2207

أجرُ تَداوُلِ الأيدِي فِي الصَّدَقاتِ

۱۰۵۸۸.رسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله :مَن مَشى بصَدَقةٍ إلى مُحتاجٍ كانَ له كَأجرِ صاحِبِها، مِن غَيرِ أن يَنقُصَ مِن أجرِهِ شَيءٌ . ^۱

۱۰۵۸۹.عنه صلى الله عليه و آله :مَن تَصَدَّقَ بصَدَقةٍ على رَجُلٍ مِسكينٍ كانَ لَهُ مِثلُ أجرِهِ، و لَو تَداوَلَها أربَعونَ ألفَ إنسانٍ ثُمّ وَصَلَت إلى المِسكينِ كانَ لَهُم أجرا كامِلاً . ^۲

۱۰۵۹۰.عنه صلى الله عليه و آله :لَو أنَّ الصَّدَقةَ جَرَت على يَدَيْ سَبعينَ ألفَ ألفِ إنسانٍ، كانَ أجرُ آخِرِهِم مِثلَ أجرِ أوَّلِـهِم . ^۳

۱۰۵۹۱.الإمامُ الصّادقُ عليه السلام :لَو جَرى ثَوابُ المَعروفِ على ثَمانينَ كَفّا لاَُجِرُوا كُلُّهُم، مِن غَيرِ أن يَنقُصَ مِن صاحِبِهِ مِن أجرِهِ شيئا . ^۴

(انظر) بحار الأنوار : 96 / 175 باب 20 .

2208

مَواردُ الصَّدَقةِ

الكتاب :

لِلْفُقَراءِ الَّذِينَ أُحْصِرُوا فِي سَبِيْلِ اللّهِ لا يَسْتَطِيْعُونَ ضَرْبا فِي الْأرْضِ يَحْسَبُهُمُ الْجاهِلُ أغْنِياءَ مِنَ التَّعَفُّفِ تَعْرِفُهُمْ بِسِيْماهُمْ لا يَسْألُونَ النَّاسَ إلْحافا وَ ما تُنفِقُوا مِن خَيرِ فَإنَّ اللّهَ بِهِ عَليمٌ». ^۵

2207

ثواب رساندن صدقات

۱۰۵۸۸.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :هركه صدقه اى را به نيازمندى رساند ، اجر صاحب آن صدقه را دارد و از اجر صدقه دهنده نيز چيزى كم نشود .

۱۰۵۸۹.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :هركه براى مستمندى صدقه اى گرد آورد ، اجرى همانند اجر صدقه دهنده دارد و اگر چهل هزار انسان هم آن صدقه را دست به دست كنند و سپس به دست مستمند برسد باز به همه آنها اجر كامل داده شود .

۱۰۵۹۰.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :اگر صدقه ميان هفتاد هزار هزار انسان دست به دست شود ، اجر آخرين نفرِ آنها، همانند اجر اوّلين نفرِ آنهاست.

۱۰۵۹۱.امام صادق عليه السلام :اگر صدقه هشتاد دست بگردد ، همه آنها اجر دارند، بى آن كه از اجر صاحب صدقه چيزى كاسته شود .

2208

مصارف صدقه

قرآن :

«اين صدقات از آنِ فقيرانى است كه در راه خدا فرو مانده اند و نمى توانند [براى كسب و كار] در زمين سفر كنند ، آدم بى خبر آن ها را ، از فرط مناعت ،
توانگر پندارد . آنان را به سيمايشان مى شناسى ، از مردم با اصرار چيز نمى خواهند . و هر مالى كه انفاق كنيد قطعاً خدا به آن داناست» .

۱۰۵۸۴.عنه عليه السلام :لَو أنّ رَجُـلاً أنفَقَ ما في يَدَيهِ في سَبيلٍ مِن سَبيلِ اللّهِ ما كانَ أحسَـنَ و لا وُفِّقَ، أ ليسَ يقولُ اللّهُ تعالى : «و لا تُلْقُوا بِأيْدِيكُم إلى التَّهْلُكَةِ و أحْسِنُوا إنَّ اللّهَ يُحِبُّ المُحْسِنِينَ»^۱ ؟! يَعني المُقتَصِدينَ . ^۲

۱۰۵۸۵.عنه عليه السلام :لا تَدخُـلْ لأِخِيـكَ في أمـرٍ مَضَرَّتُهُ علَيكَ أعظَمُ مِن مَنفَعَتِهِ لَهُ . ^۳

۱۰۵۸۶.الإمامُ الكاظمُ عليه السلام :لا تَبذُلْ لإِخوانِكَ مِن نفسِكَ ما ضَرُّهُ علَيكَ أكثَرُ مِن مَنفَعَتِهِ لَهُم . ^۴

۱۰۵۸۷.الدرّ المنثور عن ابن عباس :إنَّ نَفَرا مِن الصَّحابَةِ حينَ اُمِرُوا بالنَّفقَةِ في سَبيلِ اللّهِ أتَوا النبيَّ صلى الله عليه و آله فقالوا : إنّا لا نَدرِي ما هذه النَّفَقةُ التي اُمِرنا بها في أموالِنا فما نُنفِقُ مِنها ؟ فَأنزَلَ اللّهُ «و يَسْألُونَكَ ما ذا يُنْفِقُونَ قُلِ العَفْوَ» ، و كانَ قَبلَ ذلكَ يُنفِقُ مالَهُ حتّى ما يَجِدُ ما يَتَصَدَّقُ بهِ، و لا مالاً يَأكُلُ حتّى يُتَصَدَّقَ علَيهِ . ^۵

(انظر) الإسراف : باب 1791 .

۱۰۵۸۴.امام صادق عليه السلام :اگر مردى دار و ندار خود را در راهى از راههاى خدا انفاق كند ، كار پسنديده و موفقيت آميزى نكرده است؛ مگر نه اين كه خداوند متعال مى فرمايد : «با دستهايتان خود را به هلاكت ميندازيد و نيكى كنيد كه خداوند نيكوكاران را دوست دارد»؟ مقصود [از نيكوكاران ]افراد ميانه رو هستند.

۱۰۵۸۵.امام صادق عليه السلام :به خاطر برادرت دست به كارى مزن كه زيان آن كار براى تو ، بيش از سودش براى او باشد . ^۶

۱۰۵۸۶.امام كاظم عليه السلام :به برادرانت از خود، چيزى مبخش كه زيان آن براى تو بيشتر از سودش براى آنان است .

۱۰۵۸۷.الدرّ المنثورـ به نقل از ابن عباس ـ: هنگامى كه فرمان انفاق در راه خدا رسيد ، گروهى از صحابه نزد پيامبر صلى الله عليه و آله آمدند و عرض كردند : اين انفاقى كه فرمان يافته ايم تا از اموال خود بكنيم نمى دانيم چيست ؛ چقدر از آن را انفاق كنيم؟ پس خداوند اين آيه را نازل فرمود : «از تو مى پرسند چه انفاق كنند ، بگو : مازاد را» . تا پيش از اين آيه، مرد از مال خود چندان انفاق مى كرد كه ديگر چيزى پيدا نمى كرد تا صدقه بدهد و حتى غذايى براى خوردن خودش باقى نمى ماند به طورى كه به او صدقه مى دادند .