955

مُصاحَبَةُ الأحمَقِ

۴۵۶۹.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :كُنْ على حَذَرٍ مِن الأحمَقِ إذا صاحَبْتَهُ، و مِن الفاجِرِ إذا عاشَرْتَهُ، و مِن الظّالِمِ إذا عامَلْتَهُ . ^۱

۴۵۷۰.عنه عليه السلام :عَدُوٌّ عاقِلٌ خَيرٌ مِن صَديقٍ أحمَقَ . ^۲

۴۵۷۱.عنه عليه السلام :بُعدُ الأحمَقِ خَيرٌ مِن قُرْبِهِ ، و سُكوتُهُ خَيرٌ مِن نُطْقِهِ . ^۳

۴۵۷۲.عنه عليه السلام :النَّظَرُ إلى الأحمَقِ يُسْخِنُ العَينَ . ^۴

۴۵۷۳.عنه عليه السلام :مُقاساةُ الأحمَقِ عذابُ الرُّوحِ . ^۵

۴۵۷۴.عنه عليه السلام :احْذَرِ الأحمَقَ ؛ فإنّ مُداراتَهُ تُعَنِّيكَ ، و مُوافَقَتَهُ تُرْدِيكَ ، و مُخالَفَتَهُ تُؤذِيكَ ، وَ مُصاحَبَتَهُ وَبالٌ عَلَيكَ . ^۶

۴۵۷۵.عنه عليه السلام :مَوَدّةُ الأحمَقِ كشَجَرَةِ النّارِ يأكُلُ بَعْضُها بَعْضا . ^۷

۴۵۷۶.الإمامُ زينُ العابدينَ عليه السلامـ في وصيّتهِ لابنهِ الباقرِ عليه السلام ـ: إيّاكَ يا بُنيَّ أنْ تُصاحِبَ الأحمَقَ أو تُخالِطَهُ ، و اهْجُرْهُ و لا تُحادِثْهُ ؛ فإنّ الأحمَقَ هُجْنَةٌ غائبا كانَ أو حاضِرا ، إنْ تَكَلَّم فضَحَهُ حُمقُهُ ، و إنْ سَكَتَ قَصُرَ بهِ عِيُّهُ ، و إنْ عَمِلَ أفسَدَ ، و إنِ اسْتُرعِيَ أضاعَ . لا عِلمُهُ مِن نَفْسِهِ يُغْنيهِ ، و لا عِلمُ غَيرهِ يَنْفَعُهُ ، و لا يُطيعُ ناصِحَهُ ، و لا يَستريحُ مقارِنُهُ ، تَوَدُّ اُمُّهُ أنّها ثَكَلَتْهُ ، و امْرَأتُهُ أنّها فَقَدتْهُ ، و جارُهُ بُعدَ دارِهِ ، و جَليسُهُ الوَحْدةَ مِن مُجالَسَتِهِ . إنْ كانَ أصْغَرَ مَن في المَجلِسِ أعْنى مَن فَوقَهُ ، و إنْ كانَ أكْبَرَهُم أفْسَدَ مَن دُونَهُ . ^۸

955

همنشينى با احمق

۴۵۶۹.امام على عليه السلام :هرگاه با احمق همنشين شدى و هرگاه با بدكار معاشرت كردى و هرگاه با ستمگر برخورد نمودى بر حذر باش.

۴۵۷۰.امام على عليه السلام :دشمنِ دانا، بهتر از دوستِ نادان است .

۴۵۷۱.امام على عليه السلام :دورى احمق، بهتر از نزديك بودن اوست، و سكوتش بهتر از سخن گفتنش .

۴۵۷۲.امام على عليه السلام :نگاه كردن به احمق روشنى چشم را مى برد.

۴۵۷۳.امام على عليه السلام :تحمّل كردن احمق، مايه عذاب روح است .

۴۵۷۴.امام على عليه السلام :از احمق دورى كن ؛ زيرا كه مدارا كردن با او، تو را به رنج مى افكند و سازگارى با او، تو را هلاك مى كند و مخالفت با او، آزارت مى دهد و همراهى با او، باعث سختى و گران بارى توست.

۴۵۷۵.امام على عليه السلام :دوستى با احمق، مانند درخت آتش است كه شاخه هايش يكديگر را مى سوزانند.

