۷۲۴۲.عنه عليه السلام :و أكرِمْ عَشِيرَتَكَ ، فإنّهُم جَناحُكَ الذي بهِ تَطِيرُ ، و أصْلُكَ الذي إلَيهِ تَصِيرُ ، و يَدُكَ التي بها تَصولُ. ^۱

۷۲۴۳.الإمامُ الصّادقُ عليه السلامـ في قولِهِ تعالى:«الّذين يَصِلُونَ ما أَمَرَ اللّهُ بهِ أن يُوصَلَ»^۲ـ: مِن ذلكَ صِلَةُ الرَّحِمِ، و غايَةُ تَأْوِيلِها صِلَتُكَ إيّانا . ^۳

۷۲۴۴.عنه عليه السلامـ في قولِهِ تعالى :«و اتَّقُوا اللّهَ الَّذي تَساءَلُونَ بهِ و الأرْحامَ»^۴ـ: هي أرحامُ الناسِ، إنّ اللّهَ عزّ و جلّ أمَرَ بِصِلَتِها و عَظَّمَها ، أ لا تَرى أنَّهُ جَعَلَها مِنهُ ؟! ^۵

۷۲۴۲.امام على عليه السلام :وابستگان خود را گرامى بدار ؛ چه آنان [همچون] پر و بالِ پرواز تو هستند و ريشه تو هستند كه به آن بر مى گردى و دست تو هستند كه با آن حمله مى كنى.

۷۲۴۳.امام صادق عليه السلامـ درباره آيه «آنان كه آنچه خدا دستور به پيوند دادنش داده پيوند مى دهند » ـ: يكى از مصاديق آن صله رحم است و تأويل نهايى آن، پيوند برقرار كردنت با ما [خاندان ]است.

۷۲۴۴.امام صادق عليه السلام :درباره آيه «بترسيد از آن خدايى كه به نام او از يكديگر چيزى مى خواهيد و از بريدن خويشاونديها پروا كنيد» ـ فرمود : منظور خويشاونديهاى مردم است . همانا خداوند عزّ و جلّ به پيوند آن فرمان داده و آن را بزرگ و مهم شمرده است ، مگر نمى بينى كه آن را در رديف [نام ]خود قرار داده است .

1463

فَضلُ صِلَةِ الرَّحِمِ

الكتاب :

أ فَمَن يَعْلَمُ أَنَّمَآ أُنزِلَ إِلَيْكَ مِن رَّبِّكَ الحَقُّ كَمَنْ هُوَ أَعْمَى إِنَّمَا يَتَذَكَّرُ أُولُوا الْأَلْبَابِ * الَّذِينَ يُوفُونَ بِعَهْدِ اللّهِ وَ لاَ يَنقُضُونَ المِيثَاقَ * و الَّذِينَ يَصِلُونَ ما أَمَرَ اللّهُ بهِ أن يُوصَلَ وَ يَخْشَوْنَ رَبَّهُمْ وَ يَخافُونَ سُوءَ الحِسابِ» . ^۱

(انظر) البقرة: 83 ، 177 ، النحل: 90 ، الإسراء: 26 ، الروم: 38 ، محمّد: 22 .

الحديث :

۷۲۴۰.رسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله :إنَّ أعجَلَ الخَيرِ ثَوابا صِلةُ الرَّحِمِ . ^۲

۷۲۴۱.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :أيُّها الناسُ ، إنّهُ لا يَستَغنِي الرَّجُلُ ـ و إن كانَ ذا مالٍ ـ عَن عِترَتِهِ (عَشِيرَتِهِ) ، و دِفاعِهِم عَنهُ بأيدِيهِم و ألسِنَتِهِم ، و هُم أعظَمُ الناسِ حِيطةً مِن وَرائهِ و ألَمُّهُم لِشَعَثِهِ ، و أعطَفُهُم علَيهِ عندَ نازِلَةٍ إذا نَزَلَتْ بهِ و لِسانُ الصِّدقِ يَجعَلُهُ اللّهُ للمَرءِ في الناسِ خَيرٌ لَهُ مِنَ المالِ يَرِثُهُ غيرُهُ .
ألا لا يَعدِلَنَّ أحَدُكُم عن القَرابَةِ يَرى بها الخَصاصَةَ أن يَسُدَّها بالذي لا يَزِيدُهُ إن أمسَكَهُ ، و لا يَنقُصُهُ إن أهلَكَهُ ، و مَن يَقبِضْ يَدَهُ عن عَشيرَتِهِ ، فإنّما تُقْبَضُ مِنهُ عَنهُم يَدٌ واحِدَةٌ ، و تُقبَضُ مِنهُم عَنهُ أيدٍ كثيرَةٌ ، و مَن تَلِنْ حاشِيَتُهُ يَستَدِمْ مِن قَومِهِ المَوَدَّةَ (المَحَبَّةَ) . ^۳

1463

فضيلت صله رحم

قرآن :

«آيا كسى كه مى داند آنچه از جانب پروردگارت بر تو نازل شده حق است ، همانند كسى است كه نابيناست؟ تنها خردمندان پند مى گيرند : كسانى كه به عهد خدا وفا مى كنند و خود پيمان نمى شكنند ، آنان كه آنچه را خدا به پيوستن آن فرمان داده پيوند مى دهند و از پروردگارشان مى ترسند و از سختى باز خواست خداوند بيمناكند» .

حديث :

۷۲۴۰.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :ثواب صله رحم زودتر از ثواب هر كار خير ديگرى مى رسد .

۷۲۴۱.امام على عليه السلام :اى مردم! هيچ كس ـ هر اندازه هم ثروتمند باشد ـ از خويشان (ايل و عشيره) خود و حمايت عملى و زبانى آنها از او، بى نياز نيست . آنان بزرگترين گروهى هستند كه از انسان پشتيبانى مى كنند و پراكندگى و پريشانى او را از بين مى برند و در مصيبتها و حوادثى كه برايش پيش مى آيد ، بيش از همه به او مهربان و دلسوزند . نام نيكى كه خداوند براى انسان در ميان مردم پديد مى آورَد، بهتر است از مال و ثروتى كه وى براى ديگران باقى مى گذارد . ^۴
هان! مبادا از خويشاوند نيازمند خود روى برتابيد و از دادن اندك مالى به او دريغ كنيد ، كه اگر ندهيد چيزى بر ثروت شما نمى افزايد و اگر بدهيد چيزى كم نمى شود . هر كه از خويشان خود دست كشد، يك دست از آنان باز گرفته، اما دستهاى فراوانى از خود كنار زده است . و آن كس كه با قوم و خويشان خود نرمخو و مهربان باشد، دوستى و محبّت هميشگى آنان را به دست آورَد .