۴۰۲۲.الإمامُ الصّادقُ عليه السلامـ في قولِهِ تعالى :«لتُسْأَلُنَّ يَومَئذٍ عَنِ النَّعيمِ»ـ: تُسألُ هذهِ الاُمَّةُ عَمّا أنْعَمَ اللّهُ علَيهِم برسولِ اللّهِ صلى الله عليه و آله ثُمَّ بأهْلِ بَيْتِهِ عليهم السلام . ^۱

۴۰۲۳.عنه عليه السلامـ أيضا ـ: نَحنُ مِن النَّعيمِ . ^۲

۴۰۲۴.عنه عليه السلامـ أيضا ـ: إنَّ اللّهَ أكْرَمُ مِن أنْ يَسألَ مؤمنا عَن أكْلِهِ و شُرْبِهِ . ^۳

۴۰۲۵.عنه عليه السلام :كانَ فيما وَعَظَ بهِ لُقمانُ ابنَهُ : اعْلَمْ أنَّكَ ستُسألُ غَدا إذا وَقَفْتَ بينَ يدَيِ اللّهِ عزّ و جلّ عَن أربعٍ : شَبابِكَ فيما أبْلَيْتَهُ ، و عُمرِكَ فيما أفْنَيْتَهُ ، و مالِكَ مِمّا اكْتَسَبْتَهُ ، و فيما أنْفَقْتَهُ ، فتَأهَّبْ لِذلكَ و أعِدَّ لَهُ جَوابا . ^۴

۴۰۲۶.عنه عليه السلامـ في قولِ اللّهِ :«إنَّ السّمْعَ و البَصَرَ و الفُؤادَ كُلُّ أُولئكَ كانَ عَنْهُ مَسؤولاً»ـ: يُسألُ السَّمعُ عَمّا يَسمَعُ ، و البَصرُ عمّا يَطرِفُ ، و الفُؤادُ عَمّا عَقَدَ علَيهِ . ^۵

۴۰۲۲.امام صادق عليه السلامـ درباره آيه «در آن روز از نعمت سؤال مى شويد» ـفرمود : اين امّت درباره نعمت وجود رسول خدا صلى الله عليه و آله و سپس اهل بيت عليهم السلام كه خداوند به آنان داده است ، بازخواست مى شوند .

۴۰۲۳.امام صادق عليه السلامـ نيز در ذيل همين آيه ـفرمود : ما جزو اين نعمتيم .

۴۰۲۴.امام صادق عليه السلامـ نيز درباره همين آيه ـفرمود : خداوند كريمتر از آن است كه از مؤمنى درباره خورد و خوراكش باز خواست كند .

۴۰۲۵.امام صادق عليه السلام :از جمله اندرزهاى لقمان به پسرش اين بود : بدان كه فردا چون در برابر خداوند عزّ و جلّ بايستى، از چهار چيز باز خواست شوى : جوانيت؛ كه در چه راهى به سر آوردى؟ عمرت؛ كه در چه راهى صرف كردى؟ مال و دارايى ات؛ كه از كجا آوردى و در چه راهى خرج كردى؟ پس، براى آن هنگام مهيّا شو و پاسخى آماده كن .

۴۰۲۶.امام صادق عليه السلامـ درباره آيه «گوش و چشم و دل همگى بازخواست خواهند شد» ـفرمود : از گوش درباره شنيده هايش سؤال مى شود و از چشم درباره ديده هايش و از دل درباره عقيده اش.

839

ما يُحاسَبُ عَلَيهِ

الكتاب :

ثُمَّ لَتُسْأَلُنَّ يَوْمَئِذٍ عَنِ النَّعِيمِ» . ^۱

الحديث :

۴۰۲۰.رسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله :لا تَزولُ قَدَما عَبدٍ يَومَ القِيامَةِ حتّى يُسألَ عَن أربَعٍ : عَن عُمرِهِ فيما أفْناهُ ، و (عَن) شَبابِهِ فيما أبْلاهُ ، و عَن مالِهِ مِن أينَ اكْتَسَبهُ و فيما أنْفَقَهُ ، و عَن حُبِّنا أهلَ البَيتِ . ^۲

۴۰۲۱.الكافي عن أبي خالدٍ الكابُليِّ:دَخَلتُ على أبي جعفرٍ عليه السلام فَدعا بالغَداءِ، فأكَلْتُ مَعهُ طَعاما ما أكَلْتُ طَعاما قَطُّ أنْظَفَ مِنهُ و لا أطْيَبَ ، فلَمّا فَرَغْنا مِن الطَّعامِ قالَ : يا أبا خالدٍ ، كيفَ رَأيتَ طَعامَكَ ، أو قالَ : طَعامَنا؟ قلتُ : جُعِلتُ فِداكَ، ما رأيتُ أطْيَبَ مِنهُ و لا أنْظَفَ قَطُّ ، و لكنّي ذَكَرتُ الآيةَ الَّتي في كتابِ اللّهِ عزّ و جلّ : « ......... ثُمّ لَتُسْألُنَّ يَومَئذٍ عنِ النَّعيمِ» . قالَ أبو جعفرٍ عليه السلام : لا إنّما تُسألون عَمّا أنتُم علَيهِ مِن الحقِّ . ^۳

839

آنچه مورد بازخواست قرار مى گيرد

قرآن :

«سپس به يقين در آن روز از نعمت باز خواست مى شويد».

حديث :

۴۰۲۰.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :در روز قيامت، بنده قدم از جاى خود بر ندارد تا آن گاه كه از چهار چيز باز خواست شود : از عمرش، كه در چه راهى صرف كرده است؟ از جوانيش؛ كه در چه راهى به سر آورده است؟ از مالش؛ كه از كجا آورده و در كجا خرج كرده است؟ و از دوستى ما خاندان .

۴۰۲۱.الكافىـ به نقل از ابو خالد كابلى ـ: خدمت امام باقر عليه السلام رسيدم . دستور داد صبحانه آوردند من نيز با آن حضرت غذا خوردم ، غذايى كه تا آن وقت به آن خوبى و خوش مزگى نخورده بودم . وقتى از خوردن دست كشيديم فرمود : اى ابو خالد ! غذايت ـ يا فرمود : غذاى ما ـ را چگونه يافتى ؟ عرض كردم : قربانت گردم . هرگز غذايى به اين خوبى و خوش مزگى نديده ام ؛ اما اين آيه از كتاب خدا به يادم آمد :
« ......... سپس آن روز از نعمت باز خواست مى شويد» . امام باقر عليه السلام فرمود : آنچه درباره اش از شما باز خواست مى كنند، عقيده حقّى است كه شما داريد .