155

حکمت نامه لقمان

۲۲۵.البداية و النهايةـ به نقل از ابو سعيد ـ: لقمان به پسرش گفت: «پسرم! در كارت، با دانشمندان مشورت كن».

۲۲۶.التذكرة الحَمدونية :لقمان به پسرش گفت : «پسرم ! هر گاه به گواهى دادن فرا خوانده شدى ، گواهى بده ، و هر گاه به يارى كردن فرا خوانده شدى ، يارى كن ، و هر گاه به مشورت فرا خوانده شدى ، شتاب نكن تا دقّت كنى ؛ چرا كه خردمند، با دل چيزى را مى بيند كه با چشم نمى بيند ».

7 / 5

ادبِ خوردن

۲۲۷.تنبيه الخواطر :لقمان به پسرش گفت : «پاكيزه ترين غذا را بخور و بر بستر گسترده بخواب».

۲۲۸.المصنّف ، عبد الرزّاقـ به نقل از حسن ـ: لقمان به پسرش گفت: «اى پسرم! وقتى سير هستى ، از روى سيرى چيزى نخور ، كه اگر آن را به سوى سگ بيندازى، برايت بهتر است».

۲۲۹.تنبيه الخواطر:لقمان به پسرش گفت: «اى پسرم! وقتى كه معده پر شد، انديشه مى خوابد و حكمت ، گنگ مى گردد و اعضا از عبادت ، باز مى مانند .

۲۳۰.حلية الأولياءـ به نقل از قاسم بن مُخَيمره ـ: لقمان به پسرش گفت: «اى پسرم! از سير خوردن بپرهيز؛ زيرا اين كار، شب ، ضرر مى رساند و روز ، به لغزش و گناه مى كشاند».
يا اين كه گفت : «و روز ، مذمّت آور است» .

حکمت نامه لقمان

154

۲۲۵.البداية والنهاية عن أبي سعيد :قالَ لُقمانُ عليه السلام لاِبنِهِ : يا بُنَيَّ ، شاوِر في أمرِكَ العُلَماءَ . ^۱

۲۲۶.التذكرة الحمدونية :قالَ لُقمانُ لاِبنِهِ : يا بُنَيَّ ، إذَا استُشهِدتَ فَاشهَد ، وإذَا استُعِنتَ فَأَعِن، وإذَا استُشِرتَ فَلا تَعجَل حَتّى تَنظُرَ، فَإِنَّ العاقِلَ يَرى بِعَينِ قَلبِهِ ما لا يَرى بِعَينِهِ . ^۲

7 / 5

أدَبُ الأَكلِ

۲۲۷.تنبيه الخواطر :قالَ لُقمانُ لاِبنِهِ : كُل أطيَبَ الطَّعامِ ، ونَم عَلى أوطَإِ الفِراشِ . ^۳

۲۲۸.المصنف لعبد الرزاق عن الحسن :إنَّ لُقمانَ عليه السلام قالَ لاِبنِهِ : يا بُنَيَّ ، لا تَأكُل شِبَعاً فَوقَ شِبَعٍ ، فَإِنَّكَ أن تَنبِذَهُ إلَى الكَلبِ خَيرٌ لَكَ . ^۴

۲۲۹.تنبيه الخواطر :قالَ لُقمانُ عليه السلام لاِبنِهِ : يا بُنَيَّ ، إذَا امتَلَأَتِ المَعِدَةُ نامَتِ الفِكرَةُ وخَرَسَتِ الحِكمَةُ وقَعَدَتِ الأَعضاءُ عَنِ العِبادَةِ . ^۵

۲۳۰.حلية الأولياء عن القاسم بن مُخَيمِرة :قالَ لُقمانُ عليه السلام لاِبنِهِ : يا بُنَيَّ ، إيّاكَ وَالشِّبَعَ ؛ فَإِنَّهُ مَخونَةٌ بِاللَّيلِ ومَذَلَّةٌ بِالنَّهارِ ـ أو قالَ : ـ ومَذَمَّةٌ بِالنَّهارِ . ^۶

1.البداية والنهاية : ج ۲ ص ۱۲۹ ، الدر المنثور : ج ۶ ص ۵۱۷ .

2.التذكرة الحمدونية : ص ۱۹۵۱ .

3.تنبيه الخواطر : ج ۱ ص ۴۸ .

4.المصنف لعبد الرزاق : ج ۱۰ ص ۴۱۴ ح ۱۹۵۳۹ ، الدر المنثور : ج ۶ ص ۵۱۵ .

5.تنبيه الخواطر : ج ۱ ص ۱۰۲ ، جامع الأخبار : ص ۵۱۶ ح ۱۴۵۶ .

6.حلية الأولياء : ج ۶ ص ۸۲ .