معاونت فرهنگى و ارتباطات

آقاى هادى ربانى
معاون فرهنگى و ارتباطات
مؤسسه به شرح عملكرد يكساله
اين بخش مؤسسه پرداخت.
اين‏معاونت تا سال‏گذشته در
قالب معاونت‏اطلاع‏رسانى
پژوهشكده فعاليت داشته كه پس
از انتقال به بناى جديد مؤسسه
وافتتاح دانشكده علوم و معارف
حديث قم، حوزه عملكردش علاوه
بر پژوهشكده به دانشكده نيز
گسترش يافته است.

ربانى پنج مديريت كه زير
مجموعه‏هاى معاونت فرهنگى
هستند را معرفى كرد: يك.
مديريت رايانه و نرم‏افزار؛
دو. مديريت كتاب‏خانه و
آرشيو؛ سه. مديريت روابط
عمومى و تبليغات؛ چهار.
مديريت پاسخگويى به پرسش‏هاى
حديثى؛ پنج. مديريت ارتباطات
علمى - فرهنگى.

اما نگاهى كوتاه به آنچه در
اين پنج مديريت انجام شده
است.

در بخش »مديريت رايانه و
نرم‏افزار«، اطلاعات 100 جلد
كتاب و 29 شماره نشريه تبديل،
آماده‏سازى و فرمت‏گذارى شده
و نرم افزار حج و عمره تهيه
شده و نگارش دوم
CDموسوعه‏امام على)ع( با
ترجمه و CDمنتخب ميزان الحكمة
نيز تكثير شده است.

از برنامه‏هاى ديگر انجام شده
در اين مديريت ، توليد و
تكثير DVD»شرح مجموعه گل« است
و توليد نرم افزار »حديث
همراه«. »شرح مجموعه گل«
درس‏هاى شرح زيارت جامعه به
بيان رئيس محترم مؤسسه است و
با قابليت استفاده صوتى و
تصويرى توليد شده است. »حديث
همراه« نيز نرم‏افزارى ست كه
به تازگى در اين مديريت توليد
شده است. اين نرم‏افزار، كتاب
منتخب ميزان الحكمة را قابل
اجرا در مانيتور گوشى موبايل
مى‏كند. از ويژگى‏هاى اين نرم
افزار، وجود قابليت جستجوى
احاديث به صورت موضوعى در
مانيتور گوشى موبايل و نيز
ارسال آنها (SMS)براى ديگران
است )گزارش كامل محدّث درباره
حديث همراه را در همين شماره
بخوانيد(.

از ديگر فعاليت‏هاى اين
مديريت، طراحى سايت
كتاب‏خانه‏هاى فراگير
)اسلامى( با نامLib.ir است كه
فهرستى از درهم‏كرد فهرست
كتاب‏خانه‏هاى اسلامى در آن
قابل دسترسى است.

در اين قسمت، پايگاه حديث نت
هم به صورت مرتب به‏روز رسانى
شده است و با امكانات تازه‏تر
به بازديد كنندگان، خدمات
بهترى ارائه داده است. پايگاه
شهر حديث ( Hadith City) نيز
در حال طراحى است.

در بخش سخت افزار و شبكه اين
مديريت هم، نصب دستگاه‏هاى
جديد، راه اندازى مجموعه‏هاى
جديد نرم افزارهاى علوم
اسلامى و تكميل امكانات سخت
افزارى )چاپگر، خطوط شبكه،
سرور و ...( انجام شده است.

دومين مديريت در معاونت
فرهنگى و ارتباطات، »مديريت
كتاب‏خانه و آرشيو« است.

در يك سال گذشته حدود 2000
جلد كتاب، 213 جلد پايان نامه
و شماره‏هاى جديد بيش از 100
نشريه به مجموعه منابع
كتاب‏خانه اضافه شده است.
عكس‏بردارى ديجيتالى از كليه
نسخه‏هاى خطى و عكسى
كتاب‏خانه (400 نسخه خطى و
1500 نسخه عكسى( صورت گرفته
كه به صورت DVDقابل ارائه به
كتاب‏خانه‏هاى ديگر است.

