175
حکمت نامه لقمان

۲۶۴.الزهد ، ابن حنبلـ به نقل از هشام بن عروه ، از پدرش ـ: در حكمت ؛ يعنى حكمت لقمان، مكتوب است : «دوست خود و دوست پدرت را دوست داشته باش» .

۲۶۵.ربيع الأبرار :لقمان گفت : «پسرم ! سخنت را در اختيار كسى كه به آن گوش نمى دهد ، قرار نده ؛ چرا كه جا به جا كردنِ صخره ها از سرِ كوه ها ، آسان تر است از سخن گفتن با كسى كه گوش شنوا ندارد» .

۲۶۶.ربيع الأبرار :لقمان ، هر گاه از كنار ثروتمندان مى گذشت، مى گفت: «اى اهل نعمت ! نعمتِ بزرگ تر را فراموش نكنيد» و هر گاه از كنار نيازمندان مى گذشت، مى گفت : «بپرهيزيد كه دو بار مغبون نشويد ».

۲۶۷.المواعظ العددية :لقمان به پسرش گفت : «كسى را كه از خدا اطاعت مى كند ، خوار نكن ، و كسى را كه از خدا نافرمانى مى كند ، احترام نكن ».

۲۶۸.بياض تاج الدين :لقمان عليه السلام گفت : «هر گاه به انسانى برخوردى ، دقّتت در خِردش بيشتر از گناهش باشد ؛ چرا كه گناه او براى خودش است ؛ ولى خِردش ، هم براى اوست و هم براى تو.
خردمند، كسى است كه با رازِ چهره ها، بر راز دل ها استدلال كند ، و با نظر نخستش، پايان كارها را ببيند و از مبهم هاى آنها ، پرده هاى تاريكى را بزدايد .
خرد ، گنج هاى دل ها را بيرون مى آورد و امانت هاى غيب ها را استخراج مى كند» .


حکمت نامه لقمان
174

۲۶۴.الزهد لابن حنبل عن هشام بن عُروة عن أبيه :مَكتوبٌ فِي الحِكمَةِ ـ يَعني حِكمَةَ لُقمانَ عليه السلام ـ : أحِبَّ خَليلَكَ وخَليلَ أبيكَ . ۱

۲۶۵.ربيع الأبرار عن لقمان :يا بُنَيَّ ، لا تُقبِل بِحَديثِكَ عَلى مَن لا يَسمَعُهُ ، فَإِنَّ نَقلَ الصُّخورِ مِن رُؤوسِ الجِبالِ أيسَرُ مِن مُحادَثَةِ مَن لا يَسمَعُ . ۲

۲۶۶.ربيع الأبرارـ كانَ لُقمانُ إذا مَرَّ بِالأَغنِياءِ قالَ ـ: يا أهلَ النَّعيمِ ، لا تَنسَوُا النَّعيمَ الأَكبَرَ ، وإذا مَرَّ بِالفُقَراءِ قالَ : إيّاكُم أن تُغبَنوا مَرَّتَينِ . ۳

۲۶۷.المواعظ العددية :قالَ لُقمانُ عليه السلام لاِبنِهِ : لا تُهِن مَن أطاعَ اللّهَ ، ولا تُكرِم مَن عَصَى اللّهَ . ۴

۲۶۸.بياض تاج الدين :قالَ لُقمانُ : إذا أَصحَبتَ إنسانا فَانظُر إلى عَقلِهِ أكثَرَ مِمّا تَنظُرُ إلى ذَنبِهِ ؛ فَإِنَّ ذَنبَهُ لَكَ ۵ وعَقلَهُ لَهُ ولَكَ .
العاقِلُ مَن يَستَدِلُّ بِأَسرارِ الوُجوهِ عَلى أسرارِ القُلوبِ ، العاقِلُ ما يَرى بِأَوَّلِ رَأيِهِ آخِرَ الاُمورِ ، ويَهتِكُ عَن مُبهَماتِها ظُلَمَ السُّتورِ .
العَقلُ يَستَنبِطُ دَفائِنَ القُلوبِ ، ويَستَخرِجُ وَدائِعَ الغُيوبِ . ۶

1.الزهد لابن حنبل : ص ۶۵ ، الدر المنثور : ج ۶ ص ۵۱۷ .

2.ربيع الأبرار : ج ۴ ص ۲۶۲ .

3.ربيع الأبرار : ج ۴ ص ۱۳۶ .

4.المواعظ العددية : ص ۶۸ .

5.كذا في المصدر والصحيح «له» .

6.بياض تاج الدين احمد وزير : ج ۲ ص ۴۵ .

  • نام منبع :
    حکمت نامه لقمان
    سایر پدیدآورندگان :
    غلامعلی، مهدی؛ آریانی، جعفر
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1385
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 78040
صفحه از 328
پرینت  ارسال به