۵۲۸۴.عنه عليه السلام :المَكارِمُ عَشْرٌ ، فإنِ اسْتَطَعْتَ أنْ تكونَ فيكَ فلْتَكُنْ ، فإنّها تَكونُ في الرّجُلِ و لا تكونُ في ولدِهِ ، و تكونُ في ولدِهِ و لا تكونُ في أبيهِ ، و تكونُ في العَبدِ و لا تكونُ في الحُرِّ : صِدْقُ البَأسِ ، و صِدقُ اللِّسانِ ، و أداءُ الأمانَةِ ، و صِلَةُ الرَّحِمِ ، و إقْراءُ الضَّيفِ ، و إطْعامُ السّائلِ ، و المُكافاةُ على الصَّنايعِ ، و التَّذَمُّمُ للجارِ ، و التّذَمُّمُ للصاحِبِ ، و رأسُهُنَّ الحَياءُ . ^۱

۵۲۸۵.عنه عليه السلامـ و قد سُئلَ عن مَكارِمِ الأخْلاقِ ـ: العَفْوُ عَمّنْ ظَلَمَكَ ، و صِلَةُ مَن قَطعَكَ ، و إعْطاءُ مَن حَرمَكَ ، و قَولُ الحقِّ و لَو على نَفْسِكَ . ^۲

۵۲۸۶.عنه عليه السلامـ لِجرّاحِ المَدائنيِّ ـ: أ لاَ اُحَدِّثُكَ بمَكارِمِ الأخْلاقِ ؟ الصَّفْحُ عنِ النّاسِ ، و مُؤاساةُ الرّجُلِ أخاهُ في مالِهِ ، و ذِكْرُ اللّهِ كثيرا . ^۳

۵۲۸۴.امام صادق عليه السلام :مكارم [اخلاق] ده تاست ، اگر مى توانى آنها را داشته باش؛ زيرا گاهى شخص آنها را دارد، ولى فرزندش ندارد و گاهى در فرزند هست و در پدرش نيست و گاهى در بنده هست و در آزاد نيست [اين ده خوى كريمانه عبارتند از : ]پايمردى در جنگ، راستگويى ، امانتدارى ، صله رحم، ميهمان نوازى ، اطعام بينوا ، جبران كردن نيكيها ، مراعات حقّ همسايه ، مراعات حقّ رفيق، و در رأس همه، شرم و حيا .

۵۲۸۵.امام صادق عليه السلامـ در پاسخ به سؤال از مكارم اخلاق ـفرمود : گذشت از كسى كه به تو ستم كرده است ، ارتباط برقرار كردن با كسى كه از تو بُريده است ، عطا كردن به آن كه از دادن چيزى به تو دريغ كرده است و گفتن حقّ، اگر چه بر ضدّ خودت باشد .

۵۲۸۶.امام صادق عليه السلامـ به جرّاح مدائنى ـفرمود :
آيا به تو بگويم كه مكارم اخلاق چيست ؟ گذشت كردن از مردم ، مواسات نسبت به برادر [دينى ]خود، و بسيار به ياد خدا بودن .

۵۲۷۸.عنه صلى الله عليه و آله :علَيكُم بمَكارِمِ الأخْلاقِ ، فإنّ اللّهَ عزّ و جلّ بَعثَني بها . و إنَّ مِن مَكارِمِ الأخْلاقِ أنْ يَعْفُوَ الرّجُلُ عَمَّنْ ظَلمَهُ ، و يُعْطيَ مَن حَرمَهُ ، و يَصِلَ مَن قَطعَهُ ، و أنْ يَعودَ مَن لا يَعودُهُ . ^۱

۵۲۷۹.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :إنّ مِن مَكارِمِ الأخْلاقِ أنْ تَصِلَ مَن قَطعَكَ ، و تُعطِيَ مَن حَرمَكَ ، و تَعْفوَ عَمَّن ظَلمَكَ . ^۲

۵۲۸۰.عنه عليه السلام :لا تَكْمُلُ المَكارِمُ إلاّ بالعَفافِ و الإيثارِ . ^۳

۵۲۸۱.عنه عليه السلام :مِن أعْوَدِ الغَنائمِ دَولَهُ الأكارِمِ . ^۴

۵۲۸۲.عنه عليه السلام :إذا رَغِبتَ في المَكارِمِ فاجْتَنِبِ المَحارِمَ . ^۵

۵۲۸۳.الإمامُ الصّادقُ عليه السلام :إنّ اللّهَ تباركَ و تعالى خَصَّ رَسولَهُ صلى الله عليه و آله بمَكارِمِ الأخْلاقِ ، فامْتَحِنوا أنفسَكُم ؛ فإن كانتْ فِيكُم فاحْمَدوا اللّهَ عزّ و جلّ و ارغَبوا إلَيهِ في الزّيادَةِ مِنها . فذكَرَها عَشرَةً : اليَقينُ ، و القَناعَةُ ، و الصَّبرُ ، و الشُّكرُ ، و الحِلْمُ ، و حُسنُ الخُلقِ ، و السَّخاءُ ، و الغَيرَةُ ، و الشَّجاعَةُ ، و المُروءَةُ . ^۶

۵۲۷۸.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :بر شما باد تحصيل مكارم اخلاق؛ زيرا كه خداوند عزّ و جلّ مرا براى آنها برانگيخت. و از مكارم اخلاق است كه آدمى، از كسى كه به وى ستم كرده است در گذرد، و به كسى كه چيزى را از او دريغ داشته است عطا كند، و با آن كه از وى بُريده است پيوند برقرار سازد و از آن كه به عيادتش نرفته است، عيادت كند.

۵۲۷۹.امام على عليه السلام :از جمله مكارم اخلاق اين است كه با آن كه از تو پيوند بُريده ارتباط برقرار كنى ، به آن كه از تو دريغ ورزيده، عطا كنى و از آن كه به تو ستم كرده درگذرى.

۵۲۸۰.امام على عليه السلام :مكارم اخلاق به كمال نرسد ، مگر با عفاف و ايثار .

۵۲۸۱.امام على عليه السلام :از سودمندترين غنيمتها، دولت كريمان است .

۵۲۸۲.امام على عليه السلام :اگر خواهان مكارم اخلاق هستى، از حرامها دورى كن .

۵۲۸۳.امام صادق عليه السلام :خداوند تبارك و تعالى مكارم اخلاق را به رسولش صلى الله عليه و آله ارزانى داشت . پس شما نيز خود را بيازماييد ، اگر اين خويها در شما بود، خداوند عزّ و جلّ را سپاس گوييد و از او اين مكارم را بيشتر بخواهيد . سپس حضرت آنها را ده خوى برشمرد : يقين ، قناعت ، صبر ، شكر ، بردبارى ، خوش خويى ، بخشندگى ، غيرت ، شجاعت و مردانگى .