(انظر) الإحسان : باب 874 .

2213

التَّصَدُّقُ عَلَى المُذنِبِ لِتَحصينِهِ عَنِ المَعصِيَةِ

۱۰۶۱۴.رسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله :قالَ رَجُلٌ : لأَتَصَدَّقَنَّ الليلةَ بصَدَقةٍ ، فَخَرَجَ بصَدَقَتِهِ فَوَضَعَها في يدِ سارِقٍ، فَأصبَحُوا يَتَحَدَّثُونَ : تَصَدَّقَ الليلةَ على سارِقٍ ! فقالَ : اللّهُمَّ لكَ الحَمدُ، على سارقٍ ! لأَتَصَدَّقَنَّ بصَدَقةٍ، فَخَرَجَ بصَدَقتِهِ فَوَضَعَها في يدِ زانيَةٍ ، فَأصبَحُوا يَتَحَدَّثُونَ : تَصَدَّقَ الليلةَ على زانيَةٍ ! فقالَ : اللّهُمَّ لكَ الحَمدُ ، على زانيَةٍ ! لأَتَصَدَّقَنَّ بصَدَقةٍ، فَخَرَجَ بصدقتِهِ فَوَضَعَها في يدِ غَنَيٍّ، فَأصبَحُوا يَتَحَدَّثُونَ : تَصَدَّقَ على غَنِيٍّ ! فقالَ : اللّهُمّ لكَ الحَمدُ ، على سارقٍ و على زانيةٍ و على غَنِيٍّ!
فَأتى فقيلَ لَهُ : أمّا صَدَقَتُكَ على سارقٍ فَلَعَلَّهُ أن يَستَعِفَّ عن سَرقَتِهِ، و أمّا على الزانيَةِ فلعلَّها أن تَستَعِفَّ عن زِناها، و أمّا الغَنِيُّ فَلَعَلَّهُ أن يَعتَبِرَ فَيُنفِقَ ممّا أعطاهُ اللّهُ . ^۱

2213

صدقه دادن به گنهكار براى حفظ او از معصيت

۱۰۶۱۴.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :مردى گفت : امشب حتماً صدقه اى مى دهم و آنگاه از منزل خارج شد و صدقه اش را برد و در دست دزدى گذاشت . صبح كه شد مردم مى گفتند: ديشب به يك دزد صدقه داده است! او گفت : خدايا! شكر، صدقه ام به دست دزد افتاد [و هدر رفت]! امشب صدقه ديگرى مى دهم ، پس صدقه اش را برد و [ندانسته ]در دست زن بد كاره اى گذاشت . صبح كه شد مردم مى گفتند: ديشب به زناكارى صدقه داده است! او گفت : خدايا! شكر، صدقه ام به دست زانيه اى افتاد. امشب صدقه ديگرى مى دهم ، پس صدقه اش را برد و در دست يك توانگر گذاشت . باز صبح مردم از صدقه دادن او به يك توانگر سخن گفتند . مرد گفت : خدايا! شكر، صدقه ام به دست دزدى و زانيه اى و توانگرى افتاد .
پس ، بازگشت . [كسى از حكمت كار او آگاه بود در توجيه اقدام او به او گفت: ]آن صدقه ات كه به دست دزد رسيد، بدان سبب بود كه شايد از سرقت دست بردارد و آن صدقه كه به دست زن بد كاره افتاد ، براى آن بود كه بلكه از زنا دادن خوددارى كند و آن صدقه كه به دست توانگر رسيد ، از آن رو بود كه بلكه عبرت گيرد و از آنچه خداوند عطايش كرده است انفاق كند .

2211

أدَبُ العَطاءِ

۱۰۶۰۶.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :المَطلُ عَذابُ النَّفسِ . ^۱

۱۰۶۰۷.عنه عليه السلام :المَطلُ و المَنُّ مُنَكِّدا الإحسانِ . ^۲

۱۰۶۰۸.عنه عليه السلام :المَطلُ أحَدُ المَنعَينِ . ^۳

۱۰۶۰۹.عنه عليه السلام :آفَةُ العَطاءِ المَطلُ . ^۴

۱۰۶۱۰.عنه عليه السلام :ما أنجَزَ الوَعدَ مَن مَطَلَ بهِ . ^۵

۱۰۶۱۱.عنه عليه السلام :أولَى الناسِ بِالاصطِناعِ : مَن إذا مُطِلَ صَبَرَ، و إذا مُنِعَ عَذَرَ، و إذا اُعطِيَ شَكَرَ . ^۶

۱۰۶۱۲.عنه عليه السلام :شَرُّ النَّوالِ ما تَقَدَّمَهُ المَطلُ و تَعَقَّبَهُ المَنُّ . ^۷

2212

صَدَقَةُ الكافِرِ

۱۰۶۱۳.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :الصَّدَقةُ جُنَّةٌ عَظيمَةٌ و حِجابٌ لِلمُؤمِنِ مِن النارِ، و وِقايَةٌ للكافِرِ مِن تَلَفِ المالِ و يُعَجِّلُ لَهُ الخَلَفَ و يَدفَعُ السُّقمَ عن بَدَنِهِ ، و ما لَهُ في الآخِرَةِ مِن نَصيبٍ . ^۸

2211

آداب دهش

۱۰۶۰۶.امام على عليه السلام :تعلّل ورزيدن [در احسان و دهش] شكنجه روح است .

۱۰۶۰۷.امام على عليه السلام :تعلّل ورزيدن و منّت نهادن ، احسان را ناگوار مى كنند .

۱۰۶۰۸.امام على عليه السلام :امروز و فردا كردن، خود يك نوع خوددارى از دهش است .

۱۰۶۰۹.امام على عليه السلام :آفت دهش، امروز و فردا كردن است .

۱۰۶۱۰.امام على عليه السلام :كسى كه در انجام وعده تأخير كند، [در حقيقت] آن را به جاى نياورده است .

۱۰۶۱۱.امام على عليه السلام :سزاوارترين مردم به خوبى ، كسى است كه اگر در وعده احسانى كه به او داده شده، تأخير شود ، صبر كند و اگر به آن وعده عمل نشد ، معذور بدارد و اگر به او عطايى شد ، سپاسگزارى كند .

۱۰۶۱۲.امام على عليه السلام :بدترين بخشش آن است كه با تأخير انجام گيرد و به دنبالش منّت باشد .

2212

صدقه كافر

۱۰۶۱۳.امام على عليه السلام :صدقه مؤمن سپرى بزرگ و حجابى است براى او در برابر آتش ، و صدقه كافر، دارايى او را از تلف شدن حفظ مى كند و عوض آن در همين دنيا به او داده مى شود و بيمارى ها را از جسم وى دور مى گرداند ، اما در آخرت نصيبى ندارد .