۲۶۹.محاضرات الاُدباء :لقمان عليه السلام گفت : «برادران ، سه دسته اند : نيرنگباز ، حسابكش ، و علاقه مند . نيرنگباز ، كسى است كه از خوبىِ تو استفاده مى كند ؛ ولى به تو فايده نمى رساند . حسابكش ، كسى است كه به اندازه اى كه از تو بهره جسته ، به تو فايده مى رساند . علاقه مند ، كسى است كه بدون طمع به دوستى ، به تو عشق مى ورزد» .
۲۷۰.نثر الدُّر :لقمان به پسرش گفت : «پسرم ! با مردم، دوستى كن ؛ چرا كه دوستى با آنان ، مايه امن است و دشمنى شان، مايه هراس» .
7 / 15
ادب معاشرت با پادشاه
۲۷۱.امام صادق عليه السلام :لقمان گفت: «اى پسرم! اگر محتاج پادشاه شدى ، زياد اصرار نكن و حاجت خود را جز در جاى مناسبِ درخواست ، از او نخواه، و آن، هنگام خشنودى و خوش حالى است. و در طلب حاجت ، بى قرارى نكن؛ زيرا برآورده شدن آن، به دست خداست و آن هم اوقاتى دارد ؛ ولى تمايل و توجّهت، به خداوند باشد و از او بخواه و انگشتانت را به سوى او بجنبان».
۲۷۲.الاختصاصـ به نقل از اَوزاعى، درباره آنچه لقمان عليه السلام به پسرش گفت ـ: اى پسرم! با پادشاهان، همسايگى نكن، كه تو را مى كشند و اطاعتشان نكن، كه كافر مى شوى.
۲۷۳.إرشاد القلوب:از سفارش لقمان به پسرش است كه گفت : « . . . اى پسرم! سه طايفه اند كه مدارا با آنها لازم است: بيمار، پادشاه و زن».