هادى ربانى سپس درباره سومين
مديريت معاونت فرهنگى،
»مديريت روابط عمومى و
تبليغات« سخن گفت. اين
مديريت، فعاليت‏هاى گسترده‏اى
براى آشنايى مخاطبان با مؤسسه
داشته است: تهيه و ارسال
بروشور، هماهنگى بازديدها از
مؤسسه، اهداى كتب و نشريات و
ارسال خبرهاى مؤسسه به
خبرگزارى‏ها و مطبوعات از
اهمّ اين فعاليت‏هاست.

»مديريت واحد پاسخگويى به
پرسش‏هاى حديثى«، چهارمين بخش
معاونت فرهنگى است. ربانى خبر
داد: »اين بخش در سال گذشته
روزانه بين 30 تا 40 پرسش
حديثى را پاسخ داده و در
مجموع به 10675 تماس تلفنى
پاسخ گفته شده است و نيز به
71 پروژه تحقيقاتى، اطلاعات
مورد نياز به دانشجويان، طلاب
يا مراجعان حضورى ارائه
گرديده است«. وى يادآورى كرد:
»اين واحد از مراكز قديمى
پاسخگويى به پرسش‏ها در شهر
قم است و ساير مراكز پاسخگويى
معمولاً پرسش‏هاى حديثى خود
را به واحد پاسخگويى مؤسسه
ارجاع مى‏دهند«. و اما
برنامه‏هاى جديد اين واحد:
ديجيتالى كردن پاسخگويى،
ايجاد حلقه كنترل صحت و دقت
پاسخ‏ها و فراهم كردن
زمينه‏هاى لازم براى پاسخگويى
به صد پرسش حديثى در روز است.
اكنون تا حداكثر 48 ساعت به
هر پرسش پاسخ داده مى‏شود و
اين، كوتاه‏ترين زمان نسبت به
ساير مراكز مشابه است.

پنجمين و آخرين بخش اين
معاونت، »مديريت ارتباطات
علمى و فرهنگى« است. »از زير
مجموعه‏هاى اين مديريت، هم
اكنون دو بخش فعال است: يكى
بخش سالنامه‏ها و ديگرى نشريه
محدّث. در سال گذشته دو نوع
سالنامه منتشر كرده‏ايم:
سالنامه حديثى نور و سالنامه
نور ويژه مديران كه در تيراژ
سى هزار نسخه منتشر شده است.
نشريه محدّث ]كه اكنون نخستين
شماره آن را مى‏خوانيد[ با
صبغه خبرى، اطلاع‏رسانى و
فرهنگى، فعاليت‏هاى انجام شده
يا در حال انجام كليه بخش‏هاى
پژوهشى، آموزشى و فرهنگى
مؤسسه و نيز آستان حضرت
عبدالعظيم حسنى)ع( را انعكاس
خواهد داد.

دانشكده مجازى علوم حديث

حجة الاسلام و
المسلمين سيد حميد حسينى مدير
دانشكده مجازى از تشكيل
دانشكده علوم حديث و موفقيت
آن گفت كه به عنوان اوّلين
مركز تخصصى آموزش علوم و
معارف اهل بيت)ع( در نظام
دانشگاهى ايران و بلكه جهان
تشيع مطرح شده و از بسيارى از
نقاط دنيا خواستار تأسيس شعبه
از دانشكده بوده‏اند. اما
مسئولان دانشكده با بررسى‏اى
كه انجام دادند موضوعE -
Learning و آموزش الكترونيكى
را به عنوان روزآمدترين،
بهترين و مؤثرترين شيوه گسترش
آموزش‏هاى خودشان شناسايى
كردند. وى گفت: »جاى بسى
افتخار است كه دانشكده علوم
حديث به عنوان اوّلين مركز
دانشگاهى ايران موفق شد حتى
پيش از دانشگاه‏هاى فنى و
مهندسى كشور اين ايده بزرگ را
در عمل محقق كند و اوّلين
مركز رسمى دانشگاهى باشد كه
ادعاى آموزش از طريق اينترنت
را در كشور مطرح كند. شايد
ابتدا تصور مى‏شد كه آموزش
الكترونيكى يك نوع آموزش غير
حضورى مكاتبه‏اى‏است كه صرفاً
دروس به جاى ارائه از طريق
جزوات و مكاتبات، از طريق
اينترنت در اختيار افراد قرار
مى‏گيرد. اما پس از آن كه
بررسى و مطالعه شد و
قابليت‏هاى فراوان اين شيوه
آموزشى شناسايى گرديد، اگر
نگوييم در بعضى از جهات از
آموزش‏هاى حضورى، قوى‏تر و
عميق‏تر عمل مى‏كند، در
بسيارى از جهات كمتر از آن
نيست. اكنون اين شيوه آموزش،
اين امكان را در اختيارمان
گذاشته كه كلاس‏هاى درسمان را
به سراسر نقاط دنيا و منزل
همه افراد منتقل كنيم و باعث
شده در دو سال اخير حدود 1400
دانشجو را به اين طريق به
صورت رسمى جذب كنيم«.

