1571

ما بِهِ الرِّياضَةُ

۷۷۳۰.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :إنّما هِي نَفسِي أرُوضُها بِالتَّقوى لِتَأتِيَ آمِنَةً يَومَ الخَوفِ الأكبَرِ ، و تَثبُتَ على جَوانِبِ المَزلَقِ . ^۱

۷۷۳۱.عنه عليه السلام :الشَّريعَةُ رِياضَةُ النَّفسِ . ^۲

۷۷۳۲.عنه عليه السلام :لِقاحُ الرِّياضَةِ ، دِراسَةُ الحِكمَةِ و غَلَبَةُ العادَةِ . ^۳

۷۷۳۳.عنه عليه السلامـ في وَصفِ شيعَةِ أهلِ البيتِ ـ: إن استَصعَبَتْ علَيهِ نَفسُهُ فيما تَكرَهُ ، لَم يُعْطِها سُؤلَها فيما هَوِيَتْ . ^۴

۷۷۳۴.عنه عليه السلامـ قالَ اللّهُ تعالى :يا أحمـدُ ، لا تَزَيَّنْ بِلُبسِ اللِّباسِ ، و طِيبِ الطَّعامِ و لِينِ الوِطاءِ ، فإنَّ النفسَ مَأوى كُلِّ شَرٍّ ، و رفيقُ كُلِّ سُوءٍ ، تَجُرُّها إلى طاعَةِ اللّهِ و تَجُرُّكَ إلى مَعصِيَتِهِ . ^۵

۷۷۳۵.عنه عليه السلام :خِدمةُ النَّفسِ صِيانَتُها عَنِ اللَّذّاتِ و المُقتَنَياتِ ، و رِياضَتُها بالعُلُومِ و الحِكَمِ ، و اجتِهادُها بالعِباداتِ و الطاعاتِ ، و في ذلكَ نَجاةُ النفسِ . ^۶

1571

عوامل رياضت

۷۷۳۰.امام على عليه السلام :اين نفْس خود را با تقوا رياضت مى دهم تا در روز هراس بزرگ (قيامت)، در امان باشد و در لبه لغزشگاهها پا برجا ماند .

۷۷۳۱.امام على عليه السلام :شريعت ، رياضت (پرورش) نفس است .

۷۷۳۲.امام على عليه السلام :بارورى رياضت، به مطالعه حكمت و چيره شدن بر عادت است .

۷۷۳۳.امام على عليه السلامـ در وصف شيعه اهل بيت ـفرمود : اگر نفْسش در آنچه ناخوشايند است سركشى كند، او خواهشهايى را كه خوشايند نفْس است بر نمى آورد .

۷۷۳۴.امام على عليه السلام :خداوند متعال فرمود : اى احمد! پوشاكِ زيبا و خوراكِ لذيذ و فرش و بسترِ نرم را مايه زيور خود مدان ؛ زيرا كه نفْس مأواى هر شرّ و همدم هر بدى است ، تو او را به طاعت خدا مى كشانى و او تو را به معصيت او مى كشاند .

۷۷۳۵.امام على عليه السلام :خدمت كردن به نفْس، در نگهداشتن آن از لذّتها و خوشيها و پروراندن آن به دانشها و حكمتها و كوشا كردن آن در عبادتها و طاعتهاست. اينهاست مايه نجات و رستگارى نفْس .

1570

الرِّياضَةُ

۷۷۲۷.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :مَنِ استَدامَ رِياضَةَ نفسِهِ انتَفَعَ . ^۱

۷۷۲۸.عنه عليه السلام :للعاقِلِ في كُلِّ عَمَلٍ ارتِياضٌ . ^۲

۷۷۲۹.عنه عليه السلام :و أيْمُ اللّهِ ـ يَمينا أستَثنِي فيها بمَشيئَةِ اللّهِ ـ لَأرُوضَنَّ نَفسِي رِياضَةً تَهُشُّ مَعَها إلى القُرْصِ إذا قَدَرَتْ علَيهِ مَطعوما ، و تَقنَعُ بِالمِلحِ مَأدوما ، و لَأدَعَنَّ مُقلَتِي كَعَينِ ماءٍ نَضَبَ مَعِينُها مُستَفرَغَةً دُمُوعُها (عُيُونُها) . أ تَمتَلِئُ السائمةُ مِن رَعْيِها فَتَبرُكَ ، و تَشبَعُ الرَّبِيضَةُ مِن عُشبِها فَتَربِضَ ، و يَأكُلُ عَلِيٌّ مِن زادِهِ فَيَهجَعُ ؟! قَرَّتْ إذا عَينُهُ إذا اقتَدى بعدَ السِّنِين المُتَطاوِلَةِ بِالبَهِيمَةِ الهامِلَةِ و السائمَةِ المَرْعِيَّةِ ! ^۳

1570

رياضت ^۴

۷۷۲۷.امام على عليه السلام :هركه بر رياضت دادن نفْس خود مداومت ورزد ، سود برد .

۷۷۲۸.امام على عليه السلام :براى خردمند ، در هر كارى رياضتى (تمرينى) است .

۷۷۲۹.امام على عليه السلام :سوگند به خدا ـ سوگندى كه در آن مشيّت خدا را مستثنى مى دانم ـ نفْس خود را چنان رياضت دهم كه اگر گرده نانى برايش فراهم آورم ، شاد گردد و به نانخورشِ نمك بسازد و چشم خانه خود را وا گذارم، كه همچون چشمه اى كه آبش تهى مى شود ، اشكهايش خالى گردد ، مگر نه اين كه اشتران بيابان چرْ وقتى از چريدن سير شدند،مى آرمند و گوسفندان، وقتى چوپانشان آنها را از علف سير كرد، در خفتنگاه خود مى خسبند؟ آيا على هم چون قوت و غذاى خود را خورد، همچون حيوانات بياسايد؟! پس چشمش روشن اگر پس از ساليان دراز [جهاد و پيشتازى و عبادت ]به چارپايان بيابان چرِ بى چوپان و به گوسفندانى كه چوپان به چرايشان مى برد، اقتدا كند!