1008

النّاكِثونَ

۴۸۰۹.الإمامُ الصّادقُ عليه السلام :دَخَلَ علَيَّ اُناسٌ مِن أهْلِ البَصرةِ فسَألوني عن طَلْحَةَ و الزُّبيرِ ، فقلتُ لَهُم : كانا إمامَينِ مِن أئمَّةِ الكُفْرِ ، إنّ علِيّا صلواتُ اللّهِ علَيهِ يَومَ البَصرةِ لَمّا صَفَّ الخُيولَ قالَ لأصْحابِهِ : لا تَعْجَلوا على القَومِ حتّى اُعْذَرَ فيما بَيني و بينَ اللّهِ و بينَهُم . فقامَ إلَيهِم فقالَ: يا أهلَ البَصرةِ، هَلْ تَجِدونَ علَيَّ جَورا في الحُكْمِ ؟ قالوا : لا ......... ثُمَّ ثَنى إلى أصْحابِهِ فقالَ : إنّ اللّهَ يَقولُ في كتابهِ : «و إنْ نَكَثوا أيْمانَهُم مِن بَعْدِ عَهْدِهِم و طَعَنوا في دِينِكُم فقَاتِلوا أئمَّةَ الكُفْرِ» . ^۱ فقالَ أميرُ المؤمنينَ عليه السلام : و الّذي فَلَقَ الحَبَّةَ و بَرَأَ النَّسَمَةَ و اصْطَفى محمّدا صلى الله عليه و آله بالنُّبُوَّةِ إنّكُم لأصْحابُ هذهِ الآيَةِ ، و ما قُوتِلوا مُنْذُ نَزَلَتْ . ^۲

1009

المارِقونَ

الكتاب :

قُلْ هَلْ نُنَبِّئُكُمْ بِالْأَخْسَرِينَ أَعْمَالاً * الَّذِينَ ضَلَّ سَعْيُهُمْ فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَ هُمْ يَحْسَبُونَ أَنَّهُمْ يُحْسِنُونَ صُنْعا» . ^۳

1008

ناكثين

۴۸۰۹.امام صادق عليه السلام :گروهى از مردم بصره نزد من آمدند و درباره طلحه و زبير نظرم را پرسيدند ، گفتم : آنان دو تن از سردمداران كفر هستند . على، صلوات اللّه عليه ، در جنگ بصره، وقتى سواران خود را آرايش داد، به يارانش فرمود: در جنگ با اين قوم شتاب مكنيد تا ميان خود و خداوند متعال و آنان حجّت را تمام كنم . پس نزد آنان رفت و به بصريان فرمود: آيا فكر مى كنيد كه من در حكومت مرتكب ستمى شده ام ؟ گفتند : نه ......... سپس نزد ياران خود برگشت و فرمود : خداوند در كتاب خود مى فرمايد : «اگر پس از پيمان بستن عهد و سوگندهاى خود را شكستند و در دين شما طعن زدند با سردمداران كفر قتال كنيد» . پس ، امير المؤمنين عليه السلام فرمود : سوگند به آن كه دانه را شكافت و مردمان را آفريد و محمّد صلى الله عليه و آله را به نبوّت برگزيد، اين آيه درباره شماست و از زمانى كه نازل شده با چنين گروهى جنگ نشده است .

1009

مارقين

قرآن :

«بگو : آيا زيانكارترين مردمان را به شما بشناسانم؟ آنان كه كوشششان در زندگى دنيا تباه شد و حال آن كه مى پندارند كارى نيكو مى كنند».

1007

القاسِطونَ ، النّاكِثونَ ، المارِقونَ

۴۸۰۶.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :عَهِدَ إلَيّ النَّبيُّ صلى الله عليه و آله أنْ اُقاتِلَ النّاكِثينَ و القاسِطينَ و المارِقينَ . ^۱

۴۸۰۷.عنه عليه السلام :اُمِرْتُ بقِتالِ ثَلاثةٍ : القاسِطينَ و النّاكِثينَ و المارِقينَ ؛ فأمّا القاسِطونَ فأهْلُ الشّامِ ، و أمّا النّاكِثونَ فذَكَرَهُم ، و أمّا المارِقونَ فأهْلُ النَّهْروانِ ـ يَعني الحَرورِيَّةَ ـ . ^۲

۴۸۰۸.عنه عليه السلام :فلَمّـا نَهَضْتُ بالأمْـرِ نَكَثَتْ طائفةٌ ، و مَرَقَتْ اُخْرى ، و قَسَطَ آخَرونَ ، كأنّهُم لَم يَسْمَعوا اللّهَ سُبحانَهُ يَقولُ : «تِلْكَ الدّارُ الآخِرَةُ نَجْعَلُها لِلّذينَ لا يُريدونَ عُلُوّا في الأرْضِ و لا فَسادا و العَاقِبَةُ للمُتَّقينَ» . ^۳ بلى و اللّهِ ، لَقد سَمِعوها و وَعَوها ، و لكنَّهُم حَلِيَتِ الدُّنيا في أعْيُنِهِم و رَاقَهُم زِبْرِجُها . ^۴

1007

قاسطين ، ناكثين ، مارقين

۴۸۰۶.امام على عليه السلام :پيامبر صلى الله عليه و آله به من سفارش كرد كه با ناكثين و قاسطين و مارقين بجنگم .

۴۸۰۷.امام على عليه السلام :من به جنگ با سه گروه مأمورم : قاسطين و ناكثين و مارقين . اما قاسطين، شاميانند، و ناكثين ـ آنان را نام برد ـ و مارقين كه نهروانيانند ـ و منظور حضرت، حروريه (خوارج) بودند ـ .

۴۸۰۸.امام على عليه السلام :آن گاه كه خلافت را به دست گرفتم گروهى پيمان شكستند (ناكثين) و دسته اى از دين بيرون شدند (مارقين) و گروهى راه ستم در پيش گرفتند (قاسطين). گويى نشنيدند كه خداوند سبحان مى فرمايد : «آن سراى آخرت را براى كسانى قرار مى دهيم كه خواهان سركشى و فساد نيستند و فرجام نيك از آن پرهيزگاران است» . آرى ! به خدا سوگند كه آنان اين سخن را شنيدند و آن را فهم كردند، اما دنيا در چشمان آنها آراسته شد و زرق و برق آن شيفته شان كرد.