1150

ثَمَراتُ الخَوفِ

الكتاب :

إِنَّ فِي ذلِكَ لاَيَةً لِمَنْ خَافَ عَذَابَ الآخِرَةِ ذلِكَ يَوْمٌ مَجْمُوعٌ لَهُ النّاسُ وَ ذلِكَ يَوْمٌ مَشْهُودٌ» . ^۱

وَ لَنُسْكِنَنَّكُمُ الْأَرْضَ مِنْ بَعْدِهِمْ ذلِكَ لِمَنْ خَافَ مَقَامِي وَ خَافَ وَعِيدِ» . ^۲

وَ لِمَنْ خَافَ مَقَامَ رَبِّهِ جَنَّتَانِ» . ^۳

وَ أَمّا مَنْ خَافَ مَقَامَ رَبِّهِ وَنَهَى النَّفْسَ عَنِ الْهَوَى * فَإِنَّ الْجَنَّةَ هِيَ الْمَأْوَى» . ^۴

الحديث :

۵۴۵۹.رسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله :لَو خِفْتُمُ اللّهَ حقَّ خِيفَتِهِ لَعَلِمْتُمُ العِلمَ الّذي لا جَهلَ مَعهُ ، و لَو عَرَفْتُمُ اللّهَ حقَّ مَعرِفَتِهِ لَزالتْ بِدُعائكُمُ الجِبالُ . ^۵

۵۴۶۰.عنه صلى الله عليه و آله :مَن خافَ أدْلَجَ ، و مَن أدْلَجَ بَلغَ المَنزِلَ . ألاَ إنَّ سِلْعَةَ اللّهِ غالِيَةٌ ، ألاَ إنّ سِلْعَةَ اللّهِ الجَنّةُ . ^۶

1150

ثمرات ترس

قرآن :

«در اينها براى كسانى كه از عذاب آخرت بيمناكند عبرتى است ، در آن روز كه مردم گرد آورده شوند و آن روز كه مردم را در آن حاضر آورند» .

«و شما را پس از ايشان در آن سرزمين جاى خواهيم داد . اين از آنِ كسى است كه از عظمت من و از وعده عذاب من بترسد» .

«و براى آن كه از مقام پروردگار خويش بترسد، دو بهشت است» .

«و اما آن كه از مقام پروردگار خويش ترسيد و نفس را از هوى باز داشت ، همانا بهشت جايگاه اوست» .

حديث :

۵۴۵۹.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :اگر از خدا چنان كه بايد و شايد بترسيد هر آينه دانشى به دست آوريد كه از هر گونه جهل و نادانى به دور است، و اگر خداى را چنان كه بايد و شايد بشناسيد، هر آينه با دعاى شما كوهها از جاى كنده شود.

۵۴۶۰.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :آن كه [از خطر راه و راهزنان ]بترسد شبانه حركت كند و كسى كه شَب رو باشد ، به منزل رسد . بدانيد كه كالاى خدا گرانبهاست ، بدانيد كه كالاى خدا بهشت است .

۵۴۵۴.عنه عليه السلام :لا تَخَفْ إلاّ ذَنْبَكَ ، لا تَرْجُ إلاّ رَبَّكَ . ^۱

۵۴۵۵.عنه عليه السلام :لا يَرْجُوَنَّ أحَدٌ مِنكُم إلاّ رَبَّهُ ، و لا يَخافَنَّ إلاّ ذَنْبَهُ . ^۲

۵۴۵۶.عنه عليه السلام :حَسْبُ المَرءِ مِن كَمالِ المُرُوَّةِ تَرْكُهُ ما لا يَجْمُلُ بهِ ......... و مِن صلاحِهِ شِدَّةُ خَوفِهِ مِن ذُنوبِهِ . ^۳

۵۴۵۷.عنه عليه السلام :إذا خِفْتَ الخالِقَ فَرَرْتَ إلَيهِ ، إذا خِفْتَ المَخْلوقَ فَرَرْتَ مِنهُ . ^۴

۵۴۵۸.التفسير المنسوب إلى الإمامِ العسكريِّ عليه السلام عن محمّد بن زياد و محمّد بن سيّار :نَظرَ أمير المؤمنين عليّ عليه السلام إلى رَجُلٍ فرأى أثّرَ الخَوفُ علَيهِ ، فقال : ما بالُكَ ؟ قالَ : إنّي أخافُ اللّهَ ، قالَ : يا عبدَ اللّهِ ، خَفْ ذُنوبَكَ ، و خَفْ عَدلَ اللّهِ علَيكَ في مَظالِمِ عِبادِهِ ، و أطِعْه فيما كَلّفَكَ ، و لا تَعْصِهِ فيما يُصْلِحُكَ ، ثُمّ لا تَخَفِ اللّهَ بعدَ ذلكَ ، فإنّهُ لا يَظْلِمُ أحَدا ، و لا يُعذِّبُهُ فَوقَ اسْتِحْقاقِهِ أبَدا ، إلاّ أنْ تَخافَ سُوءَ العاقِبَةِ بأنْ تُغَيِّرَ أو تُبَدِّلَ . فإنْ أرَدْتَ أنْ يُؤمِنَكَ اللّهُ سُوءَ العاقِبَةِ فاعْلَمْ أنّ ما تَأتيهِ مِن خَيرٍ فبفَضْلِ اللّهِ و تَوْفيقهِ ،و ما تَأتيهِ مِن شَرٍّ فبإمْهالِ اللّهِ و إنْظارِهِ إيّاكَ ، و حِلْمِهِ عَنكَ . ^۵

۵۴۵۴.امام على عليه السلام :جز از گناه خود مترس و جز به پروردگار خويش اميد مبند .

۵۴۵۵.امام على عليه السلام :هيچ يك از شما نبايد جز به پروردگار خويش اميد بندد و جز از گناه خويش بترسد.

۵۴۵۶.امام على عليه السلام :در كمال جوانمردى آدمى همين بس، كه آنچه را زيبنده او نيست فرو گذارد ......... و در كمال پاكى و درستى او همين بس، كه از گناهان خويش بسيار هراسان باشد .

۵۴۵۷.امام على عليه السلام :هر گاه از آفريدگار بترسى به سوى او گريزى و هرگاه از مخلوق بترسى از وى بگريزى.

۵۴۵۸.تفسير منسوب به امام عسكرى عليه السلام ، از محمّد بن زياد و محمّد بن سيّار ، امام على عليه السلام هنگامى كه مردى را ديد كه آثار ترس در او هويدا بود فرمود :تو را چه شده است؟ عرض كرد: از خدا مى ترسم. حضرت فرمود: اى بنده خدا! از گناهان خويش بترس، و از اين كه بر بندگان او ستم كنى و خداوند به عدل خود با تو رفتار كند هراسان باش، تكاليف او را انجام ده و از فرمانهاى او، كه تو را اصلاح مى كند ، سرپيچى مكن . چون اين كارها را كردى، ديگر از خداوند ترسى به دل راه مده، كه او به هيچ كس ستم نمى كند و هرگز كسى را بيش از آنچه سزاوار باشد، عذاب نمى دهد، مگر آن كه از بد عاقبتى و اين كه اعمال و رفتارت تغيير يابد، ترسان باشى. اگر خواهى كه خداوند تو را از بد فرجامى در امان دارد، اين را بدان كه هر كار خوبى كه مى كنى، از فضل و توفيق خداست و هر كار بدى كه مى كنى، از امهال و فرصت دهى خداوند به تو و بردبارى او نسبت به تو مى باشد.