163
حکمت نامه لقمان

۲۴۳.إصلاح المالـ به نقل از كعب ـ: لقمان به پسرش گفت: «پسرم! هر گاه فقير شدى، تنها به درگاه پروردگار عز و جل آه و ناله كن و او را بخوان و به سوى او تضرّع نما و از فضل او و خزانه هاى او درخواست كن؛ زيرا غير خدا، هيچ كس مالك خزانه هاى خدا نيست» .

۲۴۴.إحياء علوم الدين :لقمان به پسرش گفت: «پسرم! آبروى خود را با درخواست كردن ، نَبَر و خشمت را با فرياد ، شفا نَدِه و قدر و اندازه خود را بشناس تا زندگى ات سودمند باشد».

۲۴۵.الأمل و المأمول، جاحظ :لقمان به پسرش گفت : «تو را به تقواى الهى سفارش مى كنم؛ زيرا تقوا سرآمد هر چيزى است . آنچه مى گويم، از من داشته باش: بدان كه جز كسى كه از تو مى ترسد يا اميدى به تو دارد، ديگرى پا به آستانه تو نمى گذارد . از اين رو، پيش از درخواست [وى] ، به بخشش آغاز كن ؛ چرا كه هر گاه او را به درخواستْ وادار كنى ، بيش از آنچه از دارايى ات به او مى دهى، آبرو و سربلندى اش را از او مى گيرى».

7 / 11

ادبِ دنيا جويى

۲۴۶.امام كاظم عليه السلام :لقمان همواره به پسرش مى گفت: « . . . پسرم! از دنيا به اندازه كفايت (نياز) برگير و آن چنان در دنيا فرو نرو كه به آخرتت زيان رسانَد، و چنان هم رهايش نكن كه سربار مردم گردى».

۲۴۷.فيض القدير :لقمان به پسرش گفت: «از دنيا به اندازه كفايتت بر گير و زيادىِ درآمدت را براى آخرتت انفاق كن، و آن چنان در آن فرو نرو كه به آخرتت زيان رسانَد و آن چنان هم رهايش نكن كه سربار مردم و سوار بر گُرده مردان گردى» .


حکمت نامه لقمان
162

۲۴۳.إصلاح المال عن كعب :قالَ لُقمانُ لاِبنِهِ : يا بُنَيَّ ، إذَا افتَقَرتَ فَافزَع إلى رَبِّكَ عَزَّ وجَلَّ وَحدَهُ فَادعُهُ ، وتَضَرَّع إلَيهِ ، وَاسأَلهُ مِن فَضلِهِ وخَزائِنِهِ ؛ فَإِنَّهُ لا يَملِكُهُ غَيرُهُ . ۱

۲۴۴.إحياء علوم الدين :قالَ لُقمانُ لاِبنِهِ : يا بُنَيَّ ، لا تُذهِب ماءَ وَجهِكَ بِالمَسأَلَةِ ، ولا تُشفِ غَيظَكَ بِفَضيحَتِكَ ، وَاعرِف قَدرَكَ تَنفَعكَ مَعيشَتُكَ . ۲

۲۴۵.الأَمل والمأمول :قالَ لُقمانُ لاِبنِهِ : اُوصيكَ بِتَقوَى اللّهِ ؛ فَإِنَّها رَأسُ كُلِّ شَيءٍ . وَاحفَظ عَنّي ما أقولُ : اِعلَم أنَّهُ لا يَطَأُ بِساطَكَ في فِنائِكَ إلاّ راهِبا مِنكَ أو راغِبا إلَيكَ، فَابدَأ بِالنَّوالِ قَبلَ السُّؤالِ فَإِنَّكَ مَتى ألجَأتَهُ إلى مَسأَلَةٍ أخَذتَ مِن عَرَضِهِ وحَرِّ وَجهِهِ أكثَرَ مِمّا تُعطيهِ مِن مالِكِ . ۳

7 / 11

أدَبُ طَلَبِ الدُّنيا

۲۴۶.الإمام الكاظم عليه السلام :كانَ لُقمانُ عليه السلام يَقولُ لاِبنِهِ : ... يا بُنَيَّ ، خُذ مِنَ الدُّنيا بُلغَةً ، ولا تَدخُل فيها دُخولاً يَضُرُّ بِآخِرَتِكَ ، ولا تَرفُضها فَتَكونَ عِيالاً عَلَى النّاسِ . ۴

۲۴۷.فيض القدير :قالَ لُقمانُ لاِبنِه : خُذ مِنَ الدُّنيا بَلاغَكَ ، وأنفِق فُضولَ كَسبِكَ لاِخِرَتِكَ ، ولا تَرفُض كُلَّ الرَّفضِ فَتَكونَ عِيالاً ، وعَلى أعناقِ الرِّجالِ كَلاًّ . ۵

1.اصلاح المال : ص ۱۲۴ ح ۴۶۱ .

2.إحياء علوم الدين : ج ۳ ص ۲۵۹ .

3.الأمل والمأمول للجاحظ : ص ۲۸ .

4.قصص الأنبياء : ص ۱۹۰ ح ۲۳۸ ، بحار الأنوار : ج ۱۳ ص ۴۱۶ ح ۱۰ .

5.فيض القدير شرح جامع الصغير : ج ۳ ص ۷۲۸ و ص ۶۶۵ .

  • نام منبع :
    حکمت نامه لقمان
    سایر پدیدآورندگان :
    غلامعلی، مهدی؛ آریانی، جعفر
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1385
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 72108
صفحه از 328
پرینت  ارسال به