17
ميزان الحكمه ج 06

(انظر) بحار الأنوار : 71 / 33 ، 51 ، و ج 93/211 ، 214 .

2052

أصنافُ الشُّكرِ

۹۷۸۳.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :شُكرُ إلهِكَ بِطُولِ الثَّناءِ ، شُكرُ مَنْ فَوقَكَ بِصِدقِ الوَلاءِ ، شُكرُ نَظِيرِكَ بِحُسنِ الإخاءِ ، شُكرُ مَن دُونَكَ بِسَيْبِ العَطاءِ . ۱

2053

أدنَى الشُّكرِ

۹۷۸۴.مصباح الشريعةـ فيما نسبه إلى الصّادقِ عليه السلام ـ: أدنَى الشُّكرِ رُؤيَةُ النِّعمَةِ مِنَ اللّهِ مِن غَيرِ عِلّةٍ يَتَعَلَّقُ القَلبُ بها دُونَ اللّهِ و الرِّضا بما أعطاه، و أن لا تَعصِيَهُ بِنِعمَتِهِ و تُخالِفَهُ بِشيءٍ مِن أمرِهِ و نَهيِهِ بِسَبَبِ نِعمَتِهِ . ۲

(انظر) النعمة : باب 3850 .

2052

اقسام شكر

۹۷۸۳.امام على عليه السلام :شكر از پروردگارت با ثناى بسيار است ، و شكر از بالا دستِ خود با پيروى صادقانه ، و شكر همتايت با حُسن برادرى ، و شكر از فرو دستت با عطا و بخشش به او.

2053

كمترين سپاسگزارى

۹۷۸۴.مصباح الشريعةـ در آنچه به امام صادق عليه السلام نسبت داده است ـ: كمترين سپاسگزارى ، اين است كه انسان نعمت را [مستقيماً] از خدا بداند و جز او علّتى براى آن نداند و نيز به آنچه خداوند عطايش كرده ، خرسند باشد و با نعمت او مرتكب گناه وى نشود يا نعمت او را در راه مخالفت با هيچ يك از اوامر و نواهى خدا به كار نگيرد .

1.غرر الحكم : (۵۶۵۳ ، ۵۶۵۴ ، ۵۶۵۵ ، ۵۶۵۶) .

2.مصباح الشريعة : ۵۳ .


ميزان الحكمه ج 06
16

4 ـ العَمَلُ بِالعِلمِ

۹۷۷۸.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :شُكرُ المؤمِنِ يَظهَرُ في عَمَلِهِ ، شُكرُ المُنافِقِ لا يَتَجاوَزُ لِسانَهُ . ۱

۹۷۷۹.عنه عليه السلام :شُكرُ العالِمِ على عِلمِهِ : عَمَلُهُ بهِ ، و بَذلُهُ لِمُستَحِقِّهِ . ۲

5 ـ العَفوُ عِندَ القُدرَةِ عَلَى العَدوِّ

۹۷۸۰.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :إذا قَدَرتَ على عَدُوِّكَ فَاجعَلْ العَفوَ عَنهُ شُكرا لِلقُدرَةِ علَيهِ . ۳

6 ـ إستِكثارُ النِّعَمِ

۹۷۸۱.الإمامُ الباقرُ عليه السلام :اِستَكثِرْ لِنفسِكَ مِنَ اللّهِ قليلَ الرِّزقِ تَخَلُّصا إلى الشُّكرِ . ۴

2051

حَدُّ الشُّكرِ

۹۷۸۲.الكافي عن أبى بَصيرٍ :قلتُ لأبي عبدِ اللّهِ عليه السلام : هل لِلشُّكرِ حَدٌّ إذا فَعَلَهُ العَبدُ كانَ شاكِرا ؟ قالَ : نَعَم ، قلتُ : ما هُو ؟ قالَ : يَحمَدُ اللّهَ على كُلِّ نِعمَةٍ علَيهِ في أهلٍ و مالٍ ، و إن كانَ فيما أنعَمَ علَيهِ في مالِهِ حَقٌّ أدّاهُ ، و مِنهُ قولُهُ جلَّ و عزَّ : «سُبْحانَ الذِي سَخَّرَ لَنا هذا و ما كُنّا لَهُ مُقْرِنِينَ»۵ . ۶

4 ـ عمل كردن به دانش

۹۷۷۸.امام على عليه السلام :شكرگزارىِ مؤمن در كردار او آشكار مى شود، و شكرگزارىِ منافق از زبانش در نمى گذرد .

۹۷۷۹.امام على عليه السلام :شكرگزارىِ عالِم بر علمش عبارت است از: عمل كردنش به آن علم، و گذاشتن آن در اختيار سزامندانش .

5 ـ گذشت هنگام قدرت بر دشمن

۹۷۸۰.امام على عليه السلام :هر گاه بر دشمنت تسلّط يافتى ، گذشت از او را شكرانه چيره آمدنت بر وى قرار ده .

6 ـ دست كم نگرفتن نعمت

۹۷۸۱.امام باقر عليه السلام :روزى اندك خدا را براى خود ، فراوان شمار تا بدين وسيله شكرش را گزارده باشى .

2051

حدّ شكر

۹۷۸۲.الكافىـ به نقل از ابو بصير ـ: به امام صادق عليه السلام عرض كردم : آيا شكر را حدّى هست كه چون بنده آن را به جاى آورَد ، شاكر محسوب شود؟ حضرت فرمود : آرى . عرض كردم : آن حدّ چيست؟ فرمود : خدا را بر هر نعمتى كه در زمينه خانواده و مال به او مى دهد، شكر گويد و چنانچه در نعمتى كه به مال او مى دهد [براى خدا ]حقّى باشد، آن را بپردازد . اين است سخن خداوند عزّ و جلّ كه «پاك است خدايى كه اين [مركوب] را مسخّر ما كرد در حالى كه ما توان آن را نداشتيم» .

1.غرر الحكم : (۵۶۶۱ ـ ۵۶۶۲) .

2.غرر الحكم : ۵۶۶۷ .

3.نهج البلاغة : الحكمة ۱۱ .

4.تحف العقول : ۲۸۵ .

5.الزخرف : ۱۳ .

6.الكافي : ۲/۹۶/۱۲ .

  • نام منبع :
    ميزان الحكمه ج 06
    سایر پدیدآورندگان :
    شیخی، حمید رضا
    تعداد جلد :
    14
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1386
    نوبت چاپ :
    هفتم
تعداد بازدید : 583633
صفحه از 600
پرینت  ارسال به