1147

المُؤمِنُ بَينَ الخَوفِ وَ الرَّجاءِ

الكتاب :

أَمَّنْ هُوَ قَانِتٌ آناءَ اللَّيْلِ ساجِدا وَ قائِما يَحْذَرُ الاْخِرَةَ وَ يَرْجُو رَحْمَةَ رَبِّهِ قُلْ هَلْ يَسْتَوِي الَّذِينَ يَعْلَمُونَ وَ الَّذِينَ لا يَعْلَمُونَ إِنَّمَا يَتَذَكَّرُ أُولُوا الْأَلْبَابِ» . ^۱

الحديث :

۵۴۳۳.رسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله :لَو تَعْلَمونَ قَدْرَ رَحمَةِ اللّهِ لاتَّكَلْتُم علَيها و ما عَمِلْتُم إلاّ قليلاً ، و لَو تَعْلَمونَ قَدْرَ غَضَبِ اللّهِ لَظَنَنْتُم بأنْ لا تَنْجوا . ^۲

۵۴۳۴.عنه صلى الله عليه و آله :لو يَعلَمُ المؤمنُ ما عِندَ اللّهِ مِن العُقوبَةِ ما طَمِعَ في الجَنّةِ أحَدٌ ، و لَو يَعْلَمُ الكافِرُ ما عِندَ اللّهِ مِن الرَّحمَةِ ما قَنَطَ مِن الجَنّةِ أحَدٌ . ^۳

۵۴۳۵.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :خَيرُ الأعْمالِ اعْتِدالُ الرَّجاءِ و الخَوفِ . ^۴

۵۴۳۶.عنه عليه السلام :خَفْ ربَّكَ خَوفا يَشغَلُك عن رَجائهِ ، و ارْجُهُ رَجاءَ مَن لا يَأمَنُ خَوفَهُ . ^۵

1147

مؤمن در بيم و اميد به سر مى برد

قرآن :

«آيا آن كس كه در همه ساعات شب در سجده و قيام به عبادت پرداخته و از آخرت بيمناك و به رحمت پروردگار خويش اميدوار است با آن كس كه چنين نيست يكسان است ؟ بگو : آيا آنهايى كه مى دانند با آنهايى كه نمى دانند برابرند ؟ تنها خردمندان پند مى پذيرند» .

حديث :

۵۴۳۳.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :اگر اندازه رحمت خدا را بدانيد بر آن تكيه خواهيد كرد و جز اندكى عمل نخواهيد كرد و اگر اندازه خشم خدا را بدانيد خواهيد پنداشت كه هرگز نجات نمى يابيد .

۵۴۳۴.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :اگر مؤمن از كيفر خدا آگاه بود، هيچ كسى به بهشت اميد نمى بست و اگر كافر از رحمت خدا آگاه بود هيچ كسى از بهشت نوميد نمى شد .

۵۴۳۵.امام على عليه السلام :بهترين كارها، برابر بودن بيم و اميد است .

۵۴۳۶.امام على عليه السلام :از پروردگارت چنان بترس كه تو را از اميد بستن به او باز دارد و چونان كسى به او اميد بند كه اُميدش خالى از ترس نيست.

۵۴۳۱.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :إنّ المؤمنَ لا يُصْبِحُ إلاّ خائفا و إنْ كانَ مُحْسِنا ، و لا يُمْسِي إلاّ خائفا و إنْ كانَ مُحْسِنا ، لأنّهُ بَينَ أمْرَينِ : بَينَ وَقْتٍ قد مَضى لا يَدْري ما اللّهُ صانِعٌ بهِ ، و بينَ أجَلٍ قدِ اقْتَربَ لا يَدْري ما يُصيبُهُ مِن الهَلَكاتِ . ^۱

۵۴۳۲.الإمامُ الصّادقُ عليه السلام :المؤمنُ بَينَ مَخافَتَينِ: ذَنبٌ قَد مَضى لا يَدْري ما صَنعَ اللّهُ فيهِ ، و عُمرٌ قَد بَقيَ لا يَدْري ما يَكْتَسِبُ فيهِ مِن المَهالِكِ ، فهُو لا يُصْبِحُ إلاّ خائفا و لا يُصْلِحُهُ إلاّ الخَوفُ . ^۲

۵۴۳۱.امام على عليه السلام :مؤمن ، هرچند نيكوكار باشد، شب و روز را در بيم و هراس به پايان مى برد؛ زيرا او ميان دو حالت قرار دارد: زمانى كه گذشته است، و نمى داند خدا با او چه كرده است و اجلى كه نزديك گشته، و نمى داند چه خطراتى گريبان گيرش خواهد شد .

۵۴۳۲.امام صادق عليه السلام :مؤمن ميان دو ترس به سر مى برد : گناهى كه در گذشته كرده است و نمى داند خدا با آن چه كرده است [و آن را بخشيده يا نه!] و عمرى كه باقى مانده است و نمى داند در آن مدت چه گناهان مهلكى مرتكب خواهد شد؛ بنا بر اين ، مؤمن پيوسته ترسان است و جز ترس اصلاحش نكند .