۸۸۲۸.عنه عليه السلام :سَفَهُكَ عَلى مَن فَوقَكَ جَهلٌ مُرْدٍ ، سَفَهُكَ على مَن دُونَكَ جَهلٌ مُزْرٍ ، سَفَهُكَ على مَن في دَرَجَتِكَ نِقارٌ كَنِقارِ الدِّيكَينِ ، و هِراشٌ كَهِراشِ الكَلبَينِ ، و لَن يَفتَرِقا إلاّ مَجرُوحَينِ أو مَفضُوحَينِ ، و ليسَ ذلكَ فِعلَ الحُكَماءِ ، و لا سُنَّةَ العُقَلاءِ ، و لَعلّهُ أن يَحلُمَ عَنكَ ، فَيَكونَ أوزَنَ مِنكَ و أكرَمَ ، و أنتَ أنقَصُ مِنهُ و ألأْمُ . ^۱

۸۸۲۹.الإمامُ الهاديُّ عليه السلام :إنّ الظالِمَ الحاكِمَ يَكادُ أن يُعفى على ظُلمِهِ بِحِلمِهِ ، و إنَّ المُحِقَّ السَّفِيهَ يَكادُ أن يُطفِئَ نُورَ حَقِّهِ بِسَفَهِهِ . ^۲

۸۸۳۰.لقمانُ عليه السلامـ لاِبنِهِ و هُو يَعِظُهُ ـ: يا بُنَيَّ ، إنّ المَوعِظَةَ تَشُقُّ على السَّفِيهِ كما يَشُقُّ الصُّعُودُ على الشَّيخِ الكبيرِ . ^۳

1822

تَفسيرُ السَّفَهِ

الكتاب :

وَ مَن يَرْغَبُ عَن مِلَّةِ إبراهِيمَ إلاَّ مَنْ سَفِهَ نَفْسَهُ وَ لَقَدِ اصطَفَيناهُ فِي الدُّنيا وَ إنَّهُ فِي الاْخِرَةِ لَمِنَ الصَّالِحِينَ». ^۴

۸۸۲۸.امام على عليه السلام :رفتار نابخردانه تو با فرا دستت، حماقتى مُهلك است . رفتار سفاهت آميز تو با فرو دستت، جهالتى ننگ آور است . برخورد سفاهت آميز تو با كسى كه هم مرتبه توست، همچون منقار زدن دو خروس و افتادن دو سگ به جان يكديگر است ، كه از هم جدا نشوند، مگر هر دو زخمى يا شكست خورده و رسوا شده و اين نه كار حكيمان است و نه روش خردمندان . چه بسا كه طرف مقابلت هم در برابر تو بُردبارى نشان دهد و بدين سان از تو وزينتر و محترم تر شود و تو از او سبكتر و نكوهيده تر .

۸۸۲۹.امام هادى عليه السلام :نزديك است كه ستم ستمگرِ بردبار با بردباريش بخشيده شود و مُحِقّ نا بردبار ، با نا شكيبى خود نور حقانيّتش را خاموش كند .

۸۸۳۰.لقمان عليه السلامـ در اندرز به فرزند خود ـفرمود : فرزندم! موعظه براى آدم سبك سر همان اندازه سخت است كه بالا رفتن از بلندى براى پير مرد سالخورده .

1822

معناى سبكسرى

قرآن :

«و كيست كه از آيين ابراهيم روى برتابد، مگر كسى كه سبك سر باشد ؟ وى (ابراهيم) را در اين دنيا
برگزيده ايم و در آخرت از شايستگان است» .

1821

التَّحذيرُ مِن السَّفَهِ

۸۸۲۰.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :إيّاكَ و السَّفَهَ ؛ فإنّهُ يُوحِشُ الرِّفاقَ . ^۱

۸۸۲۱.عنه عليه السلام :السَّفَهُ مِفتاحُ السِّبابِ . ^۲

۸۸۲۲.عنه عليه السلام :السَّفَهُ يَجلِبُ الشَّرَّ . ^۳

۸۸۲۳.عنه عليه السلام :دَعِ السَّفَهَ ؛ فإنّهُ يُزرِي بالمَرءِ و يَشِينُهُ . ^۴

۸۸۲۴.عنه عليه السلام :سِلاحُ الجَهلِ السَّفَهُ . ^۵

۸۸۲۵.عنه عليه السلام :السَّفَهُ جَرِيرَةٌ . ^۶

۸۸۲۶.عنه عليه السلامـ في ذَمِّ أهلِ البصرةِ بعدَ وَقعَةِ الجَمَلِ ـ: أرضُكُم قَريبَةٌ مِن الماءِ ، بَعيدَةٌ مِن السَّماءِ ، خَفَّتْ عُقولُكُم ، و سَفِهَتْ حُلُومُكُم . ^۷

۸۸۲۷.عنه عليه السلامـ مِن كتابٍ لَهُ إلى أهلِ البصرةِ ـ: فإن خَطَتْ بِكُمُ الاُمُورُ المُردِيَةُ و سَفَهُ الآراءِ الجائرَةِ إلى مُنابَذَتي و خِلافِي ، فَها أنا ذا قد قَرَّبتُ جِيادِي و رَحَلتُ رِكابي . ^۸

1821

برحذر داشتن از سبكسرى

۸۸۲۰.امام على عليه السلام :زنهار از سبكسرى كه آن، رفيقان را مى رمانَد .

۸۸۲۱.امام على عليه السلام :سبكسرى ، كليد ناسزا گويى است .

۸۸۲۲.امام على عليه السلام :سبكسرى ، شرّ به بار مى آورد .

۸۸۲۳.امام على عليه السلام :سبكسرى را رها كن كه آن مايه عيب و ننگ آدمى است .

۸۸۲۴.امام على عليه السلام :جنگ افزار نابخردى سبكسرى است .

۸۸۲۵.امام على عليه السلام :سبكسرى [مايه] گناه و جنايت است .

۸۸۲۶.امام على عليه السلام :در نكوهش بصريان بعد از جنگ جمل ـ فرمود : سرزمين شما به آب نزديك است و از آسمان دور . عقل هايتان سبك و افكارتان سفيهانه است .

۸۸۲۷.امام على عليه السلامـ در نامه اى به بصريان ـنوشت : اگر تباه كارى ها و امور مُهلك و انديشه هاى سفيهانه و منحرف، شما را به مخالفت و دشمنى با من برانگيزد ، اينك من آماده سوار شدن بر اسبان خويشم و جهاز شترانم را بسته ام (آماده نبردم) .