(انظر) النساء : 167، الأنعام : 140، الأعراف : 101، 149، غافر : 35، يونس : 74 .

الحديث :

۱۱۲۱۳.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :لِكُلِّ ضَلَّةٍ عِلَّةٌ، و لِكُلِّ ناكِثٍ شُبهَةٌ . ^۱

۱۱۲۱۴.عنه عليه السلام :ألاَ و إنّ شَرائعَ الدِّينِ واحِدَةٌ، و سُبُلَهُ قاصِدَةٌ، مَن أخَذَ بها لَحِقَ و غَنِمَ، و مَن وَقَفَ عَنها ضَلَّ و نَدِمَ . ^۲

۱۱۲۱۵.عنه عليه السلامـ مِن كتابهِ إلى معاويةَ ـ: أمّا بعدُ فقد أتَتنِي مِنكَ مَوعِظَةٌ مُوَصَّلَةٌ، و رسالَةٌ مُحَبَّرةٌ، نَمَّقتَها بضَلالِكَ، و أمضَيتَها بِسُوءِ رَأيِكَ ، و كتابُ امرِئٍ ليسَ لَهُ بَصَرٌ يِهدِيهِ، و لا قائدٌ يُرشِدُهُ، قد دَعاهُ الهَوى فَأجابَهُ، و قادَهُ الضَّلالُ فَاتَّبَعَهُ، فَهَجَرَ لاغِطا، و ضَلَّ خابِطا . ^۳

۱۱۲۱۶.عنه عليه السلام :اُنظُرُوا أهلَ بَيتِ نَبِيِّكُم فَالْزَمُوا سَمْتَهُم ......... لا تَسبِقُوهُم فَتَضِلُّوا، و لا تَتَأخَّرُوا عَنهُم فَتَهلِكُوا . ^۴

حديث :

۱۱۲۱۳.امام على عليه السلام :هر ضلالتى ، علّتى دارد و براى هر پيمان شكنى ، شبهه اى است .

۱۱۲۱۴.امام على عليه السلام :بدانيد كه شرايع دين يكنواخت است و راههايش مستقيم . هركه در اين راهها قدم گذاشت [به هدف ]رسيد و سود برد و هركه از پيمودن آنها باز ايستاد، گمراه و پشيمان شد.

۱۱۲۱۵.امام على عليه السلامـ در نامه خود به معاويه ـنوشت : اما بعد ، اندرزنامه اى وصله پينه شده ، و نامه اى مطنطن از تو به من رسيد ؛ نامه اى كه با گمراهى خود آن را آراسته اى و از روى بد سگالى براى من فرستاده اى . اين نامه مردى است كه نه ديده اى دارد كه راه را نشانش دهد و نه رهبرى دارد كه راهنماييش كند ؛ بلكه هواى نفْس او را فرا خوانده و او به دعوت آن پاسخ مثبت داده و گمراهى، زمامش را برگرفته و او در پى آن روان شده است و از اين رو سخنان ياوه مى بافد و گمراه و خطاكار است .

۱۱۲۱۶.امام على عليه السلام :به اهل بيت پيامبرتان بنگريد و از راه و روش آنان جدا نشويد ......... از آنان پيشى نگيريد كه گمراه مى شويد و از ايشان عقب نمانيد كه به هلاكت مى افتيد .

۱۱۲۱۲.عنه عليه السلام :قد خاضُوا بِحارَ الفِتَنِ، و أخَذُوا بالبِدَعِ دُونَ السُّنَنِ، و أرَزَ المُؤمِنونَ، و نَطَقَ الضالُّونَ المُكَذِّبونَ . ^۱

(انظر) الاختلاف : باب 1054 .

2346

موجِباتُ الضَّلاَلَةِ

الكتاب :

أَمْ تُرِيْدُونَ أنْ تَسْأَلُوا رَسُوْلَكُمْ كَما سُئِلَ مُوسَى مِن قَبْلُ وَ مَنْ يَتَبَدَّلِ الكُفْرَ بِالاْءيْمانِ فَقَدْ ضَلَّ سَواءَ السَّبِيلِ». ^۲

إنَّ اللّهَ لا يَغْفِرُ أنْ يُشْرَكَ بِهِ وَ يَغْفِرُ ما دُوْنَ ذلِكَ لِمَنْ يَشاءُ وَ مَنْ يُشْرِك بِاللّهِ فَقَدْ ضَلَّ ضَلالاً بَعِيدا». ^۳

وَ مَنْ يَكْفُرْ بِاللّهِ وَ مَلائِكَتِهِ وَ كُتُبِهِ وَ رُسُلِهِ وَ اليَوْمِ الآخِرِ فَقَدْ ضَلَّ ضَلالاً بَعِيْدا». ^۴

وَ ما كانَ لِمُؤمِنٍ وَ لا مُؤمِنَةٍ إذا قَضَى اللّهُ وَ رَسُولُهُ أمْرا أنْ يَكُونَ لَهُمُ الخِيَرَةُ مِنْ أمْرِهِمْ وَ مَنْ يَعْصِ اللّهَ وَ رَسُولَهُ فَقَدْ ضَلَّ ضَلالاً مُبِيْنا». ^۵

أ فَرَأيْتَ مَنِ اتَّخَذَ إِلهَهُ هَواهُ وَ أضَلَّهُ اللّهُ عَلَى عِلمٍ وَ خَتَمَ عَلَى سَمْعِهِ وَ قَلْبِهِ وَ جَعَلَ عَلَى بَصَرِهِ غِشاوَةً فَمَنْ يَهْدِيهِ مِنْ بَعْدِ اللّهِ أ فَلاَ تَذَكَّرُونَ». ^۶

۱۱۲۱۲.امام على عليه السلام :در درياهاى فتنه ها فرو رفتند و بدعتها را گرفته ، سنّتها را فرو گذاشتند . مؤمنان، گوشه نشين گشته و گمراهانِ تكذيبگر ، زبان گشودند .

2346

موجبات گمراهى

قرآن :

«مگر مى خواهيد از پيامبرتان همان را بخواهيد كه سابقاً از موسى خواسته شد؟ هركه كفر را جايگزين ايمان كند به تحقيق راه هدايت را گم كرده».

«خداوند شرك به خود را نمى بخشد و كمتر از آن را بر هر كه خواهد ، مى بخشد و هر كس به خدا شرك آورد ، هر آينه بسيار گمراه شده است» .

«و هركه خدا و فرشتگان و كتابها و فرستادگان او و روز جزا را منكر شود ، بسيار گمراه شده است» .

«هيچ مرد و زن مؤمنى را نرسد كه وقتى خدا و پيامبرش به چيزى فرمان دهند ، براى آنها در كارشان اختيارى باشد و هركه نافرمانى خدا و پيامبر او كند ، قطعاً به گمراهى آشكارى افتاده است» .

«پس آيا ديدى كسى را كه هوس خود را معبود خويش گرفت و با آن كه مى دانست ، خدا او را گمراه گردانيد و بر گوش و دلش مهر نهاد و بر ديده اش پرده افكند ؛ پس از خدا ، كه هدايتش خواهد كرد؟ چرا پند نمى گيريد؟» .