(انظر) الأخ : باب 43 . الناس : باب3909.

2189

أخِلاّءُ المَرءِ

۱۰۴۸۹.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :إنَّ لِلمَرءِ المسلمِ ثلاثةَ أخِلاّءَ : فَخَلِيلٌ يقولُ لَهُ : أنا مَعكَ حيّا و مَيِّتا و هُو عَمَلُهُ ، و خليلٌ يقولُ لَهُ: أنا مَعَكَ حتّى تَموتَ و هُو مالُهُ ، فإذا ماتَ صارَ لِلوَرَثَةِ ، و خليلٌ يقولُ لَهُ : أنا معكَ إلى بابِ قَبرِكَ ثُمّ اُخَلِّيكَ و هُو وَلَدُهُ . ^۱

(انظر) القبر : باب 3213 .
العمل : باب 2892 .
كتاب الأعمال : باب 2916 .
عنوان 551 «الوقف» .

2189

دوستان انسان

۱۰۴۸۹.امام على عليه السلام :انسان مسلمان را سه دوست باشد : يك دوست به او مى گويد: من با تو هستم، زنده باشى يا مُرده؛ اين دوست همان عمل اوست؛ دوست ديگر به او مى گويد: من تا زمانى كه زنده هستى با تو هستم، آن همان مال و ثروت اوست كه پس از مرگش به وارثان مى رسد؛ و دوست سوم به او مى گويد: من تا لب گور با تو هستم، سپس از تو جدا مى شوم؛ او همان فرزند اوست .

۱۰۴۸۵.الإمامُ زينُ العابدينَ عليه السلام :أمّا حَقُّ الصاحِبِ : فَأن تَصحَبَهُ بِالتَفَضُّلِ و الإنصافِ ، و تُكرِمَهُ كما يُكرِمُكَ ، و لا تَدَعَهُ يَسبِقُ إلى مَكرُمةٍ ، فإن سَبَقَ كافَأتَهُ ، و تَوَدُّهُ كما يَوَدُّكَ ، و تَزجُرُهُ عمّا يَهُمُّ بهِ مِن مَعصيَةٍ ، و كُن علَيهِ رَحمَةً ، و لا تَكُن علَيهِ عَذابا . ^۱

۱۰۴۸۶.عنه عليه السلام :حَقُّ الخَلِيطِ أن لا تَغُرَّهُ، و لا تَغُشَّهُ، و لا تَخدَعَهُ، و تَتَّقِيَ اللّهَ تباركَ و تعالى في أمرِهِ . ^۲

۱۰۴۸۷.تنبيه الخواطر عن المفضّلِ بنِ عُمرَ الجُعفيُّ :دَخلتُ على أبي عبدِ اللّهِ عليه السلام فقالَ لي : مَن صَحِبَكَ ؟ فقلتُ : رَجُلٌ مِن إخواني ، قالَ : فما فَعَلَ ؟ فقلتُ : منذُ دَخَلتُ المَدينةَ لَم أعرِفْ مَكانَهُ ، فقالَ لي : أ ما عَلِمتَ أنَّ مَن صَحِبَ مُؤمنا أربَعينَ خُطوَةً سَألَهُ اللّهُ عَنهُ يومَ القِيامَةِ ؟! ^۳

(انظر) المجالسة : باب 533 .
المحبّة : باب 659 .

2188

طَبَقاتُ الأصدِقاءِ

۱۰۴۸۸.الإمامُ الصّادقُ عليه السلام :إنَّ الذينَ تَراهُم لَكَ أصدِقاءَ إذا بَلَوتَهُم وَجَدتَهُم على طَبَقاتٍ شَتّى : فمِنهُم كالأسَدِ في عِظَمِ الأكلِ و شِدَّةِ الصَّولَةِ ، و مِنهُم كالذِّئبِ في المَضَرَّةِ ، و مِنهُم كالكَلبِ في البَصبَصَةِ ، و مِنهُم كالثَّعلَبِ في الرَّوَغانِ و السَّرِقَةِ ، صُوَرُهُم مُختَلِفَةٌ و الحِرفَةُ واحِدَةٌ ، ما تَصنَعُ غدا إذا تُرِكتَ فَردا وَحيدا لا أهلَ لكَ و لا وَلَدَ ، إلاّ اللّهَ رَبَّ العالَمِينَ ؟! ^۴

۱۰۴۸۵.امام زين العابدين عليه السلام :حقّ همنشين اين است كه با او به فضل و انصاف رفتار كنى و به اندازه اى كه احترامت مى كند، احترامش كنى . اجازه ندهى در هيچ بخششى پيشدستى كند و اگر پيشدستى كرد جبران كنى، همان قدر كه دوست دارد دوستش بدارى، اگر تصميم به گناهى گرفت او را از آن بازدارى، براى او مايه رحمت و مهر باش و باعث عذاب او مباش .

۱۰۴۸۶.امام زين العابدين عليه السلام :حقّ كسى كه با تو رفت و آمد دارد اين است كه او را نفريبى، با او يكرنگ باشى، او را گول نزنى و نسبت به او از خداوند تبارك و تعالى بترسى .

۱۰۴۸۷.تنبيه الخواطرـ به نقل از مفضّل بن عمر جعفى ـ: در برگشت [از سفر] خدمت امام صادق عليه السلام رسيدم حضرت فرمود : چه كسى همسفرت بود؟ عرض كردم : مردى از برادرانم . حضرت پرسيد: پس او چه شد؟ عرض كردم : از وقتى وارد مدينه شده ام، نمى دانم كجاست . حضرت فرمود : مگر نمى دانى كه هر كس با مؤمنى چهل گام همسفر شود، خداوند در روز قيامت راجع به او از وى مى پرسد .

2188

دوستان چند طبقه اند

۱۰۴۸۸.امام صادق عليه السلام :كسانى را كه دوست مى شمارى، اگر امتحانش كنى مى بينى كه چند طبقه اند: بعضى از آنان مانند شير، پُر خور و درنده خويند، برخى مانند گرگ، زيانبارند، برخى مانند سگ دم مى جنبانند (چاپلوسند)، برخى مانند روباه، حيله گر و دزدند، شكلهايشان مختلف است، اما كارشان يكى است . فرداى قيامت كه يكّه و تنها مانى و تو را نه زنى باشد و نه فرزندى، جز خداوند، آن پروردگار جهانيان، چه خواهى كرد؟