حجة الاسلام و المسلمين حسينى
با اشاره به اين كه بسيارى از
مخاطبان اين دانشكده داراى
تحصيلات عالى دانشگاهى و يا
حوزوى هستند از نو بودن و
آموزنده بودن بسيارى از اين
مباحث، حتى براى طلاب سطح
عالى حوزه خبر داد. وى افزود:
»در مقايسه با دانشجويان دوره
حضورى نيز مخاطبان دانشكده
مجازى گاه با اشتياق و جديت
بيشترى پيگير دروس هستند و به
همين خاطر من پيشنهاد داده‏ام
كه بين دانشجويان دوره حضورى
و مجازى مسابقات علمى برگزار
شود«.

حسينى اعلام كرد دستاورد
تلاش‏هاى همه دانشجويان و
استادان در اين عرصه آن است
كه اكنون دانشكده مجازى علوم
حديث، عنوان موفق‏ترين
دانشكده مجازى در كشور را كسب
كرده است ؛ نكته‏اى كه معاون
وزير علوم نيز به آن اذعان
داشته است.

در دانشكده مجازى، دروس به
صورت چند رسانه‏اى، با
استفاده از صوت، تصوير،
انيميشن و با دقت و وسواس
بسيار زياد از حيث علمى و
محتوايى توليد مى‏شود. از
ديگر مزاياى اين شيوه نوين،
نظارت بيشتر بر پيشرفت علمى
دانشجو و انجام تمرين‏هاى
گسترده و ارزيابى همه اين
فعاليت‏هاست.

پژوهشكده علوم و معارف حديث

حجة الاسلام و
المسلمين مهدى مهريزى رئيس
»پژوهشكده علوم و معارف حديث«
، عملكرد اين پژوهشكده را در
پنج دسته ارائه كرد: »كارهاى
گروه‏هاى پژوهشى، نشريات،
كارهاى كنگره، نشست‏هاى علمى
و عملى - آموزشى، كارهاى
جانبىِ پيش‏بينى نشده.

در بخش گروه‏هاى پژوهشى، دو
واحد پژوهشى و پنج گروه
پژوهشى در اين مجموعه فعال
است. از سال گذشته تا امسال،
17 عنوان اثر از گروه‏هاى
پژوهشى در 43 جلد چاپ
كرده‏ايم. 19 عنوان در 23
جلد، اكنون در چاپ‏خانه است و
آنچه در مديريت آماده سازى به
سر مى‏برد، در 45 عنوان و
طرح‏هاى پژوهشى كه در گروه‏ها
در جريان است، 56 طرح است كه
33 طرح آن امسال شروع شده و
23 طرح آن تكميل كارهاى سال
پيش بوده است. اين طرح‏ها در
گروه‏هاى پنج‏گانه
موسوعه‏نگارى، احيا و تصحيح،
ترجمه، رجال، تاريخ و نيز در
بخش حكمت‏نامه‏ها - كه امسال
به مجموعه افزوده شده - و نيز
واحد روان‏شناسى و آنچه
مستقيماً در معاونت پژوهشى
سامان يافته است، در حال
تكميل و اتمام است. در بخش
نشريات، دو نشريه مصوّب داريم
كه هر دو فعّال و با جهش‏هايى
رو به رو بوده‏اند. يكى نشريه
حديث زندگى كه دوماه‏نامه است
و براى جوان‏ها منتشر مى‏شود.
آنچه براى اين نشريه اتفاق
افتاده اين كه از ابتداى سال
85 هر شماره نشريه، دقيقاً در
موعد دو ماهانه خود از
چاپ‏خانه خارج مى‏شود و حال
آن كه در سال‏هاى قبل، اين
اتفاق ديرتر مى‏افتاد.

