551
نهج الدّعا (ع-ف) ج1

شده اند كه اسم اعظم، مركّب از حروفى است كه آن حروف و نحوه تركيب آنها را هر كسى نمى داند، و اگر كسى به آن دست بيابد، همه موجودات، در برابرش خاضع مى شوند و به فرمانش در مى آيند.
به نظر افسونگران و دعانويسان [ كه به علوم غريبه معتقدند] ، اسم اعظم، داراى لفظى است كه به حسب طبعْ دلالت بر آن مى كند، نه به حسب وضع لغوى . چيزى كه هست، تركيب حروف آن، به حسب اختلاف حوايج و مقاصد، مختلف مى شود و براى به دست آوردن آن، راه هاى مخصوصى هست، كه نخست، حروف آن را از آن راه ها به دست مى آورند و سپس آنها را در هم مى آميزند و با آنها دعا مى كنند، و تفصيل آن، محتاج به مراجعه به آن فن است.
در بعضى روايات نيز اندكْ اِشعارى به اين معنا هست ، مثل آن روايتى كه مى گويد: «بسم اللّه الرحمن الرحيم، نسبت به اسم اعظم، نزديك تر است از سفيدىِ چشم به سياهى آن» و آن روايتى كه مى گويد: «اسم اعظم، در آية الكرسى و اوّل سوره آل عمران است» و نيز روايتى كه مى گويد: «حروف اسم اعظم، در سوره حمد پراكنده اند و امام، آن حروف را مى شناسد و هر وقت بخواهد، آنها را تركيب مى كند و با آنها دعا مى كند و در نتيجه، دعايش مستجاب مى شود» و نيز اين روايت كه : «آصف بن بَرخيا، وزير سليمان، با حروفى از اسم اعظم كه پيشش بود، دعا كرد و توانست تخت بِلقيس، ملكه سبأ را در مدّتى كمتر از چشم بر هم زدن، نزد سليمان حاضر سازد» و يا اين روايت كه : «اسم اعظم، مركّب از 73 حرف است و خداوند، 72 حرف از اين حروف را در ميان پيامبرانش تقسيم كرده، و يكى را در علم غيب، به خودش اختصاص داده است».
همچنين، روايات ديگرى هستند كه اِشعار دارند بر اين كه اسم اعظم، مركّب


نهج الدّعا (ع-ف) ج1
550

برخى مى گويند : اسم اعظم، وجود دارد ؛ امّا كسى جز خداوند متعال، از آن آگاهى ندارد .
برخى مى گويند : اسم اعظم خدا ، در ميان اسماى حُسنا پنهان است.
برخى مى گويند : اسم اعظم ، هر اسمى است كه بنده، پروردگار خود را با همه وجود ، به آن بخواند . ۱
برخى گفته اند : اسم اعظم ، نامى است كه جامع همه نام هاى الهى باشد . ۲
برخى گفته اند : انبيا، تجلّى نام هاى اصلىِ حق هستند و اين نام هاى اصلى ، همگى داخل در اسم اعظم (اسم جامع) و مظهر حقيقت محمّدى اند . ۳
بارى ، اختلاف نظر در تبيين آنچه حقيقتش حتى براى محقّقانْ مشخص نيست، طبيعى است ؛ ولى از آن جا كه ديدگاه هاى مختلف را در اين زمينه مطالعه كرده ايم ، كلام علاّمه طباطبايى را در تبيين اسم اعظم، بهترين تحقيق يافته ايم .

بهترين تحقيق در تبيين اسم اعظم

علاّمه سيّد محمّدحسين طباطبايى رحمه الله در پاسخ اين سؤال كه : «معناى اسم اعظم چيست؟» مى گويد : «در ميان مردم، شايع شده كه اسم اعظم، اسمى است لفظى، از اسماى خداى متعال، كه اگر خدا را به آن بخوانند، دعا مستجاب مى شود و در هيچ مقصدى، از تأثير باز نمى ماند، و چون در ميان اسماى حسناى خدا به چنين اسمى دست نيافته اند و در لفظ جلاله (اللّه ) نيز چنين اثرى نديده اند، معتقد

1.براى اطلاع بيشتر درباره ساير اقوال، ر . ك : الحاوى ، سيوطى : ج ۲ ص ۱۳۵ ح ۱۳۹ .

2.التعريفات : ص ۱۰ ـ ۱۱ .

3.شرح فصوص الحكم ، قيصرى : ص ۱۰۸ .

  • نام منبع :
    نهج الدّعا (ع-ف) ج1
    سایر پدیدآورندگان :
    افقی، رسول؛ سرخه ای، احسان؛ شیخی، حمیدرضا
    تعداد جلد :
    2
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1385
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 117790
صفحه از 737
پرینت  ارسال به