۵۲۷۴.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :حُسنُ الخُلقِ في ثَلاثٍ : اجْتِنابُ المَحارِمِ ، و طَلَبُ الحَلالِ ، و التَّوَسُّعُ على العِيالِ . ^۱

۵۲۷۵.عنه عليه السلام :إنَّ بَذْلَ التّحيَّةِ مِن مَحاسِنِ الأخْلاقِ . ^۲

۵۲۷۶.الإمامُ الصّادقُ عليه السلامـ لَمّا سُئلَ عَن حَدّ حُسنِ الخُلقِ ـ: تُلينُ جانِبَكَ ، و تُطيِّبُ كلامَكَ ، و تَلْقى أخاكَ ببِشْرٍ حَسَنٍ . ^۳

(انظر) الإيمان : باب 269 ، 275 ، 285 ـ 287 ، 292 ، 296 ـ 301 .

1118

تَفسيرُ مَكارِمِ الأخلاقِ

۵۲۷۷.رسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله :العَدلُ حَسَنٌ و لكنْ في الاُمَراءِ أحسَنُ ، السَّخاءُ حَسَنٌ و لكنْ في الأغْنِياءِ أحسَنُ ، الوَرَعُ حَسنٌ و لكنْ في العُلَماءِ أحسَنُ ، الصَّبرُ حَسنٌ و لكنْ في الفُقَراءِ أحسَنُ ، التَّوبَةُ حَسنٌ و لكنْ في الشَّبابِ أحسَنُ ، الحَياءُ حَسنٌ و لكنْ في النِّساءِ أحسَنُ . ^۴

۵۲۷۴.امام على عليه السلام :خوش خويى در سه چيز است : دورى كردن از كارهاى حرام ، طلب حلال ، و فراهم آوردن آسايش و رفاه براى خانواده .

۵۲۷۵.امام على عليه السلام :سلام كردن از خويهاى نيك است .

۵۲۷۶.امام صادق عليه السلامـ در پاسخ به پرسش از معناى حُسن خلق ـفرمود : حُسن خلق اين است كه نرمخو و مهربان باشى ، گفتارت پاكيزه و مؤدبانه باشد و با برادرت با خوشرويى برخورد كنى .

1118

تفسير مكارم اخلاق

۵۲۷۷.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :عدالت نيكوست، اما در فرمانروايان نيكوتر است ؛ بخشندگى زيباست، اما در توانگران زيباتر است ؛ پارسايى نيكوست، اما در دانشمندان نيكوتر است ؛ شكيبايى نيكوست، اما در فقيران نيكوتر است ؛ توبه نيكوست، اما در جوانان نيكوتر است ؛ و شرم و حيا نيكوست، اما در زنان نيكوتر است .

۵۲۶۷.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :ثابِروا على اقْتِناءِ المَكارِمِ . ^۱

۵۲۶۸.عنه عليه السلام :ابْذِلْ في المَكارِمِ جُهْدَكَ تَخْلُصْ مِن الَمآثمِ ، و تُحْرِزِ المَكارِمَ . ^۲

۵۲۶۹.عنه عليه السلام :فَهَبْ أنّهُ لا ثَوابَ يُرجى و لا عِقابَ يُتَّقى ، أ فَتَزْهَدونَ في مَكارِمِ الأخْلاقِ؟! ^۳

۵۲۷۰.عنه عليه السلام :يا كُمَيلُ ، مُرْ أهلَكَ أنْ يَروحوا في كَسْبِ المَكارِمِ ، و يُدْلِجوا في حاجَةِ مَن هُو نائمٌ . ^۴

1117

تَفسيرُ حُسنِ الخُلُقِ

۵۲۷۱.رسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله :إنّما تفسيرُ حُسنِ الخُلقِ: ما أصابَ الدُّنيا يَرْضى ، و إنْ لَم يُصِبْهُ لَم يَسْخَطْ . ^۵

۵۲۷۲.الإمامُ الصّادقُ عليه السلام :قال رسول اللّه صلى الله عليه و آله : أ لا اُنَبّئُكُم بخِيارِكُم ؟ قالوا : بلى يا رسولَ اللّهِ . قالَ : أحاسِنُكُم أخْلاقا المُوَطّئونَ أكْنافا ، الّذينَ يألَفونَ و يُؤْلَفونَ . ^۶

۵۲۷۳.بحار الأنوار :جاءَ رجُلٌ إلى رسولِ اللّهِ صلى الله عليه و آله مِن بَينِ يدَيهِ فقالَ : يا رسولَ اللّهِ ، ما الدِّينُ ؟ فقالَ : حُسنُ الخُلقِ . ثُمَّ أتاهُ عَن يَمينِهِ فقالَ : ما الدِّينُ ؟ فقالَ : حُسنُ الخُلقِ . ثُمّ أتاهُ مِن قِبَلِ شِمالِهِ فقالَ : ما الدِّينُ ؟ فقالَ : حُسنُ الخُلقِ . ثُمّ أتاهُ مِن وَرائهِ فقالَ : ما الدِّينُ ؟ فالْتَفَتَ إلَيهِ و قاَل : أ مَا تَفْقَهُ ؟! الدِّينُ هُو أنْ لا تَغْضَبَ . ^۷

۵۲۶۷.امام على عليه السلام :در راه كسب مكارم اخلاق پشتكار و پايدارى ورزيد .

۵۲۶۸.امام على عليه السلام :براى تحصيل مكارم اخلاق، نهايت كوشش خود را به كارگير، تا از گناهان برهى و مكارم را به دست آورى.

۵۲۶۹.امام على عليه السلام :گيرم كه اميد به پاداش و ترس از كيفر در ميان نباشد ، آيا بايد به مكارم اخلاق پشت كنيد؟

۵۲۷۰.امام على عليه السلام :اى كميل ! به خانواده خود فرمان ده كه در روز به دنبال كسب مكارم اخلاق باشند و در شب نياز كسى را كه خفته است بر آورند .

1117

معناى حُسن خلق

۵۲۷۱.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :معناى حُسن خلق اين است كه: اگر دنيا به انسان رو كرد ، خشنود باشد و اگر رو نكرد ، خشمگين نشود .

۵۲۷۲.امام صادق عليه السلام :پيامبر خدا صلى الله عليه و آله فرمود : آيا شما را از بهترين افرادتان خبر ندهم ؟ عرض كردند : چرا ، اى رسول خدا . حضرت فرمود : خوش خوترين شما ، آنانند كه نرمخو و بى آزارند ، با ديگران اُنس مى گيرند و ديگران نيز با آنان اُنس مى گيرند.

۵۲۷۳.بحار الأنوار :مردى از روبروى پيامبر خدا صلى الله عليه و آله ، خدمت آن حضرت آمد و پرسيد : اى رسول خدا ! دين چيست ؟ فرمود : خوش خويى . سپس از طرف راست آمد و پرسيد: دين چيست؟ فرمود: خوش خويى. آن گاه از طرف چپ آن حضرت آمد و پرسيد : دين چيست؟ فرمود: خوش خويى. سپس از پشت سر ايشان آمد و پرسيد: دين چيست ؟ حضرت به طرف او برگشت و فرمود : مگر نمى فهمى؟! دين ، آن است كه خشم نگيرى .