[ كلمات محدث قمى در الكنى و الالقاب و سفينة البحار ]

علاوه بر آنها عبارات زيرين نيز موضوع را كاملاً روشن مى كند : در كتاب هدية الأحباب في المعروفين بالكنى و الالقاب ^۱ ـ كه از تأليفات آن مرحوم است ـ در حرف باء گفته :
البزوفري ^۲ ، شيخ ثقه جليل أبوعبد اللّه حسين بن على بن سفيان صاحب كتب است ، روايت مى كند از او تلعكبرى ، و او والد محمد است كه دعاى ندبه معروف را در كتاب خود ايراد فرموده .
و در باب النون بعده الدال از جلد دوم سفينه گفته :
دعاء الندبة يدعى به في الاعياد الاربعة «كب يز 262 بيان بعض لغاته 268» .
« كب » رمز مجلدات و « يز » رمز ابواب و عدد ، شماره صفحه مشار إليه است ؛ يعنى در مجلد بيست و دوم ، در باب هفدهم ، در ص 262 از بحار كه جلد مزار باشد دعاى ندبه را نقل كرده و در ص 268بعضى لغات آن را بيان نموده است .
بايد دانست كه در رمز « يز » اشتباه شده شايد « بن » باشد يعنى پنجاه و دو ؛ زيرا عدد ابواب از اول مزار تا باب زيارت امام زمان قطعا متجاوز از هفده است .
به هر حال در دو صفحه مشار اليهما از بحار راجع به «دعاى ندبه» بحث شده است نه «زيارت ندبه» .

1.در باره اين كتاب بنگريد به : الذريعة ، ج ۲۵ ، ص ۲۰۵ ، ش ۲۸۲ .

2.با ص ۱۰۶ از نسخه مطبوعه منطبق مى شود . ( منه ) .

ميراث محدث اُرموي

232

[ فرق دعاى ندبه و زيارت ندبه ]

بلى آنچه از ناحيه مقدسه به سوى حميرى بيرون آمده است «زيارت ندبه» است و آن غير از دعاى ندبه است .
علامه مجلسى قدس سره در باب زيارت امام مستتر از ابصار و حاضر در قلوب اخيار ـ أقرّ اللّه عيوننا بنور ظهوره ـ در ضمن زيارات آن حضرت در سرداب مقدس نقلاً عن السيد قدس سرهگفته :
زيارة اُخرى ^۱ له صلوات اللّه عليه و هي المعروفة بالندبة ، خرجت من الناحية المحفوفة بالقدس إلى أبي جعفر محمد بن عبد اللّه الحميري رحمه الله ، و أمر أن تتلى
في السرداب المقدس ، و هي : بسم اللّه الرحمن الرحيم ، لا لأمر اللّه تعقلون ، و لا من أوليائه تقبلون . . الخ .
بر ارباب دقت ، وجوه فرق بين اين دو روايت پوشيده نخواهد بود ؛ زيرا اين روايت علاوه بر تغاير متن اين زيارت با متن دعا ، هيچ گونه دلالتى بر اين ندارد كه بايد در اعياد اربعه خواند ، چنان كه در دستور العمل روايت دعا نيز وجه اختصاصى و دلالتى براى خواندن آن در سرداب مقدس و امر به قرائت آن در آن موضع شريف نيست سهل است ، اشارتى هم نشده به اين امر ... إلى غير ذلك من و جوه الفرق ؛ زيرا محمد بن الحسين بزوفرى با محمد بن عبد اللّه حميرى به غير از لفظ « أبي جعفر محمد » هيچ گونه اشتراكى با هم ندارند و اين در صورتى است كه بالكليه از سند اصلى دعا ـ كه روايت دو سيد صاحب اقبال و صاحب زوائد باشد ـ غفلت شود ، و اگر نه ، بنا به روايت اين دو كتاب دعا از حضرت صادق عليه السلام مأثور و مروى است نه از حضرت قائم ـ عجل اللّه فرجه ـ ، و جاى اين احتمال هم نيست كه به دو طريق از دو امام يعنى حضرت صادق و حضرت قائم عليهماالسلامنقل شده باشد چنان كه بر ارباب بصيرت مخفى نيست ، اگر چه نسبت آن در صورت اول نيز به امام زمان داده نشده ، ليكن نظر به آن كه مطلق است با آن روايت ، اگر وجوه فرق ديگر در ميان نمى بود از اين جهت قابل تطبيق مى شد .
بارى مثل اين اشتباه از مثل محدث قمى كه در محضر خاتم المحدثين محدث نورى قدس سرهسال ها استفاده كرده ، بدون شك از قبيل « إن الجواد قد يكبو » است ، ليكن از عبارات گذشته او كه سابقا نقل شده حقيقت موضوع كاملاً كشف شد .

1.در ص ۲۵۸ از چاپ امين الضرب از مجلد ۲۲ بحار مندرج است . ( منه ) . در چاپ متداول در جلد ۹۹ ، صفحه ۹۲ ـ ۹۵ آمده است .

نام منبع :

ميراث محدث اُرموي

سایر پدیدآورندگان :

اشکوری، احمد؛ صادق، جعفر

تعداد جلد :

1

ناشر :

سازمان چاپ و نشر دارالحدیث

محل نشر :

قم

تاریخ انتشار :

1385

نوبت چاپ :

اوّل

نتیجه جستجو برای « »