ر . ك : رجال الطوسى : ص 357 ش 5291 ، اختيار معرفة الرجال : ص 594 ش 970.

زاذان

كنيه او ابو عمره فارسى و هم پيمان كِنْده بود . وى مردى كوفى و نابينا بود كه پارچه مى فروخت و از ياران اميرمؤمنان عليه السلام بود . او در زمان پيامبر صلى الله عليه و آله به دنيا آمد و يكى از عالمان بزرگ به شمار مى آمد . وى كرباس مى فروخت و هنگامى كه مشترى پيش او مى آمد ، عيب دو روى پارچه را هم به او نشان مى داد . او مردى مورد اعتماد بود . گفته شده كه در زمان حَجّاج بن يوسف ، در كوفه پس از ماجراى جَماجِم از دنيا رفت . گفته شده كه در سال 82 ق در كوفه درگذشت .

رجال الطوسى : ص 64 ش 567 ، سير أعلام النبلاء : ج 4 ص 282 ش 102.

زكريا بن آدم

وى از ياران امام صادق ، امام رضا و امام جواد عليهم السلام است و نزد امام رضا عليه السلام وجهه اى داشت. او راوى اى ثقه، بزرگوار و پُر قدر و منزلت است. كشّى ، در ستايش و بزرگى او رواياتى آورده است، از جمله ، روايتى درباره ارجاع به او براى آموختن احكام و تعاليم دين .

زُهْرى

محمّد بن مسلم بن شهاب زُهْرى ، در سال 50 ق ، به دنيا آمد و در سال 124 ق ، درگذشت . او از ياران امام سجّاد و امام صادق عليه السلام بود . نقل شده است كه وقتى كارگزار بنى اميّه بود ، مردى را مجازات كرد و آن مرد ، در حين مجازات مُرد . زُهْرى ، سرگردان

داوود بن كثير رِقّى

داوود بن كثير رِقّى ، از ياران امام صادق ، امام كاظم و امام رضا عليهم السلام بوده است . شيخ مفيد ، او را از شمارِ خاصّان امام كاظم عليه السلام و از پيروان پارسا و دانشمند و فقيه ايشان ، برشمرده است . شيخ صدوق از امام صادق عليه السلام روايت كرده كه فرمود : «جايگاه داوود رِقّى را نسبت به من ، چونان جايگاه مقداد نسبت به پيامبر خدا بدانيد» .
شيخ طوسى ، در الرجال خود ، او را توثيق كرده است . شيخ كشّى نيز رواياتى نقل كرده و در ذيل آنها گفته است كه : غُلات ، او را از اركان خود مى دانند و گاه ، سخنان غلوآميز مردودى از او روايت مى كنند و گفته هاى خود را به او نسبت مى دهند ؛ امّا من نشنيدم كه اَحَدى از بزرگان شيعه از او بد بگويند و به روايتى هم [از او] جز آنچه در اين باب آوردم ، دست نيافتم .
احمد بن عبد الواحد و نجاشى و غضائرى ، او را ضعيف دانسته اند ؛ ليكن درست تر آن است كه وى ، شخص درست و سالمى بوده است و پاسخ اين افراد ، همان است كه شيخ كشّى گفته است . داوود ، پس از سال دويست هجرى ، اندكى بعد از شهادت امام رضا عليه السلام وفات يافت .

ر . ك : رجال البرقى : ص 32 و 47 ، رجال الطوسى : ص 202 ش 2567 و ص 336 ش 5003.

دِعبِل خزاعى

ابو على دِعبِل بن على بن رزين خزاعى شاعر ، از ياران امام كاظم و امام رضا عليهماالسلامبوده است . وى در سال 148 ق ، به روزگار خلافت منصور ، متولّد شد . او در ميان شيعه ، به نام بود و كتاب طبقات الشعراء ، نگاشته اوست . روايت شده است كه دِعبِل ، قصيده اى درباره امام رضا عليه السلام سرود و امام عليه السلام جُبّه اى از جامه هاى خود را به او عطا كرد . اين را كشّى روايت كرده است . شيخ صدوق نيز با اختلاف و افزوده هاى فراوانى ، در عيون الأخبار و إكمال الدين ، روايت كرده است . امام رضا عليه السلام براى او دعا كرد و فرمود : «خداوند ، در آن روز هراس بزرگ ، تو را آسوده و در امان بدارد» . امام عليه السلام هم چنين دو بيت بر قصيده او افزود و آن را كامل ساخت :
و قبرى در توس است ، وا مصيبتا!آتش به اندرون مى زند غم و اندوهش
تا روز حشر ، تا آن كه خدا قائمى برانگيزدو غم و رنج هاى ما را آرام بخشد .
وى در سال 245 ق ، به روزگار متوكّل عبّاسى ، چشم از جهان ، فرو بست .