۹۵۶۳.الإمامُ زينُ العابدينَ عليه السلامـ في دعائهِ ـ: فلَولا أنَّ الشَّيطانَ يَختَدِعُهُم عَن طاعَتِكَ ما عَصاكَ عاصٍ ، و لَو لا أنّهُ صَوَّرَ لَهُمُ الباطِلَ في مِثالِ الحَقِّ ما ضَلَّ عَن طَرِيقِكَ ضالٌّ ^۱ . ^۲

۹۵۶۴.الإمامُ الصّادقُ عليه السلام :لَمّا نَزَلَت هذهِ الآيَةُ : «وَ الَّذِينَ إِذا فَعَلُوا فاحِشَةً أَوْ ظَـلَمُوا أَنفُسَهُمْ ذَكَرُوا اللّهَ فَاسْتَغْفَرُوا لِذُنُوبِهِمْ وَ مَن يَغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلاَّ اللّهُ وَ لَمْ يُصِرُّوا عَلَى مَا فَعَلُوا وَ هُمْ يَعْلَمُونَ»^۳ صَعِدَ إبليسُ جَبَلاً بِمَكَّةَ يقالُ لَهُ : ثَورٌ ، فَصَرَخَ بِأعلى صَوتِهِ بعَفارِيتِهِ فاجتَمَعوا إلَيهِ ، فقالوا : يا سَيِّدَنا ، لِمَ دَعَوتَنا؟ قالَ : نَزَلَت هذهِ الآيةُ ، فَمَن لَها؟ فقامَ عِفريتٌ مِن الشَّياطينِ فقالَ: أنا لَها بِكذا و كذا، قالَ: لَستَ لَها ، فقامَ آخَرُ فقالَ مِثلَ ذلكَ ، فقالَ: لَستَ لَها ، فقالَ الوَسواسُ الخَنَّاسُ : أنا لَها ، قالَ : بما ذا ؟ قالَ : أعِدُهُم و اُمَنِّيهِم حتّى يُواقِعُوا الخَطيئةَ فإذا واقَعُوا الخَطِيئةَ أنسَيتُهُمُ الاِستِغفارَ ، فقالَ : أنتَ لَها ، فَوَكَّلَهُ بِها إلى يَومِ القِيامَةِ . ^۴

۹۵۶۳.امام زين العابدين عليه السلامـ در دعاى خود ـگفت : اگر شيطان با فريبكارى آنان را از طاعت تو باز نمى داشت ، هيچ معصيت كارى معصيت تو نمى كرد، و اگر او باطل را در لباس حق براى آنان در نمى آورد ، هيچ ره گم كرده اى راه تو را گم نمى كرد .

۹۵۶۴.امام صادق عليه السلام :وقتى آيه: «و آنان كه چون كار زشتى كنند ، يا بر خود ستم روا دارند ، خدا را به ياد مى آورند و براى گناهانشان آمرزش مى خواهند ـ و چه كسى جز خدا گناهان را مى آمرزد؟ ـ و بر آنچه مرتكب شده اند، با آنكه مى دانند [ كه گناه است ]پافشارى نمى كنند» نازل شد ، ابليس بالاى كوهى در مكّه ، به نام ثور ، رفت و با بلندترين فرياد خود ، ديوهايش را صدا زد . آنها جمع شدند و گفتند : سرورا! ما را براى چه فرا خواندى؟ ابليس گفت : اين آيه نازل شد . اكنون كدام يك از شما حريف آن هستيد؟ ديوى از شيطانها برخاست و گفت : من چنين و چنان مى كنم . ابليس گفت : تو حريف آن نيستى . ديگرى برخاست و همانند آن سخنان گفت . ابليس گفت : تو نيز از عهده بر نمى آيى . [ديوى به نام ]وسواس خنّاس گفت : من از عهده اش بر مى آيم . ابليس گفت : چگونه؟ او گفت : به آنان وعده و اميد [توبه و آمرزش] مى دهم تا آن كه مرتكب گناه شوند و چون به گناه در افتادند ، استغفار را از يادشان مى برم . ابليس گفت : تو حريف اين آيه هستى . پس او را تا روز قيامت مأمور [مقابله با] آن كرد .

(وَ قالَ الشَّيْطانُ لَمَّا قُضِيَ الْأَمْرُ إِنَّ اللّهَ وَعَدَكُمْ وَعْدَ الحَقِّ وَ وَعَدْتُّكُمْ فَأَخْلَفْتُكُمْ . . .). ^۱

(إِنَّ الَّذِينَ ارْتَدُّوا عَلَى أَدْبارِهِمْ مِنْ بَعْدِ ما تَبَيَّنَ لَهُمُ الهُدَى الشَّيْطانُ سَوَّلَ لَهُمْ وَ أَمْلَى لَهُمْ). ^۲

(انظر) الحشر : 16 ، 17 ، الأنفال : 48 ، الأنعام : 121 .

