791

النَّوادِرُ

۳۷۴۲.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :إيّاكَ و كُلَّ عمَلٍ يُنَفِّرُ عَنكَ حُرّا ، أو يُذِلُّ لَك قَدْرا ، أو يَجْلِبُ علَيكَ شَرّا ، أو تَحْمِلُ بهِ يَومَ القِيامَةِ وِزْرا . ^۱

۳۷۴۳.عنه عليه السلام :بالبِرِّ يُمْلَكُ الحُرُّ . ^۲

۳۷۴۴.عنه عليه السلام :خَيرُ البِرِّ ما وَصلَ إلى الأحْرارِ . ^۳

۳۷۴۵.عنه عليه السلام :قَد يُضامُ الحُرُّ . ^۴

۳۷۴۶.عنه عليه السلام :لَيس للأحْرارِ جَزاءٌ إلاّ الإكْرامُ . ^۵

۳۷۴۷.عنه عليه السلام :مَن أوْحَشَ النّاسَ تَبَرّأ مِن الحُرِّيّةِ . ^۶

۳۷۴۸.عنه عليه السلام :أفْضَلُ الكُنوزِ مَعروفٌ يُودَعُ الأحْرارَ ، و عِلْمٌ يَتَدارَسُهُ الأخْيارُ . ^۷

۳۷۴۹.عنه عليه السلام :إذا مَلَكْتَ فأعْتِقْ . ^۸

۳۷۵۰.عنه عليه السلام :أ لا حُرٌّ يَدَعُ هذهِ اللُّماظَةَ لأهْلِها ؟! إنّه لَيس لأنفُسِكُم ثَمَنٌ إلاّ الجَنّةَ،فلا تَبيعوها إلاّ بِها . ^۹

791

گوناگون

۳۷۴۲.امام على عليه السلام :مبادا كارى كنى كه آزاده اى را از تو گريزان كند ، يا قدر تو را بكاهد ، يا شرّ و بدى برايت به بار آورد ، يا در روز رستاخيز، بار گناهى بر دوشت كشى .

۳۷۴۳.امام على عليه السلام :با نيكى، آزاده به بندگى درآيد.

۳۷۴۴.امام على عليه السلام :بهترين نيكى آن است كه به آزادگان برسد .

۳۷۴۵.امام على عليه السلام :گاه باشد كه در حقّ آزاده ستم شود .

۳۷۴۶.امام على عليه السلام :آزادگان شايسته پاداشى جز احترام و بزرگداشت نباشند.

۳۷۴۷.امام على عليه السلام :آن كه مردم را به وحشت اندازد، از آزادگى بدور است .

۳۷۴۸.امام على عليه السلام :بهترين گنجها، احسانى است كه به آزادگان سپرده مى شود و دانشى است كه نيكان فرا مى گيرند .

۳۷۴۹.امام على عليه السلام :هر گاه [بنده اى را] مالك شدى آزاد كن .

۳۷۵۰.امام على عليه السلام :آيا آزاد مردى نيست كه اين خرده غذاى لا به لاى دندانها (دنيا) را براى اهلش وا گذارد ؟ بدانيد كه جانْ بهاى شما جز بهشت نيست ؛ پس آن را جز به بهشت مفروشيد .

789

القِيامُ بِشَرائِطِ الحُرِّيَّةِ

۳۷۴۰.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :مَن قامَ بشَرائطِ العُبودِيَّةِ اُهِّلَ للعِتْقِ ، مَن قَصّرَ عَن أحْكامِ الحُرِّيّةِ اُعِيدَ إلى الرِّقِّ . ^۱

790

القَتلُ في سَبيلِ الحُرِّيَّةِ

۳۷۴۱.الإمامُ الباقرُ عليه السلام :إنّ يَزيدَ بنَ معاويةَ دَخلَ المَدينَةَ و هُو يُريدُ الحَجَّ، فبَعثَ إلى رجُلٍ مِن قُريشٍ فأتاهُ، فقالَ لَهُ يَزيدُ: أ تُقِرُّ لي أنَّكَ عَبدٌ لي، إنْ شِئتُ بِعْتُكَ و إنْ شِئْتُ اسْتَرَقَّيتُكَ؟ فقالَ لَهُ الرّجُلُ: و اللّهِ يا يَزيدُ، ما أنتَ بأكْرَمَ مِنّي في قُريشٍ حَسَبا، و لا كانَ أبوكَ أفْضَلَ مِن أبي في الجاهِليَّةِ و الإسلامِ، و ما أنتَ بأفْضَلَ مِنّي في الدِّينِ و لا بخيرٍ منّي، فكيفَ اُقِرُّ لكَ بما سألتَ؟! فقالَ لَهُ يَزيدُ: إنْ لَم تُقِرَّ لي و اللّهِ قَتَلْتُكَ، فقالَ لَهُ الرّجُلُ: لَيس قَتْلُكَ إيّايَ بأعْظَمَ مِن قَتْلِكَ الحسينَ بنَ عليٍ عليهما السلام ابنَ رسولِ اللّهِ صلى الله عليه و آله ، فأمَرَ بِه فقُتِلَ . ^۲

789

به جا آوردن شرايط آزادگى

۳۷۴۰.امام على عليه السلام :هر كه شرايط بندگى را به جا آورد، سزاوار آزادى شود و هر كه در احكام و شرايط آزادگى كوتاهى ورزد، به بندگى باز گرفته شود .

790

كشته شدن در راه آزادى

۳۷۴۱.امام باقر عليه السلام :يزيد بن معاويه به قصد حج وارد مدينه شد و در پى مردى از قريش فرستاد و او آمد. يزيد به او گفت: آيا اعتراف مى كنى كه تو بنده منى ؛ اگر بخواهم مى فروشمت و اگر بخواهم تو را به بردگى مى گيرم؟ آن مرد گفت: به خدا سوگند اى يزيد! تو در ميان قريش از من نژاده تر و والا تبارتر نيستى و پدرت نيز، چه در زمان جاهليت و چه در زمان اسلام، از پدر من برتر نبود. در ديندارى نيز از من برتر و بهتر نيستى. پس چگونه به خواست تو گردن نهم؟ يزيد گفت: به خدا سوگند اگر اعتراف نكنى تو را مى كشم. مرد گفت: كشتن من بالاتر و مهم تر از كشتن حسين بن على عليه السلام ، فرزند رسول خدا، نيست. يزيد دستور داد او را كشتند.