2112

حُدودُ المَشورَةِ

۱۰۰۴۶.الإمامُ الصّادقُ عليه السلام :إنّ المَشورَةَ لا تكونُ إلاّ بِحُدُودِها الأربَعةِ ......... فأوَّلُها أن يكونَ الذي تُشاوِرُهُ عاقِلاً ، و الثانيةُ أن يَكونَ حُرّا مُتَدَيِّنا ، و الثالثةُ أن يكونَ صَديقا مُواخِيا ، و الرابعةُ أن تُطلِعَه على سِرِّكَ فَيكونَ عِلمُهُ بهِ كَعِلمِكَ ثُمّ يُسِرَّ ذلكَ و يَكتُمَهُ . ^۱

2113

الحَثُّ عَلى إرشادِ المُستَشيرِ

۱۰۰۴۷.رسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله :تَصَدَّقُوا على أخِيكُم بِعِلمٍ يُرشِدُهُ و رَأيٍ يُسَدِّدُهُ . ^۲

۱۰۰۴۸.الإمامُ زينُ العابدينَ عليه السلام :إرشادُ المُستَشِيرِ قَضاءٌ لِحَقِّ النِّعمَةِ . ^۳

۱۰۰۴۹.عنه عليه السلام :حَقُّ المُستَشيرِ إنْ عَلِمتَ أنَّ لَهُ رَأيا ^۴ أشَرتَ علَيهِ ، و إن لَم تَعلَمْ أرشَدتَهُ إلى مَن يَعلَمُ . ^۵

2112

مرزهاى مشورت

۱۰۰۴۶.امام صادق عليه السلام :مشورت جز با مرزهاى چهارگانه آن صحيح نيست . . . نخستين مرز آن اين است كه كسى كه با او مشورت مى كنى خردمند باشد ، دوم اين كه آزاده و متدين باشد ، سوم اين كه دوست و برادر وار باشد، و چهارم اين كه راز خود را به او بگويى و او به اندازه خودت از آن راز آگاه باشد ، اما آن را بپوشاند و به كسى نگويد .

2113

تشويق به راهنمايى كردن مشورت خواه

۱۰۰۴۷.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :با دانشى كه برادر [دينى ]شما را راهنمايى مى كند و با نظرى كه راه درست را به او نشان مى دهد ، به وى صدقه بدهيد .

۱۰۰۴۸.امام زين العابدين عليه السلام :راهنمايى كردن مشورت خواه ، گزاردن حق نعمت است .

۱۰۰۴۹.امام زين العابدين عليه السلام :حق مشورت كننده اين است ، كه اگر براى راهنمايى او نظرى دارى ، راهنماييش كنى و اگر اطلاعى نداشته باشى او را به كسى كه [در آن زمينه ]آگاهى دارد ، راهنمايى كنى .

۱۰۰۳۸.عنه عليه السلام :أفضَلُ مَن شاوَرتَ ذو التَّجارِبِ . ^۱

۱۰۰۳۹.عنه عليه السلام :خَيرُ مَن شاوَرتَ ، ذَوُو النُّهى و العِلمِ و اُولو التَّجارِبِ و الحَزمِ . ^۲

۱۰۰۴۰.عنه عليه السلام :شاوِر في حَدِيثِكَ الذينَ يَخافُونَ اللّهَ . ^۳

۱۰۰۴۱.عنه عليه السلام :شاوِرْ في اُمورِكَ الذينَ يَخشَونَ اللّهَ تَرشُدْ . ^۴

۱۰۰۴۲.الإمامُ الصّادقُ عليه السلام :شاوِرْ في أمرِكَ الذينَ يَخشَونَ اللّهَ عَزَّ و جلَّ . ^۵

2111

استِشارَةُ الأعداءِ

۱۰۰۴۳.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :اِستَشِرْ أعداءَكَ تَعرِفْ مِن رَأيِهِم مِقدارَ عَداوَتِهِم و مَواضِعَ مَقاصِدِهِم . ^۶

۱۰۰۴۴.عنه عليه السلام :اِستَشِرْ عَدُوَّكَ العاقِلَ ، و احذَرْ رَأيَ صَديقِكَ الجاهِلِ . ^۷

۱۰۰۴۵.الإمامُ الباقرُ عليه السلام :اِتَّبِعْ مَن يُبكِيكَ و هُو لكَ ناصِحٌ ، و لا تَتَّبِعْ مَن يُضحِكَكَ و هُو لكَ غاشٌّ . ^۸

۱۰۰۳۸.امام على عليه السلام :بهترين كسان براى مشورتِ تو ، افراد با تجربه هستند .

۱۰۰۳۹.امام على عليه السلام :بهترين كسان براى مشورت ، صاحبان خرد و دانشند و افراد با تجربه و دورانديش .

۱۰۰۴۰.امام على عليه السلام :در گفتارِ خود با كسانى مشورت كن كه از خدا مى ترسند .

۱۰۰۴۱.امام على عليه السلام :در كارهاى خود با افراد خدا ترس مشورت كن تا راه درست را بيابى .

۱۰۰۴۲.امام صادق عليه السلام :در كار خود با كسانى مشورت كن كه از خداوند عزّ و جلّ مى ترسند .

2111

مشورت با دشمنان

۱۰۰۴۳.امام على عليه السلام :با دشمنانت مشورت كن تا از نظرشان به اندازه عداوت و هدف و مقصودشان پى برى .

۱۰۰۴۴.امام على عليه السلام :با دشمن داناىِ خود مشورت كن و از نظر دوستِ نادان خود بپرهيز .

۱۰۰۴۵.امام باقر عليه السلام :از كسى كه تو را بگرياند ، امّا با تو صادق باشد، پيروى كن، و از كسى كه تو را بخنداند ، اما با تو يكرنگ نباشد ، پيروى مكن .