۴۵۷۶.امام زين العابدين عليه السلامـ در سفارش به فرزند بزرگوار خود حضرت باقر عليه السلام ـفرمود : فرزندم ! از همنشينى يا رفت و آمد با احمق بپرهيز و از او دورى كن و با وى همسخن مشو ؛ زيرا آدم احمق، غايب باشد يا حاضر ، پست و فرومايه است ؛ هرگاه زبان به سخن گشايد حماقتش او را رسوا كند و هرگاه خاموش شود به دليل ناتوانى در سخن گفتن باشد ، اگر كارى كند خرابى به بار آورد و چون مسؤوليتى به عهده گيرد آن را تباه سازد ، نه علم خودش به كار او مى آيد و نه دانش ديگران سودش مى رساند ، به سخن خيرخواه خود گوش نمى دهد، و همنشينش از دست او آسوده نيست ، مادرش آرزوى مرگ او را دارد و همسرش آرزوى از دست دادن او را و همسايه اش آرزوى رفتن از همسايگى اش را و همنشينش آرزوى خلاصى از همنشينى او را. اگر در مجلسى كمترين فرد مجلس باشد بالاتر از خود را به رنج افكند و اگر بالاترين فرد باشد فرو دستان خود را به فساد و تباهى كشاند .

۴۵۵۸.عنه عليه السلام :مِن أماراتِ الأحمَقِ كَثْرَةُ تَلَوُّنِهِ . ^۱

۴۵۵۹.عنه عليه السلام :مِن دلائلِ الحُمقِ دالّةٌ بغَيرِ آلةٍ ، و صَلَفٌ بغَيرِ شَرَفٍ . ^۲

۴۵۶۰.عنه عليه السلام :احْذَرِ الأحمَقَ ؛ فإنَّ الأحمَقَ يَرى نَفْسَهُ مُحْسِنا و إنْ كانَ مُسيئا ، و يَرى عَجْزَهُ كَيْسا و شَرَّهُ خَيرا . ^۳

۴۵۶۱.عنه عليه السلام :الحُمقُ يُوجِبُ الفُضولَ . ^۴

۴۵۶۲.عنه عليه السلام :الحُمقُ الاسْتِهْتارُ بالفُضولِ ، و مُصاحَبَةُ الجَهولِ . ^۵

۴۵۶۳.عنه عليه السلام :الأحْمقُ لا يَحسُنُ بالهَوانِ . ^۶

۴۵۶۴.عنه عليه السلام :رُكوبُ المَعاطِبِ عُنوانُ الحَماقَةِ . ^۷

۴۵۶۵.عنه عليه السلام :للأحمَقِ مَعَ كُلِّ قَولٍ يَمينٌ . ^۸

۴۵۶۶.عنه عليه السلام :مِن الحُمقِ الاتِّكالُ على الأملِ . ^۹

۴۵۶۷.عنه عليه السلام :لا يَسْتَخِفُّ بالعِلمِ و أهلِهِ إلاّ أحمَقُ جاهِلٌ . ^۱۰

۴۵۶۸.عنه عليه السلام :لا تَرُدَّ على النّاسِ كلَّ ما حَدّثوكَ ؛ فكفى بذلكَ حُمْقا . ^۱۱

۴۵۵۸.امام على عليه السلام :از نشانه هاى احمق اين است كه هر دم به رنگى در مى آيد .

۴۵۵۹.امام على عليه السلام :به خود نازيدن، بى آن كه اسباب آن فراهم باشد و خود ستايى، بدون برخوردارى از شرافت لازم، از نشانه هاى حماقت است.

۴۵۶۰.امام على عليه السلام :از احمق بر حذر باش ؛ زيرا آدم احمق، خودش را اگر چه بدكار باشد ، نيكوكار مى داند و ناتوانيش را زيركى و شرّ و بديش را خير و خوبى مى شمارد .

۴۵۶۱.امام على عليه السلام :حماقت موجب كارهاى بيهوده مى شود .

۴۵۶۲.امام على عليه السلام :شيفتگى به كارهاى بيهوده و همنشينى با نادان حماقت است .

۴۵۶۳.امام على عليه السلام :آدم احمق، با تحقير و خوارى هم درست نشود.

۴۵۶۴.امام على عليه السلام :دست زدن به كارهاى مهلك نشانه بى خردى است .

۴۵۶۵.امام على عليه السلام :شخص احمق با هر سخنش سوگندى همراه است .

۴۵۶۶.امام على عليه السلام :تكيه كردن به آرزو، از حماقت است .

۴۵۶۷.امام على عليه السلام :كسى، جز احمق نادان، دانش و دانشمندان را خفيف نمى شمارد .

۴۵۶۸.امام على عليه السلام :سعى نكن هرچه مردم براى تو مى گويند ردّ كنى كه اين نشانه حماقت است.