۳۹۲۷.عنه صلى الله عليه و آله :رُبَّ شَهْوةِ ساعةٍ تُورِثُ حُزنا طويلاً . ^۱

۳۹۲۸.عنه صلى الله عليه و آله :أنا زَعيمٌ بثَلاثٍ لِمَن أكَبَّ على الدُّنيا : بفَقرٍ لا غَناءَ لَهُ ، و بشُغْلٍ لا فَراغَ لَهُ ، و بهَمٍّ و حُزنٍ لا انْقِطاعَ لَهُ . ^۲

۳۹۲۹.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :مَن غَضِبَ على مَن لا يقدِرُ أنْ يَضُرَّهُ ، طالَ حُزْنُهُ و عَذّبَ نَفْسَهُ . ^۳

۳۹۳۰.عنه عليه السلام :ما رأيتُ ظالِما أشْبَهَ بمظلومٍ من الحاسِدِ ؟ نَفَسٌ دائمٌ ، و قَلبٌ هائمٌ ، و حُزنٌ لازِمٌ . ^۴

۳۹۳۱.عنه عليه السلام :مَن قَصَّر في العملِ ابْتُلي بالهَمِّ . ^۵

۳۹۳۲.عنه عليه السلام :إيّاكَ و الجَزَعَ ؛ فإنَّهُ يَقْطَعُ الأملَ ، و يُضعِفُ العَملَ ، و يُورِثُ الهَمَّ . ^۶

۳۹۳۳.عنه عليه السلام :مَنِ اسْتَشْعَرَ شَعَفَها ^۷ مَلأتْ قَلبَهُ أشْجانا ، لَهُنّ رَقْصٌ على سُوَيْداءِ قَلبهِ كرَقيصِ الزُّبدَةِ على أعْراضِ المَدْرَجَةِ ، هَمٌّ يُحزِنُهُ ^۸ و هَمٌّ يَشْغَلُهُ ، كذلكَ حتّى يُؤخَذَ بكَظْمِهِ . ^۹

۳۹۲۷.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :بسا لذتى كه دمى بپايد اما اندوهى دراز بر جاى گذارد .

۳۹۲۸.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :كسى كه به دنيا بچسبد، من سه چيز را براى او قطعى مى دانم : فقرى كه هيچ گاه به بى نيازى نينجامد ، مشغوليتى كه هرگز از آن خلاصى ندارد و غم و اندوهى كه برايش پايانى نيست .

۳۹۲۹.امام على عليه السلام :هر كه بر كسى خشم گيرد كه توان آسيب رساندن به او را ندارد، اندوهش دراز گردد و خود را عذاب دهد.

۳۹۳۰.امام على عليه السلام :ستمگرى نديدم كه به ستمديده ماننده تر باشد مگر حسود ؟ او جانى خسته دارد و دلى سرگشته و اندوهى پيوسته .

۳۹۳۱.امام على عليه السلام :هر كه در عمل كوتاهى كند، به اندوه گرفتار آيد .

۳۹۳۲.امام على عليه السلام :از بيتابى كردن بپرهيز ؛ كه آن اميد را قطع مى كند و عمل را ضعيف مى گرداند و اندوه مى آورد .

۳۹۳۳.امام على عليه السلام :آن كه جامه شيفتگى به دنيا را بر تن كند، دلش پر از غمهايى شود كه بر ميانه دلش برقصند، همچون رقصيدن كف و خاشاك سيلاب، هنگام گذر از پيچ و خم درّه ها . خواهشى [دنيوى ]اندوهگينش مى كند و خواهشى ديگر سرگرمش مى سازد و چنين است تا سر انجام راه نَفَسش مى گيرد [و مى ميرد].

823

الحُزنُ

۳۹۱۸.عيسى عليه السلام :مَن كَثُرَ هَمّهُ سَقُمَ بَدنُه . ^۱

۳۹۱۹.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :الهَمُّ نِصفُ الهَرَمِ . ^۲

۳۹۲۰.عنه عليه السلام :الهمُّ يُذيبُ الجَسَدَ . ^۳

۳۹۲۱.عنه عليه السلام :الهمُّ أحدُ الهَرَمَينِ . ^۴

۳۹۲۲.عنه عليه السلام :الهمُّ يُنحِلُ البَدنَ . ^۵

۳۹۲۳.عنه عليه السلام :الحُزنُ يَهْدِمُ الجَسَدَ . ^۶

۳۹۲۴.عنه عليه السلام :الغَمُّ مَرَضُ النَّفْسِ . ^۷

۳۹۲۵.الإمامُ الصّادقُ عليه السلام :الأحْزانُ أسْقامُ القُلوبِ، كما أنَّ الأمْراضَ أسْقامُ الأبْدانِ . ^۸

824

ما يورِثُ الحُزنَ

۳۹۲۶.رسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله :مَن نَظرَ إلى ما في أيْدي النّاسِ طالَ حُزنُهُ ، و دامَ أسَفُهُ . ^۹

823

اندوه

۳۹۱۸.مسيح عليه السلام :آن كه اندوه بسيار خورد، تنى بيمار داشته باشد .

۳۹۱۹.امام على عليه السلام :اندوه، نيمى از پيرى است.

۳۹۲۰.امام على عليه السلام :غصّه و اندوه، بدن را آب مى كند .

۳۹۲۱.امام على عليه السلام :اندوه، يكى از دو [عامل ]پيرى است .

۳۹۲۲.امام على عليه السلام :غصّه و اندوه، بدن را نحيف و رنجور مى سازد .

۳۹۲۳.امام على عليه السلام :اندوه، بدن را متلاشى مى كند .

۳۹۲۴.امام على عليه السلام :اندوه، بيمارى روان است .

۳۹۲۵.امام صادق عليه السلام :اندوهها، نا خوشى هاى دلند؛ همچنان كه بيماريها نا خوشيهاى تن .

824

عوامل اندوه زا

۳۹۲۶.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :هر كه چشمش به دست مردم باشد، اندوهش دراز و افسوسش پايدار شود .