الحديث :

۹۵۵۸.الإمامُ عليٌّ عليه السلامـ لكميل بن زياد ـ: يا كُمَيلُ ، إنَّ إبليسَ لا يَعِدُ عن نفسِهِ ، و إنّما يَعِدُ عن رَبِّهِ لِيَحمِلَهُم على مَعصِيَتِهِ فَيُوَرِّطَهُم . ^۳

۹۵۵۹.عنه عليه السلام :اِعلَمُوا أنَّ الشَّيطانَ إنّما يُسَنِّي لَكُم طُرُقَهُ لِتَتّبِعُوا عَقِبَهُ . ^۴

۹۵۶۰.عنه عليه السلام :إنّ الشَّيطانَ يُسَنِّي لَكُم طُرُقَهُ ، و يُرِيدُ أن يَحُلَّ دِينَكُم عُقدَةً عُقدَةً ، و يُعطِيَكُم بالجَماعَةِ الفُرقَةَ. ^۵

۹۵۶۱.عنه عليه السلام :الشَّيطانُ مُوَكَّلٌ به [أي بالعَبدِ ]يُزَيِّنُ لَهُ المَعصيَةَ لِيَركَبَها ، و يُمَنِّيهِ التَّوبَةَ لِيُسَوِّفَها . ^۶

۹۵۶۲.عنه عليه السلامـ في سؤالِ السائلِ بأنْ يَصِفَ اللّهَ حَتّى كَأنّهُ يَراهُ عيانا ـ: فانظُرْ أيُّها السائلُ : فما دَلَّكَ القُرآنُ علَيهِ مِن صِفَتِهِ فائتَمَّ بهِ و استَضِئْ بِنُورِ هِدايَتِهِ ، و ما كَلَّفَكَ الشَّيطانُ عِلمَهُ ممّا ليسَ في الكتابِ علَيكَ فَرضُهُ و لا في سُنَّةِ النبيِّ صلى الله عليه و آله و الهُدى أثَرُهُ فَكِل عِلمَهُ إلى اللّهِ سبحانَهُ؛ فإنَّ ذلك مُنتَهى حَقِّ اللّهِ علَيكَ . ^۷

«چون كار از كار گذشت (داورى صورت گرفت) شيطان گويد : خدا به شما وعده درست داد و من به شما وعده دادم و خلف وعده كردم . . .» .

«بى گمان ، كسانى كه پس از آن كه [راه ]هدايت بر آنان روشن شد [به حقيقت] پشت كردند ، شيطان آنان را فريفت و به آرزوهاى دور و درازشان افكند» .

حديث :

۹۵۵۸.امام على عليه السلامـ به كميل بن زياد ـ: اى كميل! ابليس از طرف خود وعده نمى دهد ، بلكه از جانب پروردگارش وعده مى دهد تا آنان را به معصيت او وا دارد و در ورطه هلاكتشان افكند.

۹۵۵۹.امام على عليه السلام :بدانيد كه شيطان تنها راههاى خود را براى شما هموار مى كند تا در پى او روان شويد .

۹۵۶۰.امام على عليه السلام :همانا شيطان راههاى خود را براى شما آسان مى نمايند و مى خواهد گرههاى [محكمِ ]دين شما را يكى پس از ديگرى سست گرداند و به جاى اتحاد ، به شما تفرقه دهد .

۹۵۶۱.امام على عليه السلام :شيطان بر بنده گماشته شده است و معصيت را در نظرش مى آرايد تا مرتكب آن شود، و او را به توبه كردن اميدوار مى سازد تا آن را به تأخير اندازد .

۹۵۶۲.امام على عليه السلامـ در پاسخ به سؤال سائلى كه از اوصاف خداوند سؤال كرده بود بگونه اى كه او را ببيند ـ: اى پرسشگر! بنگر، هر يك از صفات خدا را كه قرآن به آن راهنماييت كرده است ، پيروى كن و از پرتو هدايت قرآن روشنايى برگير و آن صفاتى را كه شيطان، تو را به آموختن آن وا داشته و دانستن آن در كتاب (قرآن) بر تو واجب نشده و در سنّت پيامبر صلى الله عليه و آله و پيشوايان هدايت نيز اثرى از آنها نيست ، علم پيدا كردن به آن صفات را به خداوند سبحان وا گذار ؛ زيرا اين منتهاى حق خدا بر توست .