۱۲۳۰۷.الإمامُ الكاظمُ عليه السلام :مَن لَم يَعقِلْ عَنِ اللّهِ لَم يَعقِدْ قَلبَهُ عَلى مَعرِفةٍ ثابِتَةٍ يُبصِرُها و يَجِدُ حَقيقَتَها في قَلبِهِ . ^۱

2548

المَعرِفَةُ وَ الضَّلالَةُ

۱۲۳۰۸.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :رُبَّ مَعرِفةٍ أدَّت إلى تَضليلٍ . ^۲

۱۲۳۰۹.عنه عليه السلام :رُبَّ عِلمٍ أدّى إلى مَضَلَّتِكَ . ^۳

(انظر) عنوان 314 «الضلالة» .
العلم : أبواب 2834 ، 2835 ، 2837 ، 2843 ،
2844 ، 2860 ، 2861 ، 2863 ، 2864 ، 2871 .

2549

لِقاحُ المَعرِفَةِ

۱۲۳۱۰.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :العِلمُ لِقاحُ المَعرِفَةِ . ^۴

۱۲۳۱۱.عنه عليه السلام :لِقاحُ المَعرِفةِ دِراسَةُ العِلمِ ، لِقاحُ العِلمِ التَّصَوُّرُ و الفَهمُ . ^۵

۱۲۳۱۲.الإمامُ الحسينُ عليه السلام :دِراسَةُ العِلمِ لِقاحُ المَعرِفةِ . ^۶

۱۲۳۰۷.امام كاظم عليه السلام :هركه علم خود را از خدا [از طريق كتاب و سنّت] نگيرد، دلش با شناختى استوار، كه آن را ببيند و حقيقتش را در قلب خويش بيابد، گره نخورد.

2548

شناخت و گمراهى

۱۲۳۰۸.امام على عليه السلام :بسا شناختى كه به گمراه كردن منتهى شود.

۱۲۳۰۹.امام على عليه السلام :بسا دانشى كه به گمراهى تو منجر شود.

2549

بارور شدن شناخت

۱۲۳۱۰.امام على عليه السلام :دانش، بارور شدن شناخت است.

۱۲۳۱۱.امام على عليه السلام :بارور شدن شناخت به تحصيل دانش است؛ بارور شدن دانش به تصوّر و فهم [درست و دقيق آن ]است.

۱۲۳۱۲.امام حسين عليه السلام :تحصيل دانش، سبب بارورى شناخت است.

۱۲۳۰۴.الإمامُ الصّادقُ عليه السلام :لا يَقبَلُ اللّهُ عَمَلاً إلاّ بِمَعرِفَةٍ ، و لا مَعرِفَةً إلاّ بِعَمَلٍ ، فمَن عَرَفَ دَلَّتهُ المَعرِفَةُ عَلَى العَمَلِ ، و مَن لَم يَعمَلْ فلا مَعرِفَةَ لَهُ . ^۱

۱۲۳۰۵.عنه عليه السلام :إنَّكُم لا تَكونونَ صالِحينَ حتّى تَعرِفوا ، و لا تَعرِفونَ حتّى تُصَدِّقوا ، و لا تُصَدِّقونَ حتّى تُسَلِّموا أبوابا أربَعَةً . ^۲

(انظر) العلم : باب 2842 . الاستقامة : باب 3379 .
صعنوان 369 «العمل» .

2547

المَعرِفَةُ الثّابِتَةُ

۱۲۳۰۶.الإمامُ الصّادقُ عليه السلام :مَن كانَت لَهُ حَقيقَةٌ ثابِتةٌ لَم يَقُم عَلى شُبهَةٍ هامِدَةٍ ؛ حتّى يَعلَمَ مُنتَهى الغايَةِ ، و يَطلُبَ الحادِثَ مِن النّاطِقِ عَنِ الوارِثِ ، و بِأيِّ شَيءٍ جَهِلتُم ما أنكَرتُم ، و بِأيِّ شَيءٍ عَرَفتُم ما أبصَرتُم إن كُنتُم مُؤمِنينَ . ^۳

۱۲۳۰۴.امام صادق عليه السلام :خداوند هيچ عملى را جز با شناخت نپذيرد و هيچ شناختى را جز با عمل. پس هركه شناخت پيدا كند، آن شناخت او را به عمل رهنمون شود و كسى كه عمل نكند، شناخت ندارد.

۱۲۳۰۵.امام صادق عليه السلام :شما نيكو كردار نيستيد، مگر آن گاه كه شناخت پيدا كنيد و به شناخت نمى رسيد، مگر آن گاه كه تصديق كنيد و تصديق نمى كنيد، مگر آن گاه كه به ابواب چهارگانه ^۴ گردن نهيد.

2547

شناخت استوار

۱۲۳۰۶.امام صادق عليه السلام :كسى كه از يك حقيقت (ايمان خالص) استوار برخوردار باشد، بر شبهه اى باطل و پوسيده تكيه نكند، تا اينكه نقطه پايان [آن و پيامدهاى فاسدش ]را بداند [و دريابد كه حق در فراسوى آن شبهه است] و [حكم] آنچه را پديد مى آيد، از كسى طلب كند كه از سوى وارث علم رسول خدا صلى الله عليه و آله سخن مى گويد. و [بداند كه] به چه سبب آنچه را ]از ولايت و حكومت ستمگران] انكار مى كنيد، به رسميت نمى شناسيد و آنچه را [از ولايت امام عادل ]نسبت به آن بصيرت داريد، به رسميت مى شناسيد ، اگر مؤمن هستيد [مى دانيد كه آنچه گفتيم، واقعيتى است كه در آن شكّى نيست].