954

صِفاتُ الأحمَقِ

۴۵۵۲.عيسى عليه السلامـ لَمّا سئلَ عنِ الأحمَقِ ـ: المُعجَبُ برأيهِ و نَفْسِهِ ، الّذي يَرى الفَضلَ كُلَّهُ لَه لا علَيهِ ، و يُوجِبُ الحقَّ كُلَّهُ لنَفْسِهِ و لا يُوجِبُ علَيها حقّا ، فذاكَ الأحمَقُ الّذي لا حِيلةَ في مُداواتِه . ^۱

۴۵۵۳.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :الأحمَقُ إنِ اسْتُنبِهَ بجَميلٍ غَفَلَ ، و إن اسْتُنْزِلَ عن حَسَنٍ نَزَلَ ، و إن حُمِلَ على جَهْلٍ جَهِلَ ، و إنْ حَدّثَ كَذبَ ، لا يَفْقَهُ ، و إنْ فُقِّهَ لا يَتَفَقّه . ^۲

۴۵۵۴.عنه عليه السلام :مَن نَظرَ في عُيوبِ النّاسِ فأنْكَرها ثُمّ رَضِيَها لِنَفْسِهِ فذلكَ الأحمَقُ بعَينِهِ . ^۳

۴۵۵۵.عنه عليه السلام :تُعرفُ حَماقَةُ الرّجُلِ بالأشَرِ في النِّعمَةِ ، و كَثْرَةِ الذُّلِّ في المِحْنَةِ . ^۴

۴۵۵۶.عنه عليه السلام :تُعرَفُ حَماقَةُ الرّجُلِ في ثلاثٍ : في كلامِهِ فيما لا يَعْنيهِ ، و جَوابِهِ عَمّا لا يُسألُ عَنهُ ، و تَهَوُّرِهِ في الاُمورِ . ^۵

۴۵۵۷.عنه عليه السلام :الأحمَقُ ......... لا يَنْفَكُّ عن نَقْصٍ و خُسْرانٍ . ^۶

954

صفات احمق

۴۵۵۲.عيسى عليه السلامـ در پاسخ به اين سؤال كه احمق كيست ؟ ـفرمود : خود رأى خودپسند ، كسى كه هرچه فضيلت است از آن خود مى داند و براى ديگران، بر خود هيچ فضيلتى قائل نيست، همه حقوق را براى خود مى داند و هيچ حقّى براى ديگران بر خود قائل نيست. اين است آن احمقى كه چاره اى براى درمان او وجود ندارد. ^۷

۴۵۵۳.امام على عليه السلام :احمق را اگر به كار خوبى متوجّه كنى، غافل مى شود ، اگر بخواهى از نيكى دست بكشد، دست مى كشد ، اگر به نادانى وادارش كنى، در پى نادانى مى رود ، چون سخن گويد، دروغ به زبان آورد ، فهم ندارد و اگر هم به او تفهيم كنى، نمى فهمد .

۴۵۵۴.امام على عليه السلام :كسى كه عيبهاى ديگران را ببيند و آنها را زشت شمارد اما همان عيبها را در خود بپسندد، احمق واقعى است .

۴۵۵۵.امام على عليه السلام :حماقت انسان، از اين راه شناخته مى شود كه در هنگام برخوردارى سرمست شود و در تنگدستى خود را بسيار خوار كند .

۴۵۵۶.امام على عليه السلام :حماقت آدمى، از سه چيز شناخته مى شود: از بيهوده گوييهايش، از پاسخ دادنش به چيزى كه از او سؤال نمى شود، و از تهوّرش در كارها .

۴۵۵۷.امام على عليه السلام :آدم احمق ......... هيچ گاه از عيب و زيان كارى جدا نيست .

953

ذَمُّ الحُمقِ

۴۵۴۲.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :الحُمْقُ أدْوَأُ الدّاءِ . ^۱

۴۵۴۳.عنه عليه السلام :الحُمقُ داءٌ لا يُداوى ، و مَرَضٌ لا يَبْرأُ . ^۲

۴۵۴۴.عنه عليه السلام :الحُمقُ أضَرُّ الأصْحابِ . ^۳

۴۵۴۵.عنه عليه السلام :الحُمقُ شَقاءٌ . ^۴

۴۵۴۶.عنه عليه السلام :الحُمقُ في الوطَنِ غُربَةٌ . ^۵

۴۵۴۷.عنه عليه السلام :الأحمَـقُ غريـبٌ في بَلْدَتِـهِ ، مُهانٌ بَينَ أعِزّتِهِ . ^۶

۴۵۴۸.عنه عليه السلام :أضَرُّ شَيءٍ الحُمْقُ . ^۷

۴۵۴۹.عنه عليه السلام :أفْقَرُ الفَقْرِ الحُمْقُ . ^۸

۴۵۵۰.عنه عليه السلام :فَقْرُ الحُمقِ لا يُغْنيهِ المالُ . ^۹

۴۵۵۱.عنه عليه السلام :ما العَدُوُّ إلى عَدُوِّهِ أسْوأَ تَضْيِيعا مِن الأحمَقِ إلى نَفْسِهِ . ^۱۰

953

نكوهش حماقت

۴۵۴۲.امام على عليه السلام :بى خردى، بدترين درد است.

۴۵۴۳.امام على عليه السلام :بى خردى، دردى بى درمان و مرضى لا علاج است .

۴۵۴۴.امام على عليه السلام :بى خردى، زيانبارترين همنشين است.

۴۵۴۵.امام على عليه السلام :بى خردى، بدبختى است .

۴۵۴۶.امام على عليه السلام :بى خردى، غريب بودن در وطن است .

۴۵۴۷.امام على عليه السلام :بى خرد حتّى در شهر خود غريب است و در ميان عزيزانش، خوار .

۴۵۴۸.امام على عليه السلام :زيانبارترين چيز، بى خردى است.

۴۵۴۹.امام على عليه السلام :بدترين فقر، بى خردى است .

۴۵۵۰.امام على عليه السلام :فقرِ بى خردى را ثروت برطرف نمى كند.

۴۵۵۱.امام على عليه السلام :زيانى كه بى خرد به خود مى زند دشمن به دشمنش نمى زند .