتان بپردازيد كه نماز ، ستون دين شماست.
هر گاه بگويد : «حىَّ على الفلاح» ، در واقع مى گويد : اى امّت محمّد! خداوند درهاى رحمت را به روى شما گشوده است . پس برخيزيد و سهم خود را از رحمت برگيريد تا در دنيا و آخرت سود ببريد.
هر گاه بگويد : «اللّه أكبر ، اللّه أكبر» ، در واقع مى گويد : بر خويشتن رحم آوريد ؛ زيرا كارى باارزش تر از نماز براى شما سراغ ندارم . پس فقط به نمازتان بپردازيد ، پيش از آن كه پشيمانى دامنگيرتان شود.
و هر گاه بگويد : «لا إله إلاّ اللّه » ، در واقع مى گويد : اى امّت محمّد! بدانيد كه من امانت هفت آسمان و هفت زمين را به گردن شما نهادم . اگر مى خواهيد ، روى آوريد و اگر مى خواهيد ، پشت كنيد ، كه هر كس نداى مرا اجابت كند ، سود برده است و هر كس نداى مرا اجابت نكند ، به من زيانى نمى رساند.
