۱۲۴۱۱.الإمامُ الكاظمُ عليه السلامـ لَمّا سُئلَ عَن أدنَى المَعرِفةِ ـ: الإقرارُ بأنَّهُ لا إلهَ غَيرُهُ ، و لا شِبهَ لَهُ و لا نَظيرَ و أنَّهُ قَديمٌ ، مُثبَتٌ ، مَوجودٌ ، غَيرُ فَقيدٍ ، و أنَّهُ لَيسَ كَمِثلِه شَيءٌ . ^۱

۱۲۴۱۲.عنه عليه السلامـ لَمّا سُئلَ عَمّا لا تُجزِئُ مَعرِفةُ الخالِقِ بِدونِهِ ، فَكَتَبَ ـ: لَيسَ كَمِثلِهِ شَيءٌ و لَم يَزَلْ سَميعا و عَليما و بَصيرا ، و هُوَ الفَعّالُ لِما يُريدُ . ^۲

(انظر) بحار الأنوار : 3 / 267 باب 10 . الإيمان : باب 288 .

2572

حَقُّ المَعرِفَةِ

۱۲۴۱۳.مشكاة الأنوار :جاءَ أعرابِيٌّ إلَى النَّبِيِّ صلى الله عليه و آله فقالَ : يا رَسولَ اللّهِ ، عَلِّمْني مِن غَرائبِ العِلمِ .
قالَ : ما صَنَعتَ في رَأسِ العِلمِ حتّى تَسألَ عَن غَرائبِهِ ؟ !
قالَ الأعرابِيُّ : و ما رَأسُ العِلمِ يا رَسولَ اللّهِ ؟ قالَ : مَعرِفةُ اللّهِ حَقَّ مَعرِفَتِهِ، فقالَ الأعرابِيُّ : ما مَعرِفةُ اللّهِ حَقَّ مَعرِفتِهِ ؟ قالَ : أن تَعرِفَهُ بِلا مِثلٍ و لا شِبهٍ و لا نِدٍّ، و أنَّهُ واحِدٌ أحَدٌ ، ظاهِرٌ باطِنٌ ، أوَّلٌ آخِرٌ ، لا كُفوَ لَهُ و لا نَظيرَ لَهُ ، فذلكَ حَقُّ مَعرِفتِهِ . ^۳

۱۲۴۱۱.امام كاظم عليه السلامـ در پاسخ به سؤال از كمترين مرتبه شناخت ـفرمود : اقرار به اين كه خدايى جز او نيست و مانند و همتا ندارد و قديم است، [وجودش] ثابت و قطعى است، موجود (معلوم) است و مفقود نيست و هيچ چيزى مانند او نباشد.

۱۲۴۱۲.امام كاظم عليه السلامـ در پاسخ به سؤال از معرفتى كه به كمتر از آن شناخت آفريدگار حاصل نشود ـفرمود : [اين كه بدانى ]چيزى مانند او نيست، و هميشه شنوا و دانا و بينا بوده است و هر كارى كه بخواهد، مى كند.

2572

حقّ شناخت خدا

۱۲۴۱۳.مشكاة الأنوار :عربى باديه نشين نزد پيامبر صلى الله عليه و آله آمد و عرض كرد: اى رسول خدا! از شگفتيهاى دانش مرا چيزى بياموز.
پيامبر صلى الله عليه و آله فرمود: با اصل دانش چه كرده اى كه از شگفتيهاى آن مى پرسى؟
باديه نشين پرسيد: اصل دانش چيست اى رسول خدا؟ فرمود: خدا را آن گونه كه سزاست شناختن. عرض كرد: شناخت خدا آن گونه كه سزاست چگونه است؟ فرمود: اين كه او را بى مثل و مانند و شبيه بدانى و اين كه او يگانه و يكتا و پيدا و ناپيدا و اوّل و آخر [عالم هستى ]است و همتا و همسانى ندارد. اين است حقّ شناخت او.

2570

خَصائِصُ العارِفينَ

۱۲۴۰۴.رسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله :لِكُلِّ شَيءٍ مَعدِنٌ ، و مَعدِنُ التّقوى قُلوبُ العارِفينَ . ^۱

۱۲۴۰۵.عنه صلى الله عليه و آلهـ في الدّعاءِ ـ: يا مَن هُوَ غايَةُ مُرادِ المُريدينَ ، يا مَن هُوَ مُنتَهى هِمَمِ العارِفينَ . ^۲

۱۲۴۰۶.عنه صلى الله عليه و آلهـ أيضا ـ: يا مَن لا يَبعُدُ عَن قُلوبِ العارِفينَ . ^۳

۱۲۴۰۷.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :الشَّوقُ خُلصانُ العارِفينَ . ^۴

۱۲۴۰۸.عنه عليه السلام :الخَوفُ جِلبابُ العارِفينَ . ^۵

۱۲۴۰۹.عنه عليه السلام :البُكاءُ مِن خِيفَةِ اللّهِ لِلبُعدِ عَنِ اللّهِ عِبادَةُ العارِفينَ . ^۶

2571

أدنَى المَعرِفَةِ

۱۲۴۱۰.الإمامُ الباقرُ عليه السلامـ لَمّا سُئلَ عَمّا لا يُجتَزأُ مِن مَعرِفَةِ الخالِقِ بِدونِهِ ـ: لَيسَ كَمِثلِه شَيءٌ ، و لا يُشبِهُهُ شَيءٌ ، لَم يَزَلْ عالِما سَميعا بَصيرا . ^۷

2570

ويژگيهاى عارفان

۱۲۴۰۴.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :هر چيزى معدنى دارد و معدن تقوا، دلهاى عارفان است.

۱۲۴۰۵.پيامبر خدا صلى الله عليه و آلهـ در دعا ـگفت : اى كسى كه غايت خواست خواهندگان است! اى كسى كه منتهاى همّت عارفان است!

۱۲۴۰۶.پيامبر خدا صلى الله عليه و آلهـ در دعا ـگفت : اى كسى كه از دلهاى عارفان دور نيست!

۱۲۴۰۷.امام على عليه السلام :شوق، يار يكرنگ عارفان است.

۱۲۴۰۸.امام على عليه السلام :خوف، پيراهن عارفان است.

۱۲۴۰۹.امام على عليه السلام :گريستن از ترسِ دور ماندن از خدا، عبادت عارفان است.

2571

كمترين مرتبه شناخت خدا

۱۲۴۱۰.امام باقر عليه السلامـ در پاسخ به پرسش از كمترين درجه شناخت آفريدگار ـفرمود : [اين كه معتقد باشى ]چيزى مانند او نيست و هيچ چيز به او نمى ماند؛ هميشه دانا، شنوا و بينا بوده است.