مُغَيرة بن عاص

از او جز در روايتى كه در كتاب آمده ، در جايى ياد نشده است.

مُلوك چهارگانه

مُلوك چهارگانه ، عبارت اند از : فرزندان مَعديكَرِب بن وليعة بن شُرَحبيل بن معاوية بن حجر. به آنان ، مُلوك گفته اند ، چون هر يك از آنان ، مالك و حاكم وادى اى در يمن بودند . آنان . تصميم گرفتند حجر الأسود را به صنعا بَبرند تا عرب را از حجّ بيت الحرام به آن جا بِكشانند. بدين منظور . ره سپار مكّه شدند. كَنانه با فِهر بن مالك بن نضر ، هم داستان شدند و به رويارويى مُلوك رفتند و با آنان جنگيدند. مُلوك چهارگانه ، همراه اشعث بن قيس به نزد پيامبر خدا رفتند و اسلام آوردند . سپس ، مرتد شدند و در جنگ نجير (دژى است در يمن ، نزديك حَضرَموت)، در ايّام ابو بكر ، در سال شانزدهم هجرى ، كشته شدند .

منصور بن عَكرِمه

درباره او به بيشتر از آنچه در متن كتاب آمده است، دست نيافتيم.

موسى بن مهدى

ابو محمّد موسى بن محمّد مهدى بن منصور ، مادرش خيزران امّ وَلَد بود . موسى از خلفاى عبّاسى بود. روايت شده است كه امام كاظم عليه السلام را تهديد به قتل كرد و گفت: خدا مرا بكشد اگر او را زنده بدارم! على بن يقطين ، اين سخن را به امام كاظم عليه السلام رساند . ايشان با خانواده اش مشورت كرد و موسى بن مهدى را، چنان كه در متن كتاب آمده است، نفرين كرد. خلافت او يك سال و يك ماه و 23 روز به طول انجاميد. در سال 170 ق ، در 23 سالگى، مُرد .

ر . ك : الغيبة ، طوسى : ص 32 ، المناقب ، ابن شهر آشوب : ج 2 ص 432.

نوفِل بن خُوَيلِد

نوفل بن خُوَيلِد بن اسد بن عبد العزّى بن قُصَى ، از سرسخت ترين دشمنان پيامبر خدا بود. قريش ، او را بزرگ مى دانستند و او را فرمان مى بُردند . وى در بدر ، شركت كرد. پيامبر صلى الله عليه و آله

نوبختى مى نويسد: معمّريه ، فرقه اى اند كه نعوذ باللّه مى گويند : جعفر بن محمّد (امام صادق عليه السلام ) خداست و خدا ، در واقع نورى است كه وارد بدن اوصيا مى شود و در آنها حلول مى كند، و اين نور در جعفر بود و سپس ، از او خارج شد و به معمّر درآمد و ابو الخطّاب ، از فرشتگان شد. پس معمّر ، خداست. ابن لبان ، به مُعمّر فرا خواند و گفت : او خداست ، و برايش نماز خواند و روزه گرفت و همه شهوات را، از حلال و حرام، روا ساخت. در نزد او هيچ چيز ، حرام نيست. پس، اين فرقه از فرقه هاى غالى است و لاف تشيّع مى زند .

ر . ك : فرق الشيعة ، نوبختى : ص 44 ـ 46.

مُغَيرة بن اَخنَس

مُغيرة بن اَخنَس بن شريق ثقفى، از ياران پيامبر، و هم پيمان بنى زهره بود. وى در «يوم الدّار . (روزى كه مردم به خانه عثمان ، هجوم بردند و او را كُشتند)» با عثمان كشته شد .

ر . ك : الاستيعاب : ج 4 ص 6 ، شرح نهج البلاغة : ج 8 ص 201.

مُغَيرة بن سعيد

نام او مُغَيرة بن سعيد عِجلى ، ملقّب به ابتر است . او به امام باقر عليه السلام دروغ مى بست. امام صادق عليه السلام فرمود: «مغيرة بن سعيد ـ كه خدايش لعنت كند ـ ، در كتاب هاى اصحاب پدرم ، احاديثى را وارد مى كرد كه پدرم آنها را نگفته بود» . فرقه بَتَريه ، از زيديه منسوب به اين شخص است. اين فرقه ، امامت امام صادق صلى الله عليه و آله را منكر بودند و مى گفتند : بعد از امام باقر عليه السلام امامت درنسل على بن ابى طالب عليه السلام نيست و امامت در مُغيرة بن سعيد است تا زمان خروج مهدى عليه السلام كه از نظر آنان ، محمّد بن عبد اللّه بن حسن است . او زنده است و نمُرده و كشته هم نشده است. اين فرقه را به نام مغيرة بن سعيد، «مغيريّه» نيز ناميده اند. او ، ادّعاى نبوت كرد و حرام ها را حلال شمرد .

ر . ك : اختيار معرفة الرجال : ص 297 ـ 298 ش 399 ـ 402 ، فرق الشيعة ، نوبختى : ص 59.