1714

التَّحذيرُ عَن رَدِّ السائِلِ

الكتاب :

وَ أَمَّا السّائِلَ فَلا تَنْهَرْ» . ^۱

الحديث :

۸۳۱۷.رسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله :لا تَرُدُّوا السائلَ و لَو بظِلفٍ مُحْرَقٍ . ^۲

۸۳۱۸.عنه صلى الله عليه و آله :لا تُخَيِّبْ راجِيَكَ فَيَمقُتَكَ اللّهُ و يُعادِيَكَ . ^۳

۸۳۱۹.عنه صلى الله عليه و آله :لا تَقطَعُوا على السائلِ مَسألَتَهُ فلَولا أنَّ المَساكينَ يَكذِبُونَ ما أفلَحَ مَن رَدَّهُم . ^۴

۸۳۲۰.عنه صلى الله عليه و آله :لَولا أنَّ السُّؤّالَ يَكذِبُونَ ما قَدُسَ مَن رَدَّهُم . ^۵

۸۳۲۱.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :لا تَرُدَّ سائلاً و لَو مِن شَطرِ حَبَّةِ عِنَبٍ أو شِقِّ تَمرَةٍ . ^۶

۸۳۲۲.عنه عليه السلامـ في مكارمِ أخلاقِ النبيِّ صلى الله عليه و آله ـ: ما سُئلَ شيئا قَطُّ فقالَ : لا ، و ما رَدَّ سائلاً حاجَةً إلاّ بها ، أو بمَيسورٍ مِن القَولِ . ^۷

1714

پرهيز از نوميد كردن سائل

قرآن :

«و اما سائل را از خود مران» .

حديث :

۸۳۱۷.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :سائل را نوميد برنگردانيد ، حتى اگر با پاچه سوخته [از گوسفندى ]باشد .

۸۳۱۸.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :كسى را كه به تو اميد بسته است ، نوميد مگردان كه به خشم و دشمنى خدا گرفتار مى آيى .

۸۳۱۹.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :خواهش سائل را رد نكنيد ؛ اگر دروغ گويى گدايان نبود ، دست رد زننده به سينه آنان هرگز رستگار نمى شد .

۸۳۲۰.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :اگر نبود كه سائلان (گدايان) دروغ مى گويند ، كسى كه آن ها را نوميد بر مى گردانْد، هرگز پاك نمى شد .

۸۳۲۱.امام على عليه السلام :سائل را دست خالى بر مگردان ، حتى اگر با نيم دانه اى از انگور يا خرما باشد .

۸۳۲۲.امام على عليه السلامـ در بيان خصلتهاى والاى پيامبر صلى الله عليه و آله ـفرمود : هرگز چيزى از آن حضرت خواسته نشد كه بگويد : نه . و دست رد بر سينه هيچ سائلى نزد، بلكه يا نيازش را برمى آورد، يا با زبان خوش جواب مى كرد .

1713

أدَبُ السُّؤالِ

۸۳۰۸.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :إذا أرَدتَ أن تُطاعَ فَاسألْ ما يُستَطاعُ . ^۱

۸۳۰۹.عنه عليه السلام :كَثرَةُ السُّؤالِ تُورِثُ المَلالَ . ^۲

۸۳۱۰.عنه عليه السلام :مَن سَألَ ما لا يَستَحِقُّ قُوبِلَ بِالحِرمانِ . ^۳

۸۳۱۱.الإمامُ الصّادقُ عليه السلام :لا تَسألْ مَن تَخافُ أن يَمنَعَكَ . ^۴

۸۳۱۲.عنه عليه السلام :ثلاثةٌ تُورِثُ الحِرمانَ : الإلحاحُ في المَسألَةِ ، و الغِيبةُ ، و الهُزءُ . ^۵

۸۳۱۳.عنه عليه السلام :مَن سَألَ فَوقَ قَدرِهِ استَحَقَّ الحِرمانَ . ^۶

۸۳۱۴.الإمامُ الرِّضا عليه السلام :مَن طَلَبَ الأمرَ مِن وَجهِهِ لَم يَزِلَّ ، فإن زَلَّ لَم تَخذُلْهُ الحِيلَةُ . ^۷

۸۳۱۵.الإمامُ الجوادُ عليه السلام :مَن أمَّلَ فاجِرا كانَ أدنى عُقُوبَتِهِ الحِرمانُ . ^۸

۸۳۱۶.عنه عليه السلام :مَن لَم يَعرِفِ المَوارِدَ ، أعيَتْهُ المَصادِرُ . ^۹

1713

آداب نياز خواهى

۸۳۰۸.امام على عليه السلام :اگر مى خواهى خواهشت برآورده شود ، چيزى بخواه كه در حدّ توان باشد .

۸۳۰۹.امام على عليه السلام :درخواستِ زياد ، ملال به بار مى آورد .

۸۳۱۰.امام على عليه السلام :هر كه چيزى خواهد كه استحقاق آن را ندارد، با ناكامى رو به رو شود .

۸۳۱۱.امام صادق عليه السلام :از كسى كه مى ترسى دست رد به سينه ات زند ، چيزى مخواه .

۸۳۱۲.امام صادق عليه السلام :سه چيز موجب محروميت است : پافشارى در درخواست ، غيبت و ريشخند كردن .

۸۳۱۳.امام صادق عليه السلام :هر كه بيش از قدر و اندازه خود درخواست كند ، سزاوار محروم شدن است .

۸۳۱۴.امام رضا عليه السلام :هر كه چيزى را از راهش بطلبد ، نلغزد و اگر هم بلغزد از پيدا كردن راهِ چاره فرو نماند .

۸۳۱۵.امام جواد عليه السلام :هر كه به نابكار اميد بندد ، كمترين سزايش ناكام شدن است .

۸۳۱۶.امام جواد عليه السلام :هر كس وروديها را نشناسد ، خروجيها او را به ستوه آورد .