چه سازمان‌ها و مؤسساتی در
برپایی همایش نقش دارند؟
در مرحله اوّل، ده مؤسسه و
سازمان آمادگى خودشان را براى
حمايت مالى یا معنوى اعلام
كردند كه نام‌هایشان در
فراخوان آمده است: مؤسسه
تحقيقات و توسعه علوم انسانى،
مركز بين‌المللى گفتگوى
تمدن‌ها و فرهنگ‌ها، آستان
مقدس حضرت عبدالعظیم(ع)،
مؤسسه علمی ـ فرهنگی
دارالحدیث، سازمان اوقاف و
امور خیریه، سازمان مدارس و
حوزه‌های علمیه خارج از كشور،
كتاب‌خانه‌های تخصصی وابسته
به دفتر حضرت آیة الله العظمی
سیستانی، مجمع تقریب بین
المذاهب اسلامی، مجمع جهانی
اهل البیت(ع) و مؤسسه معارف
اسلامی امام رضا(ع). در ادامه
هم بعضی از مراكز دیگر اعلام
كردند كه شاید مساعدت‌هایی
داشته باشند؛ مانند: سازمان
فرهنگی ـ هنری شهرداری تهران
و سازمان میراث فرهنگی و
گردشگری.
در همایش، چه برنامه‌هایی
در نظر گرفته شده است؟
همایش، نیم‌روزه یعنی صبح تا
ظهر است. پیش‌بینی شده است كه
سه تا چهار سخنرانی انجام و
چهار مقاله ارائه شود. برای
این همایش تلاش‌های خوبی صورت
گرفته است. ۲۵ مقاله گردآوری
شد، با ۲۱ نفر از شخصیت‌های
حوزوی و دوستان استاد عطاردی
مصاحبه شد كه در دو جلد با
عنوان «گرامی‌نامه عطاردی» در
۸8۰ صفحه در حال چاپ است. در
گرامی‌نامه، چهار مقاله به
زندگی‌نامه علمی، شش مقاله به
حوزه حدیث، شش مقاله به
موضوع تاریخ و جغرافیا، چهار
مقاله به معرفی کارهای ایشان
درباره تاج‌العروس، یک مقاله
به فهرست‌نویسی و فهرست‌نگاری
ایشان مرتبط است و چهار مقاله
دیگر را هم شخصیت‌های علمی
اهدا کرده‌اند كه موضوعاتشان
مرتبط است ولی مستقیماً به
تألیفات و آثار استاد عطاردی
برنمی‌گردد. از 21 مصاحبه،
هشت مورد درباره کارهای علمی
ایشان با شخصیت‌ها گفتگو شده
و در سیزده مورد هم خاطرات
دوستان، آشنایان، برخی
شاگردان و خانواده ایشان
منعکس شده است. یک جلد هم به
عنوان فرهنگ‌نامه موضوعی
در دست تهیه است که امیدواریم
تا روز همایش به چاپ برسد.
آقای عطاردی در موضوعات
گسترده‌ای تألیفات داشته‌اند
و خیلی حرف‌ها را در لابه‌لای
این کتاب‌ها گفته‌اند و نوعاً
این كتاب‌ها نمایه موضوعی
ندارند تا كلید واژه‌ها قابل
جستجو باشد. این فرهنگ‌نامه
موضوعی مدخلی است برای کسانی
که بخواهند مطالبی را در
لابه‌لای این یک‌صد اثر پیدا
کنند. این سه اثر را ـ إن
شاءالله ـ در همایش عرضه
خواهیم کرد.
بعضی از آثار ایشان هنوز چاپ
نشده است. آیا مناسب نبود که
یکی از آثار ایشان هم در این
همایش چاپ شود؟
این
کار را به دو علت، انجام
ندادیم: یکی این که زمان کم
بود و دوم، این که خود ایشان
مؤسسه‌ای را به عنوان «مؤسسه
فرهنگی خراسان» ثبت کرده‌اند
و الحمد لله هنوز سرحال هستند
و پیگیر كارهای علمی. اگر
مساعدت‌های معنوی و مالی
بشود، خود ایشان یا کسانی که
علاقه‌مند ایشان هستند، اقدام
می‌كنند.
اگر ناگفته‌ای مانده است،
بفرمایید.
همان‌طور که اشاره کردم ایشان
تنوع كاری زیادی داشته‌اند و
یک تنه همه این کارها را
انجام داده‌اند كه سختکوشی،
استفاده از فرصت‌ها، استقلال
و خوداتّکایی ایشان را
می‌رساند. در زندگی ایشان دو
نکته مهم وجود دارد: یکی این
که ایشان مسافرت‌های زیادی
رفته‌اند كه به بعضی‌هایشان
اشاره می‌کنم: پاکستان،
افغانستان، یمن، سوریه،
لبنان، انگلستان، فرانسه،
بلژیک، آلمان، ترکیه، سوریه،
ازبکستان، تاجیکستان،
ترکمنستان. این سفرها برای
ایشان كه دغدغه‌های علمی ـ
پژوهشی داشته‌اند خیلی مفید
بوده است. دیگر این که ایشان
کار میدانی می‌کرده‌اند، یعنی
چیزهایی را که می‌شنیده‌اند ـ
مثلاً سنگ‌نوشته‌ای یا
امام‌زاده‌ای ـ می‌رفته‌اند و
می‌دیده‌اند و بررسی می‌کرده
اند. به قول خودشان، ایشان
بسیاری از سرزمین های خراسان
قدیم را وجب به وجب گشته است.
این از ویژگی‌های اخلاق علمی
ایشان است؛ یعنی چنان نبوده
كه فقط در کتاب‌خانه بنشیند و
مطالعه کند. در مورد تنوع
كاری ایشان، طبق آماری که
استخراج شده، بیست و هشت
عنوان تألیف و پژوهش است، نُه
عنوان تصحیح آثار کهن است و
نُه عنوان ترجمه متون است.
ایشان خودشان می‌گویند: «وقتی
می‌خواستم جایی بروم که در
آنجا به کتابی دسترسی
نداشتم، كتابی را همراه
می‌بردم و ترجمه می‌كردم.
مثلاً در یک ماه سفر زیارتی
سامراء، کتابی را از علامه
امینی امانت گرفتم و ترجمه
کردم یا در هند وقتی
می‌خواستم بروم جایی را ببینم
و می‌دانستم آنجا کتاب نیست،
کتابی را برای ترجمه بر
می‌داشتم». گستردگی
فعالیت‌های علمی و پژوهشی و
استفاده از فرصت‌های مُرده،
از نقاط درخشان زندگی ایشان
است.
| 