دوم، نشريه علوم حديث كه
اكنون پس از حدود چهار سال
پيگيرى موفق به دريافت مجوز
علمى - پژوهشى شده است و از
شماره بهار امسال با اين كد
منتشر مى‏شود.

در بخش كنگره‏ها چنان كه
مى‏دانيد از سال هشتاد ،
مؤسسه تصميم گرفت هر دو سال
يك همايش علمى برگزار كند كه
محور آن يكى از محدّثان و
بزرگان رى باشد. طبق
زمان‏بندى، اوّلين همايش
مربوط به حضرت عبدالعظيم
حسنى)ع( بود كه در سال 82
برگزار شد و دومين همايش
مربوط به ابوالفتوح رازى كه
در آبان ماه سال 84 برپا
گرديد. اين همايش كه در گزارش
فعاليت‏هاى امسال قرار
مى‏گيرد، داراى بيست جلد
منشورات بود. چهار شماره
خبرنامه داشت و سه نشريه
ويژه‏نامه چاپ كردند و CD
اينها همراه با متن تفسير
ابوالفتوح كه پيش از اين هيچ
جا وجود نداشت، منتشر و عرضه
شد. پس از اين كنگره كه
برگزار شد، سومين كنگره،
كنگره بين‏المللى كلينى است
كه كارهايش در حال انجام است.
با اين تفاوت كه دو همايش
قبلى داخلى بود ولى همايش
كلينى، بين المللى است. در
مورد اين همايش، تاكنون شوراى
علمى سه جلسه داشته، فراخوان
همايش، به دو زبان انگليسى و
عربى، علاوه بر فارسى تصويب و
توزيع شده و ستاد عالى كنگره،
چندى قبل به جهت تبيين بُعد
جهانى آن در بعثه رهبرى تشكيل
جلسه داده است. سايت كنگره
نيز در حال راه‏اندازى است و
براى نخستين بار، براى اين
همايش، پوستر نيز چاپ شده
است. تاكنون 23 مقاله و 10
چكيده مقاله ارسال شده و
خبرنامه شماره يك نيز به زودى
منتشر خواهد شد.

در بخش نشست‏هاى علمى، شايد
دارالحديث از اوّلين مراكزى
بود كه نشست‏هايى را در سطح
قم و در حوزه علميه
راه‏اندازى كرد. پس از جلسات
دارالشفاء، دوباره جلسات
ماهانه در ساختمان جديد طراحى
شد كه اوّلين آن در شهريور
ماه با نقد و بررسى كتابى از
يك مستشرق كه در باب مدرسه
حديثى قم و بغداد نگاشته است،
برپا شد. در همين بخش، كارگاه
آموزشى روان‏شناسى و حديث با
حضور آقاى دكتر گلزارى انجام
شد و قرار است اين كارگاه‏ها
ادامه پيدا كند و در طول
همكارى شركت‏كنندگان،
شايسته‏ترين‏ها براى همكارى
ثابت با دارالحديث انتخاب
شوند.

در بخش پنجم كه همان
برنامه‏هاى پيش‏بينى نشده
است، اتفاقى بود كه به مناسبت
سال پيامبر)ص( در مجموعه
دارالحديث رخ داد: پيشنهاد
رئيس محترم مؤسسه مبنى بر
تشكيل ستاد مراكز حوزوى سال
پيامبر اعظم)ص(. اين پيشنهاد
چنين بوده كه از مراكز پژوهشى
حوزه كه مى‏توانند به منظور
پيشگيرى از كارهاى تكرارى هم
فكرى كنند ، دعوت شود. حدود
پانزده مركز دعوت شدند و سه
كميته از دل آن بيرون آمد و
در مجموع، توافقات و اهداف
اوليه حاصل شد. گزارش اين
جلسات ستاد در قالب يك
خبرنامه در حال انتشار است .
در كنار اين فعاليت كلى، خود
دارالحديث هم اختصاصاً
برنامه‏هايى پيش‏بينى كرده
است. سه كار در گروه
موسوعه‏نگارى كه رئيس محترم
مؤسسه بر آنها اشراف دارند:
حكمت‏نامه پيامبر)ص( در پنج
جلد، سيره پيامبر)ص(،
پيامبر)ص( از ديدگاه اهل
بيت)ع(. در كنار اين سه
مجموعه، مجلات علوم حديث،
حديث زندگى و ميراث حديث شيعه
نيز ويژه‏نامه‏هايى خواهند
داشت«.